نفر باشند و بر کمتر از پنج نفر مسلمان ـ که یکی از آنان امامت کند ـ، نماز جمعه‏ای نیست. هر گاه هفت نفر گرد هم آیند و در هراس [و تقیّه از کفّار] نباشند، یکی از آنان امامشان می‏شود و برایشان خطبه می‏خواند».^۱

۷۸.امام صادق علیه السلام: حدّاقل افرادی که برای نماز جمعه کافی است، هفت‏ نفر است یا پنج نفر، کمترین آن است.
نکته: بر پایه روایات یاد شده، کمترین عدّه‌ای که نماز جمعه با آنها منعقد می‏شود، پنج نفر است که چهار نفرشان مأموم و یکی از آنان امام است؛ امّا در صورتی که شمار نمازگزاران به پنج نفر نرسد، نماز جمعه واجب نیست و منعقد نیز نمی‏شود. البته از دو روایت اخیر چنین بر می‏آید که اگر افراد نمازگزار، هفت نفر و بیشتر شوند، نماز جمعه، فضیلت بیشتری پیدا خواهد کرد.^۲

۳/۳

میان دو نماز جمعه، کمتر از سه میل فاصله نباشد

۷۹.الکافیـ به نقل از محمّد بن مسلم ـ: امام باقر علیه السلام فرمود: «باید میان دو نماز جمعه، [حداقل] سه میل فاصله باشد و نماز جمعه بدون خطبه نمی‏شود. اگر میان دو نماز جمعه، سه میل فاصله افتد، اشکالی ندارد که کسانی این جا و کسانی آن جا نماز جمعه بر پا کنند».^۳

نماز جمعه بخوانند.^۱

۷۳. امام باقر علیه السلام: خطبه و نماز جمعه و نماز دو‌رکعتی، برای کمتر از پنج مرد نیست؛ امام و چهار تن دیگر.^۲

۷۴.امام صادق علیه السلام: اگر گروهی در روز جمعه، پنج تن یا بیشتر باشند، می‌توانند نماز جمعه بخوانند و اگر کمتر از پنج نفر باشند، نماز جمعه‏ای بر عهده آنان نیست. نماز جمعه بر همگان واجب است و مردم در آن معذور نیستند، به استثنای پنج نفر: زن، برده، مسافر، بیمار و کودک.^۳

۷۵.امام صادق علیه السلام: نماز جمعه‏ای نخواهد بود اگر شرکت کنندگان، پنج تن نباشند.^۴

۷۶.امام صادق علیه السلام: مردم یک آبادی [در ظهر روز جمعه] نماز چهار‌رکعتی می‏خوانند و اگر کسی داشته باشند که برایشان خطبه بخواند و پنج نفر باشند، نماز جمعه بر پا می‏کنند. تنها به خاطر وجود دو خطبه، نماز جمعه دو رکعتی قرار داده شده است.^۵

۷۷.کتاب من لا یحضره الفقیهـ به نقل از زراره ـ: به امام باقر علیه السلام گفتم: بر چه کسانی نماز جمعه واجب می‏شود؟ فرمود: «بر مسلمانان اگر [حداقل] هفت