175
فرهنگ‌نامه اعتکاف

ه‍ ـ اهتمام پیامبر صلّی الله علیه و آله به شب‌زنده‌داری

قرآن

(و پاسی از شب، برای او سجده نما و شبی دراز، تسبیحش کن).

(و افزون بر واجبات، پاسی از شب را، بیدار باش. امید است پروردگارت تو را به مقامی در خور ستایش برانگیزد).

(و هنگامی که بر مى‏خیزى، پروردگارت را تسبیح و حمد گوی و لختی از شب، او را تسبیح کن و به هنگام پشت کردن ستارگان [در سپیده‌دمان]).

(ای جامه به خود پیچیده! شب را، جز کمى، به پا خیز. نیمی از شب، یا کمی از آن بکاه، یا بر آن بیفزا و قرآن را با دقّت و تأمّل بخوان).

(پروردگارت مى‏داند که تو[ی پیامبر] و گروهی از آنها که با تو هستند، نزدیک دو سوم شب یا نیم یا یک سوم آن را به پا مى‏خیزند).

حدیث

۳۲۵.امام صادق علیه السّلامـ در باره این سخن خداوند متعال: (و پاسی از شب، برای او سجده نما و شبی دراز، تسبیحش کن) ـ: به پیامبر صلّی الله علیه و آله فرمان داد که در ساعاتی از شب، نماز بخواند و پیامبر صلّی الله علیه و آله انجام داد.

۳۲۶.تهذیب الأحکامـ به نقل از عمّار ساباطی ـ: در مِنا نزد امام صادق علیه السّلام نشسته بودیم. مردی به ایشان گفت: در باره نافله‏ها چه نظر دارید؟ فرمود: «واجب ‏اند». ما و آن مرد [از شنیدن این سخن که تکلیف سختی را بر عهده ما مى‏نهاد]، هراسناک شدیم که امام صادق علیه السّلام فرمود: «مقصودم نماز شب برای پیامبر خدا صلّی الله علیه و آله بود. خداوند مى‏فرماید: (و افزون بر واجبات، پاسی از شب را شب‏زنده‏داری کن)».

۳۲۷.امام صادق علیه السّلامـ در باره این سخن خدای متعال: (لختی از شب، او را تسبیح کن و به هنگام پشت کردن ستارگان [در سپیده‏دمان]) ـ: مقصود، نماز وَتر در پایان شب است.


فرهنگ‌نامه اعتکاف
174

ه‍ ـ اِهتِمامُ النَّبِيِّ صلّی الله علیه و آله بِالتَّهَجُّدِ

الكتاب

(وَ مِنَ ٱلَّيْلِ فَاسْجُدْ لَهُ وَسَبِّحْهُ لَيْلاً طَوِيلاً).۱

(وَ مِنَ ٱلَّيْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نَافِلَةً لَّكَ عَسَیٰ أَن يَبْعَثَكَ رَبُّكَ مَقَامًا مَّحْمُودًا).۲

(وَ سَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ حِينَ تَقُومُ * وَ مِنَ ٱلَّيْلِ فَسَبِّحْهُ وَ إِدْبَٰرَ ٱلنُّجُومِ).۳

(يَا أَيُّهَا ٱلْمُزَّمِّلُ * قُمِ ٱلَّيْلَ إِلّا قَلِيلاً * نِّصْفَهُ أَوِ ٱنقُصْ مِنْهُ قَلِيلاً * أَوْ زِدْ عَلَيْهِ وَرَتِّلِ ٱلْقُرْءَانَ تَرْتِيلاً).۴

(إِنَّ رَبَّكَ يَعْلَمُ أَنَّكَ تَقُومُ أَدْنَیٰ مِن ثُلُثَيِ ٱلَّيْلِ وَنِصْفَهُ وَثُلُثَهُ وَطَائِفَةٌ مِّنَ ٱلَّذِينَ مَعَكَ).۵

الحديث

۳۲۵.الإمام الصادق علیه السّلامـــ في قَولِهِ تَعالیٰ: (وَ مِنَ الَّيْلِ فَاسْجُدْ لَهُ وَسَبِّحْهُ لَيْلاً طَوِيلاً) ـــ: أمَرَهُ أن يُصَلِّيَ في ساعاتٍ مِنَ اللَّيلِ، فَفَعَلَ.۶

۳۲۶.تهذيب الأحكام عن عمّار الساباطي: كُنّا جُلوساً عِندَ أبي عَبدِ اللّهِ علیه السّلام بِمِنىً، فَقالَ لَهُ رَجُلٌ: ما تَقولُ فِي النَّوافِلِ؟ فَقالَ: فَريضَةٌ، فَفَزِعنا وفَزِعَ الرَّجُلُ، فَقالَ أبو عَبدِ اللّه‏ علیه السّلام: إنّما أعني صَلاةَ اللَّيلِ عَلیٰ رَسولِ اللّهِ صلّی الله علیه و آله، إنَّ اللّهَ يَقولُ: (وَ مِنَ ٱلَّيْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نَافِلَةً لَّكَ).۷

۳۲۷.الإمام الصادق علیه السّلامـــ في قَولِ اللّهِ تَعالیٰ: (وَ مِنَ اللَّيْلِ فَسَبِّحْهُ وَإِدْبَرَ النُّجُومِ) ـــ: هُوَ الوَترُ مِن آخِرِ اللَّيلِ.۸

1.الإنسان: ۲۶.

2.الإسراء: ۷۹.

3.الطور: ۴۸ ـ ۴۹.

4.المزّمّل: ۱ ـ ۴.

5.. المزّمّل: ۲۰.

6.. دعائم الإسلام: ج ۱ ص ۲۱۱، بحار الأنوار: ج ۸۷ ص ۱۵۹ ح ۴۷.

7.. تهذيب الأحكام: ج ۲ ص ۲۴۲ ح ۹۵۹، بحار الأنوار: ج ۸۷ ص ۱۲۲.

8.. دعائم الإسلام: ج ۱ ص ۲۰۴، الذكرى (المطبوعة في رسائل الشهيد الأوّل ج ۶): ج ۲ ص ۲۷۷.

  • نام منبع :
    فرهنگ‌نامه اعتکاف
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری شهری محمّدحسين صالح آبادي عبدالهادي مسعودي
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1395
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 12046
صفحه از 351
پرینت  ارسال به