همرتبه او باشد. این فرض مخالف معلولیتِ معلول است؛ زیرا معلول عین فقر است؛ عین فقر بودن بدین معناست که معلول نمیتواند همرتبه علتش باشد، چه رسد به اینکه قویتر از آن نیز باشد.
کبری: لازمه قویتر بودن علت فاعلی از معلول خود آن است که هر کمالی را که معلول دارد، باید علت فاعلی کاملتر از آن را داشته باشد. این کمالات عبارتاند از کمال موجود از آن جهت که موجود است نه کمال موجود از آن جهت که موجود خاص است.
نتیجه: علت فاعلی کمالات موجودات را به شکل کاملتر داراست.۱
پس از آنکه ثابت شد علت فاعلی تمام کمالات معلول خود را دارد باید اشاره کرد که بر مبنای حکمت متعالیه، علت فاعلی حقیقی تنها خداوند است.۲ در نتیجه، خداوند تمام کمالات معلولات و موجودات را به نحو وحدت جمعی داراست. به بیان دیگر، خداوند در عین بساطت و احدیت، تمام اشیاء است.
از دیدگاه ملاصدرا، خداونددر مرتبه ذاتش تعقل دارد و این تعقل موجب میشود او عقل و عاقلِ لذاته باشد. با تعقل ذات تمام کمالات تعقل میشود و با تعقل تمام کمالات، کمالات تمامی موجودات نیز تعقل شده است؛ در نتیجه، تمامی اشیاء با تعقل ذات خداوند تعقل شدهاند. از طرفی نیز وجود خارجی اشیاء از ذات خداوند متأخر هستند. ذات خداوند نیز با تعقل لذاته همراه است؛ تعقل لذاته نیز، مساوی با جمیع الاشیاء است؛ در نتیجه، وجود خارجی اشیاء متأخر از تعقل جمیع الاشیاء - علم خداوند به اشیاء - است. با این بیان علمِ پیش از ایجاد