به گزارش پژوهشگاه قرآن و حدیث، پنجمین نشست از سلسله نشست های علمی گفتمان نقش حدیث در علوم اسلامی و انسانی با رویکرد روش شناسی احادیث اجتماعی، صبح دوشنبه (۷ دی) به همت پژوهشگاه قرآن و حدیث و انجمن مطالعات اجتماعی حوزه در سالن همایش های غدیر دفتر تبلیغات اسلامی قم با حضور حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد رضا ضمیری، عضو هیأت علمی دانشگاه پیام نور قم و دکتر حفیظ الله فولادی، عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه برگزار شد.
در ابتدای این نشست حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد رضا ضمیری، به بیان روان شناسی احادیث اجتماعی و نقش این احادیث در متن جامعه پرداخت و اظهار داشت: می توان گفت تمام کلمات معصومین علیهم السلام را کمک به ارتقاء روحی روانی انسان است، اما بررسی تأثیرات متقابل فرد و اجتماع، توجه به تعامل میان فرد و جامعه موضوعی نیست که صرفا در عصر حاضر و با ظهور علم روانشناسی جدید به آن توجه شده باشد.
وی افزود: احادیث ما طبقه بندی زیادی دارند و بیشترین حجم احادیث مربوط به فقه می‌شود و البته احادیثی هم در رابطه با اخلاق و تاریخ و موضوعات دیگر نیز وجود دارد؛ در یک تعریف ساده، روانشناسی اجتماعی به عنوان علم مطالعه رفتار متقابل بین انسان‌ها یا علم مطالعه تعامل انسان‌ها بر اساس کلام امام و معصوم علیهم السلام شناخته می‌شود.
حجت الاسلام دکتر ضمیری تاکید کرد: در این مسیر بایستی در گام نخست به شأن حدیث و محتوای قالب آن توجه نمود، با توجه به این نکته که اهل بیت علیهم السلام وارثان وحی و علوم انبیاء وعلم الهی هستند؛ مؤمنان باید تمامی علوم و معارف خود را از این منبع بی پایان علم اخذ کنند.
وی گفت: بدیهی می باشد که سامان دادن و بررسی روش شناسی احادیث اجتماعی با گرایش اسلام شیعه، تلاش گسترده‌ای را می‌طلبد؛ اما با توجه به کلام اهل بیت علیهم السلام جامعه سالم، جامعه ایست که همه علوم کاربردی آن در زمینه خرد و کلان بر اساس تقریر و بیان امامان معصوم علیهم السلام بنا نهاده شود.
در ادامه این نشست علمی دکتر حفیظ الله فولادی به عنوان سخنران دیگر این نشست گفت: طبیعتا یکی از خواستگاه های گزینش افراد رعایت جنبه های فرهنگی، اخلاقی، شخصیتی و شأنیت است که با رعایت آنها و وجود محدودیت ها فرد در جامعه اسلامی مورد گزینش قرار می گیرد.
وی در ادامه تصریح کرد: ما در حوزه ارتباط و تعامل با دیگران اگر بخواهیم با تقلید کورکورانه از جوامع غرب و بدون هیچ گونه دلیلی با دیگران ارتباط برقرار کنیم، قطعا محصول این نوع تعامل انسان را دچار اشتباه می کند و سبب به وجود آمدن مسائلی از جمله انحرافات اخلاقی در جوامع اسلامی و به خصوص شیعی می شود.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه اظهار داشت: انسان در زندگی روابطی را با خود، خدا، مردم و حکومت دارد و منظور ما از احادیث اجتماعی ناظر به روابط میان انسان و دیگران در سطح خرد و کلان است.
وی خاطرنشان کرد: یکی از بهترین روش ها این است که بر اساس عناوین رایج در علوم اجتماعی احادیث را دسته بندی کنیم و با توجه به پیش فرض های علوم حدیث از جمله جامعیت احادیث، حجیت خبر واحد، حجیت ظواهر و مجموعی بودن احادیث مطالب مربوط به آن عناوین را از احادیث استخراج کنیم.
دکتر حفیظ الله فولادی گفت: روش شهید صدر نیز قابل اعتنا است، خلاصه آن چنین است که پس از در نظر گرفتن سؤال و یا موضوع به گردآوری آموزه‌های دینی از جمله احادیث و فتاوای فقها پرداخته می شود و با منطق علمی در صدد کشف گزاره‌های علم در ورای آموزه‌های دینی برمی آید.
