به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه قرآن و حدیث، نرم افزار میزان الحکمه یکی دیگر از مجموعه محصولات پژوهشگاه قرآن و حدیث است که با همکاری مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی تولید و در اختیار جامعه مخاطبان قرار گرفته است. آنچه در ادامه آمده معرفی کوتاهی از این نرم افزار می باشد.
سنت معصومان علیهم السلام در کنار قرآن و به عنوان تفسیر وحی الهی دو میراث ارزشمند و جدایی ناپذیر پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم برای هدایت انسان هاست.
حديث، مادر علوم اسلامى است و پس از قرآن، مهمترين منبع علمی و فرهنگى مسلمانان است. معارف دينى و علوم گوناگون اسلامى، از تفسير و کلام تا فقه و اخلاق سر در آبشخور زلال حديث دارند و همه آنها ميوه هاى شيرين اين شجره طيّبه هستند. حديث، ميراث ماندگار ثقل كبير (عترت) است كه در كنار ثقل اكبر (قرآن)، بهروزى و رستگارى را براى انسان به ارمغان مى آورد . دلبستگان راه سعادت ، در طول تاريخ ، اين ميراث جاودانى را پاس داشته و به پيروى از فرمان پيشوايان پاك خود، در فراگيرى، گردآورى، حفظ، نقل، فهم و نشر آن، بسى كوشيده و مجموعه هايى كوچك و بزرگ را براى تعليم و مذاكره و يا عمل و مراقبه سامان داده اند.
عالمان و محدّثان بزرگ مى دانستند كه آگاهى مردم از «محاسن» كلام ائمه علیهم السلام براى گام نهادن بر جاى پاى ايشان «كافى» است و در طريقه «تهذيب» نفس و «استبصار» و نيل به «مكارم اخلاق» و «خصال» نيكو، تنها «مشكاتى از انوار» ائمه علیهم السلام و «دستآوردهاى خردِ» رهيافته به دين، كارآست و اين «ستاره هاى فروزان» امامت اند كه از عهده هدايت بشر به «درياهاى نور» بر مى آيند.
«ميزان الحكمه» امتداد اين كوشش موزون و حكيمانه است و «مجمع البحرينِ» پيام هاى ثقل اكبر و كبير كه در پى پاسخگويى به پرسش هاى كهن و نوِ انديشمندان از نگاه اسلام است. اين اثر كه حاصل بيش از بيست سال كوشش شبانه روزى حضرت آیت الله رى شهرى است، با بهره گيرى از صدها كتاب حديث و تفسير و لغت و تاريخ، بيست و سه هزار حديث را در كنار آيات متناسب با آنها در قالب ۵۶۰ عنوان اصلى و ۴۱۹۷ عنوان فرعى، دسته بندى موضوعى نموده است. ترتيب و نظم الفبايى موضوعات اصلى كتاب در كنار استفاده روشمند از نظام ارجاع دِهى، پژوهشگر را از مراجعه به بسيارى از منابع حديثى شيعه و اهل سنّت، مستغنى مى كند و استقبال چشم گير از كتاب و چاپ هاى مكرّر آن، نشان دهنده موفقيت اين كتاب در پر كردن خلأ نسبى در زمينه معارف دينى بوده است. ترجمه روان و شیوایی این اثر توسط مترجم توانمند بنیاد پژوهش های اسلامی جناب آقای حمیدرضا شیخی انجام پذیرفت و ویرایش نهایی ترجمه به عهده مسئول محترم بنياد پژوهش هاى اسلامى، جناب حجت الاسلام و المسلمين على اكبر الهى خراسانى، از عالمان و اساتيد مبرّز حوزه علميه مشهد بود و جناب حجت الاسلام سيدحسن اسلامى بازبينى نهايى آن را به انجام رساندند.
بی شك، ارائه آثار ارزشمند اسلامی در قالب نسخه های ديجيتالی، نقش شايانی در بالارفتن سطح علمی و دينی علاقه مندان آثار مذهبی داشته، موجب تسهيل در امر پژوهش محققان (در هر يك از عرصه های علوم اسلامی) خواهد شد.
در همین راستا پژوهشگاه قرآن و حدیث با همکاری مركز تحقيقات كامپيوتری علوم اسلامی اقدام به توليد نرم افزار «میزان الحکمه» نموده است. شايان توجه می باشد، كاربران و پژوهشگران محترم می توانند به كمك فهرست درختی و گزينشی اين برنامه و نيز ابواب و سرفصل های كتب بهره لازم را برده، مطالعات و پژوهش های خود را به صورت آسان به انجام برسانند. اميد است كه اين نرم افزار مورد استفاده بهينه مخاطبان قرار گيرد. در ادامه، محتوا و امكانات اين برنامه ارزشمند معرفی می شود.
امكانات برنامه
* نمايش متن
ـ دسترسي به متن و فهرست کتاب برنامه
ـ امكان انتخاب فهرست درختي و گزينشي و ارتباط آنها با متن، به همراه قابليت تطبیق دوسویه متن و فهرست
ـ قابليت انتخاب عنوان كتاب، جلد و صفحه به همراه امكان گسترده كردن صفحه متن و فهرست
ـ مقايسه دو متن از یک یا دو متن با یکدیگر به صورت همزمان
ـ محدود كردن دامنه متن و فهرست کتاب به موارد دلخواه
ـ قابليت حفظ هر يك از متون یا فهرست های انتخابی به طور مستقل، جهت دسترسي آسان به آنها
* جستجو
ـ جستجوي ساده و پيشرفته در متن و فهرست متون برنامه
ـ قابليت حفظ هر يك از جستجوهاي انجام شده به طور مستقل، جهت دسترسي آسان به آنها
ـ محدود کردن دامنه جستجو به متن یا متون دلخواه به همراه قابلیت های ویژه
ـ فهرست سازي توسط علائم عمومي جهت تهيه فهرست هاي پويا و متنوع از كلمات
* لغتنامه
ـ متن کامل چند دوره لغتنامه با امکان دسترسی به ريشه و مشتق کلمات
ـ ارتباط واژگان متون با لغتنامه های برنامه، جهت فهم آسان معنا
* پژوهش فعال
ـ ارتباط متن و فهرست کتاب برنامه با بخش هاي دیگر، نظیر: نمايش، جستجو، قرآن، لغتنامه يا کتابنامه
ـ قابليت انتقال متن انتخابی به حافظه جانبی یا محیط Ms-word
* يادداشت برداري
ـ امكان انتقال متن یا فهرست مورد نظر به قسمت یادداشت برنامه
ـ قابلیت ذخيره سازي و ويرايش متن انتقالی در صفحه یادداشت
ـ انتقال متن از قسمت یادداشت به محيط Ms-word
* چاپ
ـ چاپ متن یا فهرست مورد نظر کاربر، به همراه قابليت هاي متعدد
* راهنما
ـ دسترسي به توضيحات مفيد در خصوص آشنايي بيشتر با قسمت هاي مختلف برنامه
* امكانات پژوهشي
ـ نمايه گذاري، حاشيه نويسي، رنگي كردن و علامت گذاري در متن با هدف بازیابی سریعتر مطلب و ثبت اطلاعات بیشتر مربوط به کتاب برنامه
ـ امکان مدیریت قابلیت های پژوهشی برنامه توسط کاربر
* امكانات جانبي
ـ دسترسي به چند نوع صفحه كليد رايج و نيز چندين قلم نمايش جهت استفاده آسان از نرم افزار
ـ امكان مشخص كردن مسير براي ضبط پژوهش ها به همراه قابليت های متنوع
ـ قابلیت نمایش یا عدم نمایش اِعراب و سرصفحه در متون برنامه