49
فرهنگ‌نامهٔ نماز جمعه

خطبه دوم باز گردد، به او رخصت می‏دهم».۱

۶۷.سنن الدارمیـ به نقل از اياس بن ابی رمله ـ: معاويه را دیدم که از زيد بن ارقم می‏پرسید: آیا همراه پیامبر، شاهد روزی بودی که در یک روز، دو عید جمع شود؟ گفت: آری. گفت: ایشان چه کرد؟ گفت: نماز عید را خواند و نماز جمعه را آزاد گذاشت و فرمود: «هر که خواست، نماز بگزارد».۲

۶۸.امام صادق علیه السلام: در دوره امیر مؤمنان علیه السلام، دو عید هم‌زمان شدند، و ایشان برای مردم خطبه خواند و سپس فرمود: «امروز، روزی است که دو عید در آن هم‌زمان شده‏اند. هر کس که دوست دارد، با ما نماز جمعه بخواند و هر کس که چنین نکند، به او اجازه داده می‏شود» ـ منظور، کسانی است که راهشان دور است ـ.۳

1.. إنَّ عَليَّ بنَ أبي طالِبٍ علیه السلام كانَ يَقولُ: «إذَا اجتَمَعَ عيدانِ لِلنّاسِ في يَومٍ واحِدٍ فَإِنَّهُ يَنبَغي لِلإِمامِ أن يَقولَ لِلنّاسِ في خُطبَتِهِ الاُولىٰ: إنَّهُ قَدِ اجتَمَعَ لَكُم عيدانِ، فَأَنَا اُصَلّيهِما جَميعاً، فَمَن كانَ مَكانُهُ قُاصِياً فَأَحَبَّ أن يَنصَرِفَ عَنِ الآخَرِ فَقَد أذِنتُ لَهُ»(تهذیب الأحکام: ج۳ ص۱۳۷ ح۳۰۴ ، الجعفریّات: ص۴۵).

2.. شَهِدتُ مُعاوِيَةَ يَسأَلُ زَيدَ بنَ أرقَمَ: أَشهِدتَ مَعَ النَّبيِّ صلی الله علیه و اله عِيدَينِ اجتَمَعا في يَومٍ؟ قال: نَعَم، قالَ: فَكَيفَ صَنَعَ؟ قالَ: صَلَّى العيدَ، ثُمَّ رَخَّصَ فِي الجُمُعَةِ فَقالَ: «مَن شاءَ أن يُصَلِّيَ فَليُصَلِّ»(سنن الدارمی: ج۱ ص۳۷۸).

3.. اجتَمَعَ عِيدَانِ عَلَى عَهدِ أَمِيرِ المُؤمِنِينَ علیه السلام، فَخَطَبَ النَّاسَ ثُمَّ قَالَ: «هَذَا يَومٌ اجتَمَعَ فِيهِ عِيدَانِ؛ فَمَن أَحَبَّ أَن يَجمَعَ مَعَنَا فَليَفعَل، وَ مَن لَم يَفعَل فَإِنَّ لَهُ رُخصَةً» ـ يَعنِي مَن كَانَ مُتَنَحِّياً ـ (الکافی: ج۳ ص۴۶۱ ح۸، تهذیب الأحکام: ج۳ ص۱۳۷ ح۳۰۶).


فرهنگ‌نامهٔ نماز جمعه
48

جمعه باز ندارد؛ که گناه کرده است و اگر مانعِ رفتن اجیر به نماز جمعه نشد، هر دو در پاداشْ، شريک اند.۱

۶۴.امام صادق علیه السلام: هر کس اجيرى را به خدمت بگیرد و مانع از شرکت او در نماز جمعه شود، گناهش به گردن اوست، و اگر مانع او نشود، هر دو در پاداش، شريک اند.۲

۲/۸

هم‏زمان شدن جمعه و یکی از دو عید

۶۵.کتاب من لا یحضره الفقیهـ به نقل از حلبی ـ: امام صادق علیه السلام در پاسخ به پرسشی از هم‌زمانیِ نماز [عید] فطر یا قربان با نماز روز جمعه فرمود: «آن دو، در دوره علی علیه السلام هم‌زمان شدند. ایشان فرمود: "هر که خواست، به نماز جمعه بیاید و آن کس که نیاید، اشکالی ندارد و باید نماز ظهر بخواند" و خود دو خطبه خواند و در آنها، خطبه عید و خطبه جمعه را جمع کرد».۳

۶۶.امام صادق علیه السلامـ به نقل از پدرش ـ: علی بن ابی طالب علیه السلام می‏فرمود: «هر گاه برای مردم، دو عید در یک روز جمع شود، سزاوار است که امام در خطبه نخست خود به مردم بگوید: امروز دو عید، هم‌زمان شده‏اند و من نماز آن دو را با هم به جا می‏آورم. هر کس راهش دور است و تمایل دارد که هنگام

1.. مَنِ استَأجَرَ أجيراً فَلا يَحبِسهُ عَنِ الجُمُعَةِ فَيَأثَمَ، وإن لَم يَحبِسهُ عَنِ الجُمُعَةِ اشتَرَكا فِي الأَجرِ(الجعفریات: ص۳۵، النوادر، راوندی: ص۱۵۰ ح۲۱۴).

2.. مَنِ استَأجَرَ أَجِيراً ثُمَّ حَبَسَهُ عَنِ الجُمُعَةِ تَبَوَّأَ بِإِثمِهِ، وَ إِن هُوَ لَم يَحبِسهُ اشتَرَكَا فِي الأَجرِ(الكافی: ج۵ ص۲۸۹ ح۴، تهذیب الأحكام: ج۷ ص۲۱۱ ح۹۳۱).

3.. سَأَلَ الحَلَبيُّ أبا عَبدِاللهِ علیه السلام عَنِ الفِطرِ وَ الأَضحَى إِذَا اجتَمَعَا يَومَ الجُمُعَة، قال: اجتَمَعَا فِي زَمَانِ عَلِيٍّ علیه السلام فَقَالَ: «مَن شَاءَ أَن يَأتِيَ الجُمُعَةَ فَليَأتِ، وَ مَن قَعَدَ فَلا يَضُرُّهُ وَ ليُصَلِّ الظُّهرَ»، وَ خَطَبَ خُطبَتَينِ جَمَعَ فِيهِمَا خُطبَةَ العِيدِ وَ خُطبَةَ الجُمُعَةِ(کتاب من لا یحضره الفقیه: ج۱ ص۵۰۹ ح۱۴۷۳، المقنعة: ص۲۰۱).

  • نام منبع :
    فرهنگ‌نامهٔ نماز جمعه
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری شهری؛ مرتضي خوش نصيب
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1395
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 14470
صفحه از 137
پرینت  ارسال به