113
فرهنگ‌نامهٔ نماز جمعه

۱۸۴.امام صادق علیه السلام: وقتى امام در روز جمعه خطبه مى‏خوانَد، سزاوار نیست کسی سخن بگويد، تا امام خطبه‏اش را تمام کند. وقتى دو خطبه را به پايان رسانْد، در فاصله آن تا اقامه نماز مى‏تواند صحبت کند.۱

۱۸۵.امام صادق علیه السلام: سخن گفتن شخص در فاصله میان پایان یافتن خطبه امام تا اقامه نماز، اشکالی ندارد، و صدای قرائت [امام] را بشنود یا نشنود، برایش کفایت می‏کند.۲

1.. إذا خَطَبَ الإِمامُ يَومَ الجُمُعَةِ فَلا يَنبَغي لِأَحَدٍ أن يَتَكَلَّمَ حَتّىٰ يَفرُغَ الإِمامُ مِن خُطَبتِهِ، فَإِذا فَرَغَ الإِمامُ مِن خُطبَتَينِ تَكَلَّمَ ما بَينَهُ وبَينَ أن تُقامَ الصَّلاةُ (الكافی: ج۳ ص۴۲۱ ح۲، تهذیب الأحکام: ج۳ ص۲۰ ح۷۱).

2.. لا بَأسَ أن يَتَكَلَّمَ الرَّجُلُ إذ فَرَغَ الإمامُ مِنَ الخُطبَةِ يَومَ الجُمُعَةِ ما بَينَهُ وبَينَ أن تُقامَ الصَّلاةُ، وإن سَمِعَ القَراءَةَ أو لَم يَسمَع أجزَاهُ (کتاب من لا یحضره الفقیه: ج۱ ص۴۱۷ ح۱۲۳۱، وسائل الشیعة: ج۷ ص۳۳۱ ح۹۵۰۳).


فرهنگ‌نامهٔ نماز جمعه
112

کسالت نمازگزار نقل کرده، هماهنگ است، یا با روایاتی که مضمون آنها وجوب بزرگداشت و حرمت نهادن به محضر خدای سبحان است که از آنها می‏توان کراهت این حالت خاصّ نشستن را به جهت ناسازگاری با تعظیم مقام الهی، استشمام کرد.

۷/۴

سخن گفتن هنگام خطبه امام

۱۸۱.امام على علیه السلام: پيامبر خدا از حرف زدن در روز جمعه، زمانى که امام خطبه مى‏خواند، نهى فرمود. هر کس که چنین کند، مرتکب کار لغوی شده و هر کس که دچار کار لغو شود، نماز جمعه‏ای [پذیرفته] برای او نیست.۱

۱۸۲.پیامبر خدا صلی الله علیه و اله: آن که در هنگام خطبه خواندن امام حرف می‏زند، همچون چارپایی است که کتاب‌هایی را حمل می‏کند، و هر کس [که سخن گفتن او حتی در این حد باشد] که به دیگری بگوید: «ساکت باش»، نماز جمعه‏ای [پذیرفته] برای او نیست.۲

۱۸۳.امام علی علیه السلام: در حین خطبه خواندن امام، هیچ سخنی نباید گفت و نه به اين سو و آن سو روی گرداند جز آن مقدار که در نماز مُجاز است. نماز جمعه، تنها چون دو خطبه دارد، دو رکعتی قرار داده شده که جایگزین دو رکعت پایانی است. پس آن [دو خطبه] نیز تا وقتی که امام جمعه به زیر آید، نماز است.۳

1.. نَهىٰ [رَسولُ اللّهِ صلی الله علیه و اله] عَنِ الكَلامِ يومَ الجُمُعَةِ وَالإمامُ يَخطُبُ، فَمَن فَعَلَ ذٰلِكَ فَقَد لَغا، ومَن لَغا فلا جُمُعَةَ لَهُ (کتاب من لا یحضره الفقیه: ج۴ ص۱۰ ح۴۹۶۸، الأمالی، صدوق: ص۵۱۲ ح۷۰۷).

2.. مَن تَكَلَّمَ يَومَ الجُمُعَةِ وَالإِمامُ يَخطُبُ فَهُوَ كَمِثلِ الحِمارِ يَحمِلُ أسفاراً، وَالَّذي يَقولُ لَهُ: «أنصِت» لَيسَ لَهُ جُمُعَةٌ (مسند ابن حنبل: ج۱ ص۴۹۵ ح۲۰۳۳، المصنّف لابن أبی شیبة: ج۲ ص۳۴ ح۱۴).

3.. لا كَلامَ والإمامُ يَخطُبُ، ولَا اِلتفاتَ إلّا كَمايَحِلُّ فِي الصَّلاةِ، وإنَّما جُعِلَتِ الجُمُعَةُ رَكعَتَينِ مِن أجلِ الخُطبَتَينِ جُعِلَتا مَكانَ الرَّكعَتَينِ الأخيرَتَينِ، فَهِيَ صَلاةٌ حَتّى يَنزِلَ الإِمامُ (کتاب من لا یحضره الفقیه: ج۱ ص۴۱۶ ح۱۲۳۰، المقنع، صدوق: ص۱۴۸).

  • نام منبع :
    فرهنگ‌نامهٔ نماز جمعه
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری شهری؛ مرتضي خوش نصيب
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1395
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 14508
صفحه از 137
پرینت  ارسال به