۲. اقامه نماز جمعه و شرکت در آن به قصد رجا جايز است؛ ولى ساقط کننده نماز ظهر نيست؛ يعنى کسانى که نماز جمعه مى‏خوانند، واجب است نماز ظهر را نيز بخوانند.

جمعى از مراجع تقليد مانند: آيت اللّٰه‏ بروجردى،^۱ آيت اللّٰه‏ حکيم،^۲ آيت اللّٰه‏ گلپايگانى،^۳ و آيت اللّٰه‏ صافى^۴ چنين فتوا داده‏اند.

۳. برخى ديگر از مراجع تقليد، مانند: آيت اللّٰه‏ خويى^۵ و آيت اللّٰه‏ تبريزى^۶ بر اين باورند که بر پا کردن نماز جمعه، واجب تخييرى است؛ ليکن اگر کسانی آن را بر پا دارند، احتياط واجب آن است که دیگران در آن شرکت نمايند.

مرحوم آيت اللّٰه‏ خويى در اين باره مى‏نويسد:

۰.نماز جمعه بدون امام [معصوم] يا منصوب خاصّ او واجب تعيينى نيست، و فقيهان اماميه، بر اين نظريه، توافق و اجماع دارند؛ بلکه واجب تخييرى است. البته اين نظريه تا زمانى است که نماز جمعه‏اى بر پا نشده باشد؛ و امّا اگر نماز جمعه‏اى بر پا شود، هر چند بعيد نيست حضور و شرکت در آن واجب تعيينى باشد، بلکه با توجّه به مستندات شرعى، وجوب تعيينى، نظريه‏اى است که قوى‏تر به نظر مى‏رسد؛ ليکن چون فقهاى اماميه ميان اقامه نماز و حضور در آن، فرق نگذاشته‏اند،

با اين حال، پس از سقوط سلسله صفوى (۱۱۳۵ ق) و افول سيطره مسلک اخبارى بر مراکز علوم دینی به وسيله علّامه وحيد بهبهانى ـ که معتقد به وجوب تخييرى نماز جمعه بود ـ، مجدّداً نظريه مشهور فقها قوّت گرفت، و در نتيجه، اقامه نماز در شهرهاى ايران از رونق افتاد و اين وضع، کم و بيش تا پيروزى انقلاب اسلامى ادامه يافت.

يکى از برکات پيروزى انقلاب اسلامى، رسميت يافتن نماز جمعه و اقامه آن توسط امامان منصوب از سوى رهبرى جمهورى اسلامى است.

آرای فقيهان معاصر در باره نماز جمعه

در ميان فقيهان معاصر، در باره حکم نماز جمعه چند نظريه وجود دارد:

۱. اقامه نماز جمعه و شرکت در آن، واجب تخييرى است؛ يعنى فرد مکلف، اختيار دارد که ميان به جا آوردن نماز جمعه يا نماز ظهر، يکى را انتخاب کند.

اين همان نظريه مشهور فقها‌ست که در عصر حاضر نيز شمارى از مراجع تقليد، مانند: امام خمينى رحمه الله^۱، آيت اللّٰه‏ اراکى،^۲ آيت الله‏ بهجت^۳ و آيت اللّٰه‏ خامنه‏اى^۴ آن را پذيرفته‏اند.