۱۷۹.المعجم الکبیرـ به نقل از سمرة بن جندب ـ: پیامبر خدا صلی الله علیه و اله به ما فرمود: «هر گاه یکی از شما در نماز جمعه‏ای چرت بزند، از آن جا که نشسته، به جای دیگری منتقل شود».^۱

۷/۳

حلقه کردن دست‌ها به دور ساق پاها

۱۸۰.سنن ابی داوودـ به نقل از معاذ بن انس جُهَنی ـ: پیامبر خدا صلی الله علیه و اله از حلقه کردن دست‌ها به دور ساق پاها در روز جمعه وقتی که امام خطبه می‏خواند، نهی فرمود.^۲

نکته: روایتی که مضمون آن، کراهت حلقه کردن دست‌ها دور ساق پاها (حبوه) در نماز جمعه است، از طریق شیعه به ما نرسیده است. از این رو، در جوامع فقهی شیعه همچون جواهر و حدائق نیز ذکری از آن به میان نیامده است، جز آن که علّامه مجلسی ـ رضوان اللّٰه‏ تعالى عليه ـ در کتاب بحارالأنوار از رساله جمعه شهید ثانی چنین نقل می‏کند:

«از پیامبر صلی الله علیه و اله نهی از حلقه کردن دست‌ها دور ساق پاها در زمان خطبه خواندن، روایت شده است و گفته شده: زیرا چنین حالتی باعث خواب‏آلودگی می‌شود و در نتیجه، وضوی نمازگزار در معرض باطل شدن قرار می‏گیرد و مانع گوش دادن به خطبه می‏شود».

ناگفته نماند این روایات اهل سنّت با آنچه شیعه در ناشایست بودن

۱۷۵.امام علی علیه السلام: بازماندن از نماز جمعه را بیشتر می‏پسندم از تأخیر کردنی که هنگام [پایان یافتن خطبه و] نشستن امام بیایم و از روی شانه مردم رد شوم.^۱

۱۷۶.امام باقر علیه السلام: علی علیه السلام می‏فرمود: «اشکالی ندارد که شخص در روز جمعه برای رسیدن به محلّ نشستن خود، هر کجا که هست [از روی شانه مردم] گام بردارد؛ لیکن بعد از آمدن امام نباید کسی از روی شانه‏های مردم رد شود؛ بلکه هر جا که ممکن است بنشیند، جز آن کس که بر درگاه‏ها می‏نشیند و مانع می‏شود مردم به جاهای خالی بروند. برای او عبور از روی شانه‏ها حرام نیست».^۲

۱۷۷.پیامبر خدا صلی الله علیه و اله: هیچ یک از شما در روز جمعه برادرش را برنخیزاند، سپس برود و در جایش بنشیند؛ بلکه بگوید: «جا باز کنید!».^۳

۷/۲

چرت زدن

۱۷۸.پیامبر خدا صلی الله علیه و اله: خوابیدن یا چرت زدن در نماز جمعه، از شیطان است. پس هر یک از شما که دچار چرت شود، جا به جا گردد.^۴