امام علی علیه السلام در خطبه‌ای می‌فرماید:

۰.فَسُبْحَانَ الْبَارِئِ لِکُلِّ شَیْ‏ءٍ عَلَى غَیْرِ مِثَالٍ خَلَا مِنْ غَیْرِه؛‏^۱ پاک است خدایى که پدید آورنده هر موجودى است بدون نمونه‏اى که پیش از او از غیر او آفریده شده باشد.

امام کاظم علیه السلام در دعایی که به عبداللّه بن جندب در سجده شکر آموزش می‌دهد، می‌فرماید: «یَا بَارِئَ خَلْقِی رَحْمَةً بِی؛‏^۲‌ای پدیدآورنده وجودِ من در حالی‌که رحمتی است برایم».

ادله نقلی قاعده

قطع نظر از اسماء و صفات الهی که بر قاعده خلقت دلالت می‌کند و پیش از این به مهم‌ترین آنها پرداختیم، احادیث بسیاری در دست است که به صراحت قاعده خلق لامن شیْ‏ء را مطرح کرده‌اند. این احادیث را می‌توان در چهار دسته ارائه کرد.

دسته اول: احادیثی که آفرینش جهان توسط خداوند را از نوع «خلق لا من شیْ‏ء» می‌دانند. برای مثال، امام صادق علیه السلام می‌فرماید:

۰.لَیْسَ بَیْنَ الْخَالِقِ وَالْمَخْلُوقِ شَیْ‏ءٌ وَاللّه خَالِقُ الْأَشْیَاءِ لَا مِنْ شَیْ‏ءٍ کَانَ؛^۳ میان خالق و مخلوق چیز دیگرى نیست [چیزى نیست که نه خالق باشد نه مخلوق] خداوند خالق همه چیز است بدون ماده و مایه.

درباره جمله نخست حدیث، دو تفسیر ارائه شده است. برخی متفکران این جمله را

مدرسی پس از آن‌که واژه خلق را به ابداء و انشاء بدون بهره‌گیری از مثال و ماده قبلی معنا می‌کند، می‌گوید:

۰.ویبدو أن هذا هو معنى «البارئ» حیث قال المفسرون: ان معناه المنشئ المبتدع؛^۱ و آشکار می‌شود که خالق همان معنای بارئ است چون مفسران بارئ را به منشی و مبتدع معنا کرده‌اند.

ملاصالح مازندرانی در تفسیر «بارئ» می‌گوید:

۰.(البارئ) الخالق بلا همّة ولا رویّة؛^۲ بارئ یعنی کسی که بدون این‌که در او عزم و تفکری رخ دهد [بدون نیاز به عزم و تفکر که از لوازم موجودات امکانی است].

سمرقندی می‌گوید: «الْبارِئُ‏ یعنی: خالق الأشیاء ابتداء؛^۳ بارئ یعنی کسی که اشیاء را ابتدا آفرید». هویدی بغدادی نیز می‌گوید: «الْبارِئُ‏ المبدع المخترع؛^۴ بارئ یعنی مبدع و مخترع».

از جمله آیات و روایات دال بر این‌که خداوند بارئ است می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

۰.(هُوَ اللّه الْخالِقُ الْبارِئُ الْمُصَوِّرُ لَهُ)؛^۵ اوست خداى آفریننده (اشیاء بر پایه تقدیر و سنجش) و آفریدگار و ایجادکننده (موجودات ممتاز از یک‌دیگر، مماثل در کمال صنع) و صورت‏بخش (اشیاء به صورت‏هاى مختلف).