۵ / ۲۳

فرود آمدن فرشتگان

۲۳۴.پیامبر خدا صلّی الله علیه و آله: فرشتگان بر مجالس ذکر [خدا] مى‏گذرند و بر فرازِ سر ایشان مى‏ایستند و با گریستن آنان مى‏گِریند و برای دعایشان «آمین» مى‏گویند. و چون به آسمان بَر شوند، خدای متعال ـ با آن که خود، بهتر مى‏داند ـ مى‏پرسد: «کجا بودید، ای فرشتگان من؟».
فرشتگان مى‏گویند: ای پروردگار ما! در مجلسی از مجلس‏های ذکر، حاضر شدیم. مردمانی را دیدیم که تو را به پاکی و بزرگی و قداست مى‏ستایند و از آتش تو بیمناک اند.
خدای سبحان مى‏فرماید: «ای فرشتگان من! آتش را از آنان، دور گردانید و گواه باشید که ایشان را آمرزیدم و از آنچه بیمناک ‏اند، در امانشان داشتم».
فرشتگان مى‏گویند: ای پروردگار ما! فلانی هم در میان ایشان بود و او ذکر تو را نمى‏گفت.
خداوند مى‏فرماید: «او را هم به سبب همنشینى‏اش با ایشان آمرزیدم؛ زیرا ذاکران، کسانی هستند که به برکت آنان، همنشینشان محروم نمى‏شود».

۲۳۵.پیامبر خدا صلّی الله علیه و آله: خداوند، فرشتگانی دارد که در گذرگاه‏ها در جستجوی اهل ذکر مى‏گردند و هر گاه گروهی را بینند که ذکر خدا مى‏گویند، صدا مى‏زنند که: بیایید حاجتتان را بگیرید! و با بال‏های خود، آنان را تا آسمانِ زیرین در میان مى‏گیرند.
پروردگارشان ـ با آن که خود، از فرشتگان، بهتر مى‏داند ـ از آنان مى‏پرسد: «بندگانم چه مى‏گویند؟».
فرشتگان مى‏گویند: تو را به پاکی و منزّه بودن مى‏ستایند و سپاسَت مى‏گویند و تمجیدت مى‏کنند.
خداوند مى‏فرماید: «آیا مرا دیده‌اند؟».
فرشتگان مى‏گویند: به خدا سوگند که تو را ندیده‌اند!
خداوند مى‏فرماید: «اگر مرا دیده بودند، چه مى‏کردند؟».
فرشتگان مى‏گویند: اگر تو را دیده بودند، بیشتر بندگى‏ات مى‏کردند و بزرگت مى‏داشتند و تسبیحت مى‏گفتند.
خداوند مى‏فرماید: «از من چه مى‏خواهند؟».
[فرشتگان می‌گویند:] از تو بهشت مى‏خواهند.
خداوند مى‏فرماید: «آیا آن را دیده‌اند؟».
فرشتگان مى‏گویند: نه، به خدا سوگند ـ ای پروردگار ـ، آن را ندیده‌اند.
خداوند مى‏فرماید: «پس اگر آن را دیده بودند، چه مى‏کردند؟».
فرشتگان مى‏گویند: اگر آن را دیده بودند، به آن، آزمندتر و طالب‏تر و راغب‏تر مى‏بودند.
خداوند مى‏فرماید: «از چه پناه مى‏برند؟».
فرشتگان مى‏گویند: از آتشِ دوزخ.
خداوند مى‏فرماید: «آیا آن را دیده‌اند؟».
فرشتگان مى‏گویند: نه به خدا سوگند ـ ای پروردگار ـ، آن را ندیده‌اند.
خداوند مى‏فرماید: «پس اگر آن را دیده بودند، چه مى‏کردند؟».
فرشتگان مى‏گویند: اگر آن را دیده بودند، از آن گریزان‏تر و بیمناک‏تر مى‏بودند.
خداوند مى‏فرماید: «پس گواه باشید که آنان را آمرزیدم».
فرشته‏ای از فرشتگان مى‏گوید: در میان ایشان، فلانی است که از آنان نیست؛ بلکه برای حاجتی آمده است.
خداوند مى‏فرماید: «آنان، همنشین ‏اند و به برکت آنان، همنشینشان، محروم نمى‏شود».

فرهنگ‌نامه اعتکاف

130

راجع: نهج الذكر: ج ۱ ص ۱۴۴ ح ۴۷۱.

۵ / ۲۳

نُزولُ المَلائِكَةِ

۲۳۴.رسول اللّه صلّی الله علیه و آله: إنَّ المَلائِكَةَ يَمُرّونَ عَلیٰ حَلَقِ الذِّكرِ، فَيَقومونَ عَلیٰ رُؤوسِهِم، ويَبكونَ لِبُكائِهِم، ويُؤمِّنونَ لِدُعائِهِم، فَإِذا صَعِدوا [إلَى]^۱ السَّماءِ، يَقولُ اللّهُ تَعالیٰ: يا مَلائِكَتي أينَ كُنتُم؟ ـــ وهُوَ أعلَمُ ـــ فَيَقولونَ: يا رَبَّنا إنّا حَضَرنا مَجلِساً مِن مَجالِسِ الذِّكرِ، فَرَأَينا أقواما يُسَبِّحونَكَ ويُمَجِّدونَكَ ويُقَدِّسونَكَ، ويَخافونَ نارَكَ.
فَيَقولُ اللّهُ سُبحانَهُ: يا مَلائِكَتي، اِزوُوها عَنهُم، واُشهِدُكم أنّي قَد غَفَرتُ لَهُم، وآمَنتُهُم مِمّا يَخافونَ. فَيَقولونَ: رَبَّنا، إنَّ فيهِم فُلاناً وإنَّهُ لَم يَذكُركَ! فَيَقولُ: قَد غَفَرتُ لَهُ بِمُجالَسَتِهِ لَهُم؛ فَإِنَّ الذّاكِرينَ مَن لا يَشقیٰ بِهِم جَليسُهُم.^۲

۲۳۵.عنه‏ صلّی الله علیه و آله: إنَّ لِلهِ مَلائِكَةً يَطوفونَ فِي الطُّرُقِ يَلتَمِسونَ أهلَ الذِّكرِ، فَإِذا وَجَدوا قَوماً يَذكُرونَ اللّهَ تَنادَوا: هَلُمُّوا إلیٰ حاجَتِكُم؛ فَيَحُفُّونَهُم بِأَجنِحَتِهِم إلَى السَّماءِ الدُّنيا.
فَيَسأَ لُهُم رَبُّهُم ـــ وهُوَ أعلَمُ مِنهُم ـــ: ما يَقولُ عِبادي؟ تَقولُ: يُسَبِّحونَكَ، ويُكَبِّرونَكَ، ويَحمَدونَكَ، ويُمَجِّدونَكَ. فَيَقولُ: هَل رَأَوني؟ فَيَقولونَ: وَاللّهِ ما
رَأَوكَ! فَيَقولُ: وكَيفَ لَو رَأَوني؟ يَقولونَ: لَو رَأَوكَ كانوا أشَدَّ لَكَ عِبادَةً، وأشَدَّ لَكَ تَمجيداً، وأكثَرَ لَكَ تَسبيحاً. يَقولُ: فَما يَسأَلونَني؟ [يَقولونَ:^۳] يَسأَلونَكَ الجَنَّةَ. يَقولُ: وهَل رَأَوها؟ يَقولونَ: لا وَاللّهِ يا رَبِّ ما رَأَوها، يَقولُ: فَكَيفَ لَو أنَّهُم رَأَوها؟ يَقولونَ: لَو أنَّهُم رَأَوها كانوا أشَدَّ عَلَيها حِرصاً، وأشَدَّ لَها طَلَباً، وأعظَمَ فيها رَغبَةً. قال: فَمِمَّ يَتَعَوَّذونَ؟ يَقولونَ: مِنَ النَّارِ. يَقولُ: وهَل رَأَوها؟ يَقولونَ: لا وَاللّهِ يا رَبِّ ما رَأَوها، يَقولُ: فَكَيفَ لَو رَأَوها؟ يَقولونَ: لَو رَأَوها كانوا أشَدَّ مِنها فِراراً، وأشَدَّ لَها مَخافَةً.
فَيَقولُ: فَاُشهِدُكُم أنّي قَد غَفَرتُ لَهُم. يَقولُ مَلَكٌ مِنَ المَلائِكَةِ: فيهِم فُلانٌ لَيس مِنهُم، إنَّما جاءَ لِحاجَةٍ! قالَ: هُمُ الجُلَساءُ لا يَشقیٰ بِهِم جَليسُهُم.^۴

1.. مابين المعقوفين أثبتناه من بحار الأنوار.

2.. عدّة الداعي: ص۲۴۱، أعلام الدين: ص۲۸۰، إرشاد القلوب: ص۶۱، بحار الأنوار: ج۷۵ ص۴۶۸ ح۲۰.

3.. سقط ما بين المعقوفين من المصدر، وأثبتناه من المصادر الاُخریٰ.

4.. صحيح البخاري: ج ۵ ص ۲۳۵۳ ح ۶۰۴۵، صحيح مسلم: ج ۴ ص ۲۰۶۹ ح ۲۵.

نام منبع :

فرهنگ‌نامه اعتکاف

سایر پدیدآورندگان :

محمّد محمّدی ری شهری محمّدحسين صالح آبادي عبدالهادي مسعودي

تعداد جلد :

1

ناشر :

انتشارات دارالحدیث

محل نشر :

قم

تاریخ انتشار :

1395

نوبت چاپ :

اول

فرهنگ‌نامه اعتکاف، به عنوان یکی از مجموعه فرهنگ‌نامه ‏های پژوهشگاه قرآن و حدیث، که برگرفته از دانش‏نامه قرآن و حدیث می باشد و با هدف استوار سازی فرهنگ دینى، اصلاح فرهنگ عمومی و ترویج معارف اصیل اسلام، منتشر شده است.
سنّت اعتکاف، یکی از سازنده ‏ترین برنامه ‏های معنوی در اسلام، بلکه دیگر ادیان الهی است، اهتمام فراوان سالکان راه خدا، بویژه شخص پیامبر خاتم صلی الله علیه و آله و سلم به این عبادت، و نیز مقیاس قرار دادن آن برای تبیین فضیلتِ شماری از عبادات و کارهای نیک، نشانه جایگاه ویژه این برنامه عبادی در تعالی و تکامل انسان است. از این رو تلاش برای فرهنگ‌ سازی و همگانی کردنِ اعتکاف در جوامع اسلامی در شمار نخستین اولویت ‏های نهادهای فرهنگی است.
در این کتاب، ره‌نمودهای اهل بیت علیهم السلام درباره عبادت و نکات شایان توجّه برای معتکفان، با نظمی نوین و نسبتاً جامع در شش فصل، به قرار ذیل آورده شده است.
فصل یکم: فضیلت، واجبات و آداب اعتکاف
فصل دوم: معتکف و برکات حضورش در مسجد
فصل سوم: معتکف و برکات روزه
فصل چهارم: فضیلت ماه رجب و روزۀ آن
فصل پنجم: دوچندان شدن برکات یاد خدا برای معتکف
فصل ششم: کارهای شایسته برای معتکف

نتیجه جستجو برای « »