107
فرهنگ ‌نامه اَذان

] از خوردن و آشاميدن ، [دست بكشيد ؛ چرا كه بلال ، تا صبح نشود ، اذان نمى گويد» . ۱

۲۰۴.صحيح مسلم ـ به نقل از ابن عمر ـ :پيامبر خدا ، دو مؤذّن داشت : بلال و ابن اُمّ مكتومِ نابينا . پيامبر خدا فرمود : «بلال ، شب هنگام ]و صبح نشده ، [اذان مى گويد . بنا بر اين ، بخوريد و بياشاميد ، تا آن كه ابن اُمّ مكتوم اذان بگويد» . فاصله ميان ]اذان [آن دو ، بيشتر از پايين آمدن اين ]از بام] و بالا رفتن آن يكى نبود. ۲

۲۰۵.كتاب من لايحضره الفقيه :پيامبر خدا ، دو مؤذّن داشت : يكى بلال و ديگرى ابن اُمّ مكتوم . ابن اُمّ مكتوم ، نابينا بود و پيش از صبح ، اذان مى گفت ؛ امّا بلال ، صبح كه مى شد ، اذان مى گفت . پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود : «ابن اُمّ مكتوم ، شب هنگام ، اذان مى گويد . بنا بر اين، هر گاه اذان او را شنيديد ، بخوريد و بياشاميد تا آن كه اذان بلال را بشنويد» .
اهل سنّت ، اين حديث را تغيير داده اند و گفته اند كه ايشان صلى الله عليه و آله فرمود : «بلال ، شب هنگام ، اذان مى گويد . بنا بر اين ، هر گاه اذانش را شنيديد ، بخوريد و بياشاميد تا آن كه اذانِ ابن اُمّ مكتوم را بشنويد» . ۳

۲۰۶.امام صادق عليه السلام :بلال و ابن اُمّ مكتوم براى پيامبر صلى الله عليه و آله اذان مى گفتند . ابن اُمّ مكتوم ـ كه نابينا بود ـ شب هنگام اذان مى گفت و بلال ، زمانى اذان مى گفت كه سپيده مى زد . از اين رو، پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود : «هر گاه صداى بلال را

1.. مسند ابن حنبل : ج ۹ ص ۵۵۳ ح ۲۵۵۷۸ و ر . ك : صحيح ابن خزيمة : ج ۱ ص ۲۱۲ ح ۴۰۸ .

2.. صحيح مسلم: ج ۲ ص ۷۶۸ ح ۳۸ ، سنن النسائى: ج ۲ ص ۱۰ ، سنن الدارمى: ج ۱ ص ۲۸۶ ح ۱۱۷۳ .

3.. كتاب من لا يحضره الفقيه : ج ۱ ص ۲۹۷ ح ۹۰۵ و ۹۰۶ ، بحار الأنوار : ج ۸۳ ص ۱۱۱ ح ۱۲ .


فرهنگ ‌نامه اَذان
106

۷ / ۲

گزارش هايى درباره شمار مؤذّنان پيامبر خدا

الف ـ پيامبر ، يك مؤذّن داشته است

۲۰۱.مجمع البيان ـ به نقل از سائب بن زيد ـ :پيامبر خدا ، يك مؤذّن داشت و آن هم بلال بود . هر گاه پيامبر صلى الله عليه و آله بر منبر مى نشست ، بلال جلوى درِ مسجد اذان مى گفت و چون فرود مى آمد ، اقامه نماز را مى گفت.
در ايّام [حكومت] ابو بكر و عمر نيز به همين گونه عمل مى شد تا آن كه عثمان روى كار آمد . در زمان او جمعيّت ، زياد شد و شهر ، توسعه يافت . از اين رو، عثمان ، يك اذانْ اضافه كرد و دستور داد كه اذان اوّل را بر بام خانه اش (واقع در بازار موسوم به «الزَّوراء») بگويند ، و هر گاه عثمان بر منبر مى نشست ، مؤذّنش اذان [دوم] را مى گفت و چون از منبر فرود مى آمد ، اقامه نماز را مى گفت و مردم ، اين كار را بر او خرده نگرفتند. ۱
ب ـ پيامبر ، دو مؤذّن داشته است

۲۰۲.اُسد الغابة ـ به نقل از ابن عمر ـ :پيامبر صلى الله عليه و آله دو مؤذّن داشت : يكى بلال ، و ديگرى عبد العزيز بن اَصَم . ۲

۲۰۳.مسند ابن حنبل ـ به نقل از عايشه ـ :پيامبر خدا ، دو مؤذّن داشت : بلال و عمرو بن اُمّ مكتوم . پيامبر خدا فرمود : «هر گاه عمرو اذان گفت ، بخوريد و بياشاميد ؛ چرا كه او مردى نابيناست ؛ امّا هر گاه بلال اذان گفت ،

1.. مجمع البيان: ج ۱۰ ص ۴۳۴ ، بحار الأنوار: ج ۸۹ ص ۱۵۰ ؛ المعجم الكبير: ج ۷ ص ۱۴۵ ح ۶۶۴۲ .

2.. اُسد الغابة : ج ۳ ص ۴۹۹ ، الإصابة : ج ۴ ص ۳۱۳ .

  • نام منبع :
    فرهنگ ‌نامه اَذان
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری شهری، عبدالهادی مسعودی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1384
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 916
صفحه از 115
پرینت  ارسال به