441
دانش نامه اميرالمؤمنين علیه السلام بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج10

۴۷۱۰.الإرشادـ درباره على عليه السلام ـ: و نيز از نشانه هاى روشن خداوند متعال در وى ـ با وجود طول مشاركت وى در جنگ ها و حضور در ميدان هاى جنگ و شمارِ زياد دشمنان شجاع و قهرمانان آنها كه قصد وى كردند و عليه او گِرد آمدند و [ با وجود ]حيله هايشان در ترور وى و تلاشى كه در اين باره انجام دادند ـ اين است كه ، هيچ گاه به هيچ يك از آنها پشت نكرد و از برابر هيچ كدام ، فرار نكرد و از جايش تكان نخورد و از هيچ كدام از همگنانش نهراسيد و جز او ، هيچ كس در جنگ ، با دشمنى روبه رو نشد ، مگر آن كه لحظه اى پايدارى كرد و لحظه اى از او روى برگردانْد و زمانى عليه او اقدام كرد و زمانى ديگر ، باز ايستاد.

۴۷۱۱.شرح نهج البلاغة :در شجاعت ، باعث شد كه مردم ، ياد [ دليران ] پيش از او را فراموش كنند و نام كسانى را كه پس از او آمدند ، محو كرد . موقعيّت هاى وى در جنگ ، مشهور است كه تا روز قيامت، ضرب المثل است. او دليرى است كه هرگز فرار نكرد و از هيچ سپاهى نهراسيد، و در برابر جنگجويى قرار نگرفت ، مگر آن كه وى را كُشت ، و هيچ گاه ضربه اى نزد كه ضربه اوّل وى به ضربه ديگرى نيازمند باشد، و در حديث است كه ضربه هاى وى،تك بود.
هنگامى كه معاويه را به مبارزه طلبيد ـ تا مردم با كشته شدن يكى از آن دو از جنگ آسوده شوند ـ ، عمرو به او (معاويه) گفت : با تو رفتارى منصفانه دارد.
معاويه در پاسخ عمرو گفت : از زمانى كه مرا خيرخواهى كرده اى ، جز اين بار ، فريب به كار نگرفتى . آيا مرا به جنگ با ابو الحسن مى خوانى ، در حالى كه مى دانى كه او دليرِ كوبنده است؟ فكر مى كنم در انديشه حكومت شام پس از منى .
و عرب به قرار گرفتن در جنگ در برابر او افتخار مى كردند ؛ امّا افتخار اقوام كشته شدگان به دست وى ، به اين كه او كُشنده آنان است ، [ نيز ]نمونه هاى آشكار و فراوان دارد.
خواهر عمرو بن عبد وُد در سوگوارى براى برادرش مى گويد:

اگر قاتل عمرو ، غير از اين قاتل بود
تا زمانى كه زنده بودم ، همواره مى گريستم.


دانش نامه اميرالمؤمنين علیه السلام بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج10
440

۴۷۱۰.الإرشادـ فِي الإِمامِ عَلِيٍّ عليه السلام ـ: ومِن آياتِ اللّهِ تَعالى فيهِ أيضا أنَّهُ مَعَ طولِ مُلاقاتِهِ لِلحُروبِ ، ومُلابَسَتِهِ إيّاها ، وكَثرَةِ مَن مُنِيَ بِهِ فيها مِن شُجعانِ الأَعداءِ وصَناديدِهِم ، وتَجَمُّعِهِم عَلَيهِ ، وَاحتيالِهِم فِي الفَتكِ بِهِ وبَذلِ الجُهدِ في ذلِكَ ، ما وَلّى قَطُّ عَن أحَدٍ مِنهُم ظَهرَهُ ، ولَا انهَزَمَ عَن أحَدٍ مِنهُم ، ولا تَزَحزَحَ عَن مَكانِهِ ، ولا هابَ أحَدا مِن أقرانِهِ ، ولَم يَلقَ أحَدٌ سِواهُ خَصما في حَربٍ إلّا وثَبَتَ لَهُ حينا وَانحَرَفَ عَنهُ حينا ، وأقدَمَ عَلَيهِ وَقتا وأحجَمَ عَنهُ زَمانا . ۱

۴۷۱۱.شرح نهج البلاغة :أمَّا الشَّجاعَةُ فَإِنَّهُ أنسَى النّاسَ فيها ذِكرَ مَن كانَ قَبلَهُ ، ومَحَا اسمَ مَن يَأتي بَعدَهُ . ومَقاماتُهُ فِي الحَربِ مَشهورَةٌ ، يُضرَبُ بِهَا الأَمثالُ إلى يَومِ القِيامَةِ ، وهُوَ الشُّجاعُ الَّذي ما فَرَّ قَطُّ ، ولَا ارتاعَ مِن كَتيبَةٍ ، ولا بارَزَ أحَدا إلّا قَتَلَهُ ، ولا ضَرَبَ ضَربَةً قَطُّ فَاحتاجَتِ الاُولى إلى ثانِيَةٍ . وفِي الحَديثِ : كانَت ضَرَباتُهُ وَترا .
ولَمّا دَعا مُعاوِيَةَ إلَى المُبارَزَةِ ـ لِيَستَريحَ النّاسُ مِنَ الحَربِ بِقَتلِ أحَدِهِما ـ قالَ لَهُ عَمرٌو : لَقَد أنصَفَكَ . فَقالَ مُعاوِيَةُ : ما غَشَشتَني مُنذُ نَصَحتَني إلَا اليَومَ ، أ تَأمُرُني بِمُبارَزَةِ أبِي الحَسَنِ وأنتَ تَعلَمُ أنَّهُ الشُّجاعُ المُطرِقُ ! أراكَ طَمِعتَ في إمارَةِ الشّامِ بَعدي .
وكانَتِ العَرَبُ تَفتَخِرُ بِوُقوفِها فِي الحَربِ في مُقابَلَتِهِ . فَأَمّا قَتلاهُ فَافتِخارُ رَهطِهِم بِأَنَّهُ عليه السلام قَتَلَهُم أظهَرُ وأكثَرُ ، قالَت اُختُ عَمرِو بنِ عَبدِ وَدٍّ تَرثيهِ :

لَو كانَ قاتِلَ عَمرٍو غَيرُ قاتِلِهِ
بَكَيتُهُ أبَدا ما دُمتُ فِي الأَبَدِ ۲

1.الإرشاد : ج ۱ ص ۳۰۸ .

2.شرح نهج البلاغة : ج ۱ ص ۲۰ .

  • نام منبع :
    دانش نامه اميرالمؤمنين علیه السلام بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج10
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ریشهری، با همکاری: سیّد محمّدکاظم طباطبایی و سیّد محمود طباطبایی‏نژاد، ترجمه: عبدالهادی مسعودی، محمّد علی سلطانی، مهدی مهریزی، سیّد ابوالقاسم حسینی(ژرفا)، و جواد محدّثی
    تعداد جلد :
    14
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1386
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 33388
صفحه از 600
پرینت  ارسال به