75
فرهنگ‌نامهٔ نماز جمعه

۴/۸

قرائت دو رکعت و بلند خواندن آنها

۱۰۴.صحیح مسلمـ به نقل از ابن عبّاس ـ: پیامبر خدا صلی الله علیه و اله در نماز جمعه، سوره جمعه و منافقون را قرائت می‏کرد.۱

۱۰۵.امام باقر علیه السلامـ به نقل از عبد اللّٰه‏ بن ابی رافع ـ: مروان بن حکم، ابو هريره را در مدينه جانشین ساخت و خود به مکّه رفت. ابو هريره با ما نماز جمعه خواند. وی پس از خواندن سوره جمعه [در رکعت نخست]، در رکعت دوم، سوره منافقون را قرائت کرد. عبد اللّٰه‏ بن ابی رافع گفت: هنگام بازگشت به ابو هریره برخوردم. گفتم: شنیدم دو سوره‏ای را می‏خوانی که علی بن ابی طالب علیه السلام در کوفه می‏خواند. ابو هریره گفت: من از پیامبر خدا علیه السلام شنیدم که این دو سوره را می‏خواند.۲

۱۰۶.امام باقر علیه السلام: خداوند با سوره جمعه، مؤمنان را ارج نهاد. پیامبر خدا صلی الله علیه و اله نیز برای مژده دادن به آنان، آن را و برای سرزنش دورویان، سوره منافقون را سنت (آیین

1.. إنَّ النَّبيَّ صلی الله علیه و اله كانَ يَقرَأُ في صَلاةِ الجُمُعَةِ سورَةَ الجُمُعَةِ وَالمنافِقینَ(صحیح مسلم: ج۲ ص۵۹۹ ح۶۴، سنن النسائی: ج۳ ص۱۱۱).

2.. إنَّ مَروانَ بنَ الحَكَمِ استَخلَفَ أبا هُرَيرَةَ عَلَى المَدينَةِ وخَرَجَ إلىٰ مَكَّةَ، قالَ: فَصَلّىٰ بِنا أبو هُرَيرَةَ الجُمُعَةَ، فَقَرَأَ بَعدَ سورَةِ الجُمُعَةِ فِي الرَكعَةِ الثّانِيَةِ: «إذا جاءَكَ المُنافِقونَ»، فَقالَ عَبدُاللّهِ‏ بنُ أبي رافِعٍ: فَأَدرَكتُ أبا هُرَيرَةَ حينَ انصَرَفَ، فَقُلتُ: سَمِعتُكَ تَقرَأُ سورَتَينِ كان عَلِيُّ بنُ أبي طالِبٍ علیه السلام يَقرَأُ بِهِما بِالكوفَةِ! فَقالَ أبو هُرَيرَةَ: إنّي سَمِعتُ رَسولَ اللّهِ صلی الله علیه و اله يَقرَأُ بِهِما (الجعفریات: ص۴۳، الأمالی، طوسی: ص۶۴۷ ح۱۳۴۳).


فرهنگ‌نامهٔ نماز جمعه
74

۴/۷

دو رکعت نماز

۱۰۲.الکافیـ به نقل از سَماعة ـ: از امام صادق علیه السلام در باره نماز روز جمعه پرسیدم، فرمود: «اگر با امام باشد، دو‌رکعتی است و آن که خود به تنهایی نماز می‏خواند، به عنوان نماز ظهر، چهار‌رکعتی است».
یعنی اگر امامی باشد که خطبه بخواند، (دو رکعتی) و‌لیکن اگر امامی نباشد که خطبه بخواند، چهار‌رکعتی است اگر چه نماز را به جماعت بخوانند.۱

۱۰۳.امام رضا علیه السلامـ در بیان آن دسته از حکمت احکام که فضل بن شاذان، آنها را نقل کرده ـ: اگر گفته شود: چرا نماز [روز] جمعه با امام، دو‌رکعتی است و بدون امام، چهار‌رکعتی؟ پاسخ داده می‏شود: به چند دلیل؛ از جمله: مردم از راه دور، ره‌سپار نماز جمعه می‏شوند. از این رو، خداوند دوست دارد به خاطر خستگیِ رسیدن بدان، تکلیف آنان را کاهش دهد. دیگر این که امام، آنها را در حالی که در انتظار نمازند، برای خطبه نگه می‏دارد و هر که در انتظار نماز باشد، در حال نماز است، آن هم در حکم نماز تمام. دیگر این که نماز با امام، به خاطر دانش و آگاهی و عدالت و فضیلت وی، تمام‏تر و کامل‏تر است و دیگر این که روز جمعه، عید است و نماز عید، دو‌رکعتی است.۲

1.. سَأَلتُ أَبا عَبدِ اللّهِ علیه السلام عَنِ الصَّلَاةِ يَومَ الجُمُعَةِ؟ فَقَالَ: أَمّا مَعَ الإمَامِ، فَرَكعَتَانِ، وَ أَمَّا مَن يُصَلّي وَحدَهُ، فَهِيَ أَربَعُ رَكَعاتٍ بِمَنزِلَةِ الظُّهرِ.
يَعنِي إِذَا كَانَ إِمَامٌ يَخطُبُ، فَأَمَّا إِذَا لَم يَكُن إِمَامٌ يَخطُبُ، فَهِيَ أَربَعُ رَكَعَاتٍ وَ إِن صَلَّوا جَمَاعَةً(الكافی: ج۳ ص۴۲۱ ح۴، تهذیب الأحکام: ج۳ ص۱۹ ح۷۰).

2.. فَإِن قالَ [قائِلٌ] فَلِمَ صارَت صَلاةُ الجُمُعَةِ إذا كانَت مَعَ الإِمامِ رَكعَتَينِ، و إذا كانَت بِغَيرِ إمامٍ رَكعَتَينِ و رَكعَتَينِ؟
قيلَ: لِعِلَلٍ شَتّىٰ، مِنها: أنَّ النّاسَ يَتَخَطَّونَ إلَى الجُمُعَةِ مِن بُعدٍ فَأَحَبَّ اللّهُ‏ عزّ و جلّ أن يُخَفِّفَ عَنهُم؛ لِمَوضِعِ التَّعَبِ الَّذي صاروا إلَيهِ. و مِنها أنَّ الإِمامَ يَحبِسُهُم لِلخُطبَةِ و هُم مُنتَظِرونَ لِلصَّلاةَ و مَنِ انتَظَرَ الصَّلاةَ فَهُوَ في صَلاةٍ في حُكمِ التَّمامِ. و مِنها: أنَّ الصَّلاةَ مَعَ الإِمامِ أتَمُّ و أكمَلُ لِعِلمِهِ و فِقهِهِ و عَدلِهِ و فَضلِهِ. و مِنها: أنَّ الجُمُعَةَ عيدٌ، و صَلاةُ العيدِ رَكعَتانِ(عیون أخبار الرضا علیه السلام: ج۲ ص۱۱۱ ح۱، علل الشرائع: ص۲۶۴ ح۹).

  • نام منبع :
    فرهنگ‌نامهٔ نماز جمعه
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری شهری؛ مرتضي خوش نصيب
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1395
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 14521
صفحه از 137
پرینت  ارسال به