101
دانش نامه اميرالمؤمنين علیه السلام بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج10

ز ـ عزّت و بى نيازى

۴۳۴۴.امام على عليه السلام :بار خدايا! به توانگرى آبرويم را حفظ كن و به تنگ دستى حرمتم را ضايع مگردان تا از روزى خوارانت روزى خواهم و از آفريدگان بد كردارت مهربانى بجويم و به ستايش كسانى كه به من مى بخشند ، گرفتار شوم و به نكوهش آنانى كه چيزى به من نمى دهند ، فريفته شوم ، حال آن كه در وراى همه ، صاحب اختيار بخشش يا منع ، تويى ، و تو بر هر چيزى توانايى.

۴۳۴۵.امام على عليه السلامـ در دعايى كه بسيار آن را مى خوانْد ـ: سپاسْ خدايى را سزاست كه مرا مُرده يا بيمار ، به صبح درنياورد ، رگ هايم را به ناخوشى گرفتار نساخت، به خاطر بدترين رفتارهايم مؤاخذه ام نكرد ، و مرا بى پشت نگردانْد، و از دين برگشته نگردانيد ، و منكر پروردگارم قرار نداد ، نه از ايمان به وحشتم افكند، نه آشفته خِرَدم گردانْد ، و نه گرفتار عذاب هاى ملّت هاى پيشينم ساخت .
[ بار خدايا ! ] بنده اى بى اختيار و برخويش ستمكار گشتم . تو را بر من حجّت است و مرا حجّتى نيست، و جز آنچه كه تو به من مى بخشى ، توان به دست آوردن چيزى را ندارم و جز از آنچه كه مرا نگه مى دارى ، نمى توانم خود را از [ آسيب ]چيزى حفظ كنم.
بار خدايا! از اين كه با وجود بى نيازى تو نيازمند گردم ، و با وجود هدايت تو گم راه شوم ، و با وجود قدرت تو گرفتار ستم گردم ، و يا با وجود بودن كار به دست تو خوار شوم ، به تو پناه مى برم.
بار خدايا! جانم را نخستين نعمت گرانبها از بين نعمت هايت [ به من ] قرار ده كه مى ستانى و اوّلين امانتى از وديعه هاى نعمتت كه از من بازپس مى گيرى.
بار خدايا! از اين كه از فرمان تو دور شويم و يا از دين تو روى گردانيم و يا به جاى هدايتى كه از سوى تو مى آيد ، هواى نفسمان بر ما چيره گردد ، به تو پناه مى بريم.

۴۳۴۶.امام باقر عليه السلام :على عليه السلام در سجده در ضمن دعايش مى گفت : «بار خدايا! به تو پناه مى برم از اين كه به بلايى گرفتارم سازى كه مرا بر آن دارد كه به اندكى از نافرمانى ات يارى بجويم .
بار خدايا ! براى من نيازمندى اى به هيچ يك از بندگان شرور و فرومايه خود قرار مده، و اگر احتياج به كسى از بندگانت را بر من مقرّر داشتى ، آن را به خوش روترين، خوش خُلق ترين ، زيباترين، بخشنده ترين، خوش زبان ترين، دست و دل بازترين و كم منّت ترين آنان بر من قرار ده».


دانش نامه اميرالمؤمنين علیه السلام بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج10
100

ز : العِزُّ وَالاِستِغناءُ

۴۳۴۴.الإمام عليّ عليه السلام :اللّهُمَّ صُن وَجهي بِاليَسارِ ، ولا تَبذُل جاهي بِالإِقتارِ ، فَأَستَرزِقَ طالِبي رِزقِكَ ، وأستَعطِفَ شِرارَ خَلقِكَ ، واُبتَلى بِحَمدِ مَن أعطاني ، واُفتَتَنَ بِذَمِّ مَن مَنَعَني ، وأنتَ مِن وَراءِ ذلِكَ كُلِّهِ وَلِيُّ الإِعطاءِ وَالمَنعِ ، إنَّكَ عَلى كُلِّ شَيءٍ قَديرٌ . ۱

۴۳۴۵.عنه عليه السلامـ مِن دُعاءٍ كانَ يَدعو بِهِ كَثيرا ـ: الحَمدُ لِلّهِ الَّذي لَم يُصبِح بي مَيِّتا ولا سَقيما ، ولا مَضروبا عَلى عُروقي بِسوءٍ ، ولا مَأخوذا بِأَسوَاَ عَمَلي ، ولا مَقطوعا دابِري ، ولا مُرتَدّا عَن ديني ، ولا مُنكِرا لِرَبّي ، ولا مُستَوحِشا مِن إيماني ، ولا مُلتَبِسا عَقلي ، ولا مُعَذِّبا بِعَذابِ الاُمَمِ مِن قَبلِي . أصبَحتُ عَبدا مَملوكا ظالِما لِنَفسي ، لَكَ الحُجَّةُ عَلَيَّ ولا حُجَّةَ لي ، ولا أستَطيعُ أن آخُذَ إلّا ما أعطَيتَني ، ولا أتَّقِيَ إلّا ما وَقَيتَني .
اللّهُمَّ إنّي أعوذُ بِكَ أن أفتَقِرَ في غِناكَ ، أو أضِلَّ في هُداكَ ، أو اُضامَ في سُلطانِكَ ، أو اُضطَهَدَ وَالأَمرُ لَكَ !
اللّهُمَّ اجعَل نَفسي أوَّلَ كَريمَةٍ تَنتَزِعُها مِن كَرائِمي ، وأوَّلَ وَديعَةٍ تَرتَجِعُها مِن وَدائِعِ نِعَمِكَ عِندي !
اللّهُمَّ إنّا نَعوذُ بِكَ أن نَذهَبَ عَن قَولِكَ ، أو أن نُفتَتَنَ عَن دينِكَ ، أو تَتابَعَ بِنا أهواؤُنا دونَ الهُدَى الَّذي جاءَ مِن عِندِكَ ! ۲

۴۳۴۶.الإمام الباقر عليه السلام :كانَ عَلِيٌّ عليه السلام يَقولُ في دُعائِهِ وهُوَ ساجِدٌ : اللّهُمَّ إنّي أعوذُ بِكَ أن تَبتَلِيَني بِبَلِيَّةٍ تَدعوني ضَرورَتُها عَلى أن أتَغَوَّثَ ۳ بِشَيءٍ مِن مَعاصيكَ ، اللّهُمَّ ولا تَجعَل لي حاجَةً إلى أحَدٍ مِن شِرارِ خَلقِكَ ولِئامِهِم ، فَإِن جَعَلتَ لي حاجَةً إلى أحَدٍ مِن خَلقِكَ فَاجعَلها إلى أحسَنِهِم وَجها وخُلُقا وخَلْقا ، وأسخاهُم بِها نَفسا ، وأطلَقِهِم بِها لِسانا ، وأسمَحِهِم بِها كَفّا ، وأَقَلِّهِم بِها عَلَيَّ امتِنانا . ۴

1.نهج البلاغة : الخطبة ۲۲۵ ، الدعوات : ص ۱۳۳ ح ۳۳۰ ، بحار الأنوار : ج ۹۵ ص ۲۹۷ ح ۱۱ .

2.نهج البلاغة : الخطبة ۲۱۵ ، بحار الأنوار : ج ۹۴ ص ۲۲۶ ح ۱ نقلاً عن اختيار ابن الباقي و ص ۲۳۰ ح ۴ .

3.غوَّث الرجلُ واستغاثَ : صاح واغوثاه ! هذا هو أصله ، ثمّ إنّهم استعملوه بمعنى صاح ونادى طلباً للغَوث (تاج العروس : ج ۳ ص ۲۴۲ «غوث») . والمراد هنا : أستعين عليها بشيء من معاصيك .

4.قرب الإسناد : ص ۱ ح ۱ عن مسعدة بن صدقة عن الإمام الصادق عليه السلام ، تحف العقول : ص ۲۱۷ نحوه ، بحار الأنوار : ج ۸۶ ص ۲۲۸ ح ۴۸ .

  • نام منبع :
    دانش نامه اميرالمؤمنين علیه السلام بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج10
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ریشهری، با همکاری: سیّد محمّدکاظم طباطبایی و سیّد محمود طباطبایی‏نژاد، ترجمه: عبدالهادی مسعودی، محمّد علی سلطانی، مهدی مهریزی، سیّد ابوالقاسم حسینی(ژرفا)، و جواد محدّثی
    تعداد جلد :
    14
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1386
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 33342
صفحه از 600
پرینت  ارسال به