47
فرهنگ‌نامهٔ نماز جمعه

و آن، نماز جمعه است و آن را از عهده نُه کس برداشته است: کودک، کهن‌سال، دیوانه، مسافر، برده، زن، بیمار، کور، و آن که در دو‌فرسخی است.۱

۶۱.امام صادق علیه السلام: خداوند در هر هفته، سی و پنج نماز را واجب کرده است. یکی از آنها [جمعه] است که شرکت در آن بر هر مسلمانی واجب است مگر بر پنج نفر: بیمار، برده، مسافر، زن، و کودک.۲

۲/۶

شرکت دادن زندانیان بدهکار در نماز جمعه

۶۲.امام صادق علیه السلام: امام، موظّف است که زندانیان بدهکار را در روز جمعه، به نماز جمعه، و در روز عید به نماز عید ببرد و کسانی را همراهشان گسیل کند تا پس از نماز جمعه و عید، آنان را به زندان بازگردانند.۳

۲/۷

نهی از بازداشتن اجیر از [شرکت در] نماز جمعه

۶۳.پیامبر خدا صلی الله علیه و اله: هر کس اجيرى را به خدمت گرفت، او را از شرکت در نماز

1.. فَرَضَ اللّهُ‏ عَلَى النّاسِ مِنَ الجُمُعَةِ إلَى الجُمُعَةِ خَمساً وثَلاثينَ صَلاةً، مِنها صَلاةٌ واحِدَةٌ فَرَضَهَا اللّهُ‏ في جَماعَةٍ؛ وهِيَ الجُمُعَةُ، ووَضَعَهَا عَن تِسعَةٍ: عَنِ الصَّغيرِ، وَالكَبيرِ، وَالمَجنونِ، وَالمُسافِرِ، وَالعَبدِ، وَالمَرأَةِ، وَالمَريضِ، وَالأَعمىٰ، ومَن كانَ عَلىٰ رَأسِ فَرسَخَينِ(الکافی: ج۳ ص۴۱۹ ح۶، تهذیب الأحکام: ج۳ ص۲۱ ح۷۷).

2.. إنَّ اللّهَ‏ عزّ و جلّ فَرَضَ في كُلِّ سَبعَةِ أيّامٍ خَمساً وثَلاثينَ صَلاةً، مِنها صَلاةٌ واجِبَةٌ عَلىٰ كُلِّ مُسلِمٍ أن يَشهَدَها إلّا خَمسَةً: المَريضَ، وَالمَملوكَ، وَالمُسافِرَ، وَالمَرأَةَ، وَالصَّبِيَّ(الكافی: ج۳ ص۴۱۸ ح۱، عوالی اللآلی: ج۲ ص۵۵ ح۱۴۷).

3.. عَلَى الإِمامِ أَن يُخرِجَ المَحبوسينَ فِي الدَّينِ يَومَ الجُمُعَةِ إِلَى الجُمُعَةِ، وَ يَومَ العِيدِ إلَى العيدِ، فَيُرسِلَ مَعَهُم، فَإِذَا قَضَوُا الصَّلاةَ وَ العيدَ رَدَّهُم إلَى السِّجنِ(کتاب من لا یحضره الفقیه: ج ۳ ص۳۱ ح۳۲۶۵، تهذیب الأحکام: ج ۳ ص۲۸۵ ح۸۵۲ و ج ۶ ص ۳۱۹ ح ۸۷۷).


فرهنگ‌نامهٔ نماز جمعه
46

۲/۵

کسی که نماز جمعه بر او واجب است

۵۶.پیامبر خدا صلی الله علیه و اله: بر هر بالغی است که به نماز جمعه برود.۱

۵۷.پیامبر خدا صلی الله علیه و اله: نماز جمعه بر عهده هر کسی است که اذان به گوش او می‏رسد.۲

۵۸.امام باقر علیه السلام: نماز جمعه تا دو فرسخی، بر هر کسی واجب است.۳

۵۹.امام رضا علیه السلامـ در بیان آن دسته از حکمت احکام که فضل بن شاذان، آنها را نقل کرده ـ: اگر گفته شود: چرا نماز جمعه بر هر کسی که تا دو فرسخی است، واجب است و نه بیشتر از آن؟ پاسخ داده می‏شود: زیرا آنچه موجب شکسته شدن نماز می‏شود، دو «بَرید» رفتن، یا یک برید رفتن و یک برید بازگشتن است، و هر برید، چهار فرسخ است و جمعه، بر کسی واجب است که تا نصف بریدی که واجب است نماز در آن شکسته شود فاصله داشته باشد. او دو فرسخ می‏آید و دو فرسخ بازمی‏گردد تا چهار فرسخ شود که نصف مسیر مسافر است.۴

۶۰.امام باقر علیه السلام: از جمعه تا جمعه دیگر، خداوند بر مردم، سی و پنج نماز واجب ساخته است. یکی از آنها نمازی است که خداوند، آن را به جماعت واجب کرده

1.. عَلىٰ كُلِّ مُحتَلِمٍ رَواحُ الجُمُعَةِ (سنن أبی داود: ج۱ ص۹۴ ح۳۴۲، سنن النسائی: ج۳ ص۸۹).

2.. الجُمُعَةُ عَلىٰ مَن سَمِعَ النِّداءَ (المجموع، نووی: ج۴ ص۴۸۶).

3.. تَجِبُ الجُمُعَةُ عَلىٰ مَن كانَ مِنها عَلىٰ فَرسَخَينِ(الكافی: ج۳ ص۴۱۹ ح۲، تهذیب الأحکام: ج۳ ص۲۴۰ ح۶۴۳).

4.. فَإِن قَالَ [قائِلٌ]: لِمَ وَجَبَتِ‏ الجُمُعَةُ عَلَى‏ مَن‏ يَكُونُ‏ عَلَى فَرسَخَينِ لَا أَكثَرَ مِن ذَلِكَ؟ قِيلَ: لِأَنَّ مَا يُقَصَّرُ فِيهِ الصَّلاةُ بَرِيدَانِ ذَاهِباً أَو بَرِيدٌ ذَاهِباً وَ جَائِياً، وَ البَرِيدُ أَربَعَةُ فَرَاسِخَ، فَوَجَبَتِ الجُمُعَةُ عَلَى مَن هُوَ عَلَى نِصفِ البَرِيدِ الَّذِي يَجِبُ فِيهِ التَّقصِيرُ؛ وَ ذَلِكَ أَنَّهُ يَجِي‏ءُ عَلَى فَرسَخَينِ وَ يَذهَبُ فَرسَخَينِ، فَذَلِكَ أَربَعَةُ فَرَاسِخَ وَ هُوَ نِصفُ طَرِيقِ المُسَافِر(عیون أخبار الرضا علیه السلام: ج۲ ص۱۱۲ ح۱، علل الشرائع: ص۲۶۶ ح۹).

  • نام منبع :
    فرهنگ‌نامهٔ نماز جمعه
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری شهری؛ مرتضي خوش نصيب
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1395
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 14471
صفحه از 137
پرینت  ارسال به