493
دانش نامه اميرالمؤمنين علیه السلام بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج10

۴۷۹۰.كنز العمّالـ بـه نـقل از ابـن عبّاس ـ: ايـشان (پيامبر خدا) هزار هزار كلمه به على عليه السلام آموخت كه هر كلمه اى [ راه] هزار كلمه را مى گشود .

۱ / ۶

هزار حديث به وى آموخت

۴۷۹۱.امام على عليه السلام :پيامبر خدا ، هزار حديث به من فرمود كه هر حديثى هزار باب داشت .

۴۷۹۲.الخصالـ به نقل از اَصبغ بن نُباته ـ: امير مؤمنان به ما دستور رفتن از كوفه به مدائن داد . روز يكشنبه حركت كرديم . عمرو بن حُرَيث با هفت نفر ديگر ، سرپيچى كردند و عازم جايى در منطقه حيره به نام «خَوَرنَق» شدند و گفتند : گردش مى كنيم و چون روز چهارشنبه شد ، به راه مى افتيم و پيش از نماز جمعه ، به على مى پيونديم . در حالى كه آنان مشغول خوردن غذا بودند ، ناگاه سوسمارى در برابرشان پيدا شد كه آن را صيد كردند . عمرو بن حُرَيث ، سوسمار را گرفت و دست او را بالا آورد و گفت : اين ، امير مؤمنان است . با وى بيعت كنيد!
هر هفت نفر بيعت كردند و عمرو ، هشتمين نفرشان بود .
شب چهارشنبه ، حركت كردند و روز جمعه ، هنگامى به مدائن رسيدند كه امير مؤمنان ، خطبه مى خوانْد . آنان از هم جدا نشدند و با هم بودند تا آن كه به درِ مسجد رسيدند . وقتى وارد شدند ، امير مؤمنان به آنان نگاهى كرد و فرمود : «اى مردم! پيامبر خدا ، هزار حديث در گوش من گفت كه هر حديثى ، هزار در داشت و براى هر درى ، هزار كليد بود و من اين سخن خداوند عز و جل را كه مى فرمايد : «روزى كه هر گروهى را با امامشان فرا مى خوانيم » شنيدم و براى شما به خدا قسم ياد مى كنم كه به يقين ، در روز قيامت ، هشت نفر به همراه امامشان كه سوسمارى باشد ، برانگيخته خواهند شد ، و اگر مى خواستم آنان را نام ببرم ، نام مى بردم» .
عمرو بن حُرَيث را ديدم كه از خجالت و [ از ترس ]سرزنش ، همچون شاخه نخل ، سر فرو افكنده است ۱ .

1.احاديث «هزار باب (يا حرف يا كلمه يا حديث)» با اَسناد مختلف و عبارات متنوّع ، نقل شده اند، از جمله در : الخصال: ص ۶۴۲ـ۶۵۲ (بيش از سى روايت) ، بصائر الدرجات : ص ۳۰۲ـ۳۱۵ ، بحار الأنوار : ج ۴۰ ص ۱۲۷ ـ ۱۵۱ .


دانش نامه اميرالمؤمنين علیه السلام بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج10
492

۴۷۹۰.كنز العمّال عن ابن عبّاس :إنّه[ صلى الله عليه و آله ] عَلَّمَهُ[ عليه السلام ] ألفَ ألفِ كَلِمَةٍ ، كُلُّ كَلِمَةٍ تَفتَحُ ألفَ كَلِمَةٍ . ۱

۱ / ۶

عَلَّمَهُ ألفَ حَديثٍ

۴۷۹۱.الإمام عليّ عليه السلام :حَدَّثَني رَسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله بِأَلفِ حَديثٍ ، لِكُلِّ حَديثٍ ألفُ بابٍ . ۲

۴۷۹۲.الخصال عن الأَصبَغِ بنِ نُباتَةَ :أمَرَنا أميرُ المُؤمِنينَ عليه السلام بِالمَسيرِ إلَى المَدائِنِ مِنَ الكوفَةِ ، فَسِرنا يَومَ الأَحَدِ ، وتَخَلَّفَ عَمرُو بن حُرَيثٍ في سَبعَةِ نَفَرٍ ، فَخَرَجوا إلى مَكانٍ بِالحيرَةِ ۳ يُسَمَّى الخَوَرنَقَ ۴ ، فَقالوا : نَتَنَزَّهُ فَإِذا كانَ يَومَ الأَربَعاءِ خَرَجنا فَلَحِقنا عَلِيّا عليه السلام قَبلَ أن يُجَمِّعَ ۵ ، فَبَينَما هُم يَتَغَذَّونَ إذ خَرَجَ عَلَيهِم ضَبٌّ فَصادوهُ ، فَأَخَذَهُ عَمرُو بنُ حُرَيثٍ ، فَنَصَبَ كَفَّهُ وقالَ : بايِعوا ، هذا أميرُ المُؤمِنينَ ، فَبايَعَهُ السَّبعَةُ وعَمرٌو ثامِنُهُم .
وَارتَحَلوا لَيلَةَ الأَربَعاءِ فَقَدِمُوا المَدائِنَ يَومَ الجُمُعَةِ ، وأميرُ المُؤمِنينَ عليه السلام يَخطُبُ ولَم يُفارِق بَعضُهُم بَعضا وكانوا جَميعا حَتّى نَزَلوا عَلى بابِ المَسجِدِ ، فَلَمّا دَخَلوا نَظَرَ إلَيهِم أميرُ المُؤمِنينَ عليه السلام فَقالَ : يا أيُّهَا النّاسُ ، إنَّ رَسولَ اللّهِ صلى الله عليه و آله أسَرَّ إلَيَّ ألفَ حَديثٍ في كُلِّ حَديثٍ ألفُ بابٍ ، لِكُلِّ بابٍ ألفُ مِفتاحٍ :
وإنّي سَمِعتُ اللّهَ جَلَّ جَلالُهُ يَقولُ : «يَوْمَ نَدْعُواْ كُلَّ أُنَاسٍ بِإِمَـمِهِمْ» ۶ وإنّي اُقسِمُ لَكُم بِاللّهِ ، لَيُبعَثَنَّ يَومَ القِيامَةِ ثَمانِيَةُ نَفَرٍ يُدعَونَ بِإِمامِهِم وهُوَ ضَبٌّ ، ولَو شِئتُ أن اُسَمِّيَهُم لَفَعَلتُ !
قالَ : فَلَقَد رَأَيتُ عَمرَو بنَ حُرَيثٍ قَد سَقَطَ كَما تَسقُطُ السَّعَفَةُ حَياءً ولَوما ۷ . ۸

1.كنز العمّال : ج ۱۳ ص ۱۶۵ ح ۳۶۵۰۰ نقلاً عن الإسماعيلي في معجمه .

2.الخصال : ص ۶۵۱ ح ۵۱ عن الأصبغ بن نباتة و ح ۵۲ ، بصائر الدرجات : ص ۳۱۴ ح ۳ كلاهما عن بكر بن حبيب عن الإمام الباقر عليه السلام و ح ۴ عن الأصبغ بن نباتة .

3.الحِيرة : مدينة جاهليّة ، كثيرة الأنهار ، وهي عن الكوفة على نحو فرسخ ، وكانت منازل آل النعمان بن المنذر (تقويم البلدان : ص ۲۹۹) .

4.الخَوَرْنَق : قصر بحيرَة الكوفة ، بناه النعمان بن امرئ القيس (تاج العروس : ج ۱۳ ص ۱۱۳ «خرنق») .

5.يجمع : أي يصلّي ، أو يصلّون صلاة الجمعة (النهاية : ج ۱ ص ۲۹۷ «جمع») .

6.الإسراء : ۷۱ .

7.الخصال : ص ۶۴۴ ح ۲۶ ، الاختصاص : ص ۲۸۳ ، بصائر الدرجات : ص ۳۰۶ ح ۱۵ .

8.وردت أحاديث «الألف باب» بطرق مختلفة وبنقول كثيرة ، ومن جملتها ما ورد في الخصال : ص ۶۴۲ ـ ۶۵۲ حيث ذكر فيه أكثر من ثلاثين رواية ، وبصائر الدرجات : ص ۳۰۲ ـ ۳۱۵ وبحار الأنوار : ج ۴۰ ص ۱۲۷ ـ ۱۵۱ .

  • نام منبع :
    دانش نامه اميرالمؤمنين علیه السلام بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج10
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ریشهری، با همکاری: سیّد محمّدکاظم طباطبایی و سیّد محمود طباطبایی‏نژاد، ترجمه: عبدالهادی مسعودی، محمّد علی سلطانی، مهدی مهریزی، سیّد ابوالقاسم حسینی(ژرفا)، و جواد محدّثی
    تعداد جلد :
    14
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1386
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 33224
صفحه از 600
پرینت  ارسال به