45
فرهنگ‌نامهٔ نماز جمعه

پراکنده شويد و از فضل خدا بجوييد(، منظور در روز شنبه است.۱

۵۲.امام صادق علیه السلام: سفر کردن و تلاش برای رفع نیازمندی‏ها در روز جمعه، ناپسند است. این ناپسندی، به خاطر نماز [جمعه] است؛ لیکن پس از نماز، جایز است و مایه برکت‏.۲

۵۳.امام رضا علیه السلام: کسی که در روز جمعه، پیش از نماز [جمعه] به سفر رَوَد، ایمن نیست از این که خداوند او را حفظ نکند و جانشین او را در میان خانواده‏اش قرار ندهد، و وی را از فضلش روزی ندهد.۳

۵۴.کتاب من ‏لايحضره ‏الفقيه: امام علی علیه السلام فرمود: «کسی از شما در روز پنج‌شنبه، دارو مصرف نکند». گفتند: چرا ای امیر مؤمنان!
فرمود: «مبادا موجب شود که از آمدن به نماز جمعه، ناتوان گردد».۴

۵۵.امام صادق علیه السلام: علی علیه السلام از خوردن دارو در روز پنج‌شنبه نهی فرمود از ترس این که مایه ناتوانی از [شرکت در] نماز جمعه شود.۵

ر.ک: فرهنگ‌نامه جمعه: آداب روز جمعه «آمادگی برای بهره‌گیری از برکات جمعه از روز پنجشنبه
و وسائل الشیعة: ج ۷ ص ۳۵۳ (باب استحباب شتاب به کاری که نگران از دست رفتن آن است،
و آمادگی برای عبادت و کراهت خوردن دارو روز پنجشنبه تا از حضور در نماز جمعه ناتوان نگردد).

1.. الجُمُعَةُ لِسائِرِ النّاسِ جَميعاً وَ لَيسَ فِيهِ سَفَرٌ، قَالَ اللَّهُ عزّ و جلّ:‏ (فَإِذَا قُضِيَتِ ٱلصَّلَوٰةُ فَانتَشِرُوا فِى ٱلْأَرْضِ وَ ٱبْتَغُوا مِن فَضْلِ ٱللَّهِ(؛ يَعنِي يَومَ السَّبتِ (عیون أخبار الرضا علیه السلام: ج۲ ص۴۲ ح۱۴۶، صحیفة الإمام الرضا علیه السلام: ص۲۵۰ ح۱۶۸).

2.. يُكرَهُ السَّفَرُ والسَّعيُ فِي الحَوائِجِ يَومَ الجُمُعَةِ؛ يُكرَهُ مِن أجلِ الصَّلاةِ، فَأَمّا بَعدَ الصَّلاةِ، فَجائِزُ يُتَبَرَّكُ بِهِ (کتاب من لایحضره الفقیه: ج۱ص۴۲۴ ح۱۲۵۲، الخصال: ص۳۹۳ ح۹۵).

3.. مَا يُؤمِنُ مَن سَافَرَ فی يَومِ الجُمُعَةِ قَبلَ الصَّلاةِ أَن لا يَحفَظَهُ اللّهُ‏ تَعَالَى فِي سَفَرِهِ، وَ لا يَخلُفَهُ فِي أَهلِهِ، وَ لا يَرزُقَهُ مِن فَضلِهِ (المزار، مفید «المطبوعة فی مصنفات الشیخ المفید»: ج۵ ص۵۹ ح۴، المزار الکبیر: ص۴۶).

4.. لا يَشرَب أَحَدُكُمُ الدَّوَاءَ يَومَ الخَمِيسِ. فَقِيلَ: يَا أَمِيرَ المُؤمِنِينَ، وَ لِمَ ذَلِكَ؟ قَالَ: لِئَلَّا يَضعُفَ عَن إِتيَانِ الجُمُعَةِ (کتاب من ‏لایحضره ‏الفقیه: ج۱ ص۴۲۷ ح۱۲۶۱، وسائل الشیعة: ج۵ ص۴۷ ح۹۵۵۹).

5.. إنَّ عَلِيَّاً علیه السلام نَهى أن يُشرَبَ الدَّواءُ يَومَ الخَميسِ مَخافَةَ أن يُضعَفَ عَنِ الجُمُعَةِ (الجعفریات: ص۴۵، النوادر، راوندی: ج۱ ص۲۲۲ ح۴۴۹).


فرهنگ‌نامهٔ نماز جمعه
44

مى‏روند و تو را در حالی که ايستاده‏ای، رها مى‏کنند(.۱

۴۶.پیامبر خدا صلی الله علیه و اله: آن گاه که مؤذّن، اذان روز جمعه را سر می‌دهد، کار کردنْ نارو‌است.۲

۴۷.کتاب من لایحضره الفقيه: روایت شده که هر گاه مؤذّن در روز جمعه در مدینه، اذان می‏گفت، ندا دهنده‏ای بانگ می‏داد: به دلیل این فرموده خدای متعال که: (ای ایمان‌آوردگان! هر گاه برای نماز روز جمعه، بانگ [اذان] برآورده شود، به سوی یاد او بشتابید و داد و ستد، را رها کنید( داد و ستد حرام شده است.۳

۴۸.پیامبر خدا صلی الله علیه و اله: مرد، ژرف‏اندیشِ تمام‌عیار نمی‌شود تا آن که مجلس خویشانش را از سر دل‌واپسی برای نماز جمعه، ترک کند.۴

۴۹.پیامبر خدا صلی الله علیه و اله: هر کس که در روز جمعه به سفر رَوَد، دو فرشته، او را نفرین می‏کنند که در سفرش همنشینی نیابد و حاجتی از او روا نشود.۵

۵۰.امام علی علیه السلام: در روز جمعه، پیش از شرکت در نماز جمعه، مسافرت نکن، مگر در راه خدا سفر کنی یا برای کاری، ناگزیر باشی.۶

۵۱.امام صادق علیه السلام: جمعه، از آنِ عموم مردم است و برای مسافرت کردن نیست. [این که] خداوند متعال فرموده است: (پس چون نماز گزارده شد، در زمين

1.. أقبَلَت عيرٌ ونَحنُ نُصَلّي مَعَ النَّبيِّ صلی الله علیه و اله الجُمُعَةَ فَانفَضَّ النّاسُ إلَّا اثنَي عَشَرَ رَجُلاً، فَنَزَلَت هٰذِهِ الآيَةُ: (وَ إِذَا رَأَوْا تِجَارَةً أَوْ لَهْوًا ٱنفَضُّوا إِلَيْهَا وَ تَرَكُوكَ قَائِمًا( (صحیح البخاری: ج۲ ص۷۲۸ ح۱۹۵۸، صحیح مسلم: ج۲ ص۵۹۰ ح۳۶).

2.. إذا أذَّنَ المُؤَذِّنُ يَومَ الجُمُعَةِ حَرُمَ العَمَلُ (کنز العمّال: ج۷ ص۷۲۳ ح۲۱۱۰۱ ، الجامع الصغیر: ج۱ ص۶۰ ح۳۷۴).

3.. رُوِيَ أنَّهُ كانَ بِالمَدينَةِ إذا أذَّنَ المُؤَذِّنُ يَومَ الجُمُعَةِ نادىٰ مُنادٍ: حَرُمَ البَيعُ لِقَولِ اللّهِ عزّ و جلّ: (يَا أَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا إِذَا نُودِىَ لِلصَّلَوٰةِ مِن يَوْمِ ٱلْجُمُعَةِ فَاسْعَوْا إِلَىٰ ذِكْرِ ٱللَّهِ وَ ذَرُوا ٱلْبَيْعَ( (کتاب من لایحضره الفقیه: ج۱ص۲۹۹ ح۹۱۳، وسائل الشیعة: ج۵ ص۸۷ ح۹۷۱۳).

4.. لا يَفقَهُ الرَّجُلُ كُلَّ الفِقهِ حَتّىٰ يَترُكَ مَجلِسَ قَومِهِ خَشيَةَ الجُمُعَةِ (الفردوس: ج۵ ص۵۵۰ ح۷۷۸۵).

5.. مَن سافَرَ يَومَ الجُمُعَةِ دَعا عَلَيهِ مَلَكاهُ أن لا يُصاحَبَ في سَفَرِهِ و لا تُقضىٰ لَهُ حاجَةٌ(رسائل الشهید الثانی: ج۱ ص۲۷۸، بحار الأنوار: ج۸۹ ص۲۱۴ ح۵۷).

6.. لا تُسافِر في يَومِ جُمُعَةٍ حَتّىٰ تَشهَدَ الصَّلاةَ، إلّا فاصِلاً في سَبيلِ اللّهِ‏ أو في أمرٍ تُعذَرُ بِهِ (نهج البلاغة: الكتاب ۶۹، بحار الأنوار: ج۸۹ ص۵۹۹ ح۴۶).

  • نام منبع :
    فرهنگ‌نامهٔ نماز جمعه
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری شهری؛ مرتضي خوش نصيب
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1395
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 14538
صفحه از 137
پرینت  ارسال به