487
دانش نامه اميرالمؤمنين علیه السلام بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج9

۴۱۳۶. شرح نهج البلاغة : درباره او (على عليه ‏السلام ) روايت شده كه با دستان خود ، نخل‏هاى طايفه‏اى از يهوديان مدينه را آب مى‏داد ، به گونه‏اى كه [ دست‏هايش] تاول مى‏زد و مزد آن را صدقه مى‏داد و خود بر شكمش سنگ مى‏بست [ تا گرسنگى را بيشتر تحمّل كند ] .

ر . ك : ج ۷ ص ۵۵۵ (سودا كننده جان براى خشنودى خدا) .
ج ۱ ص ۲۲۵ (ايثار شگفت در شب هجرت) .

۲ / ۱۰

غيرتمندى بسيار

۴۱۳۷. امام على عليه ‏السلام ـ در سخنرانى‏اش پس از يورش مزدوران معاويه به شهر انبار ـ : به من خبر رسيده‏است كه يكى از آنان (مزدوران معاويه) بر زن مسلمانى وارد شده و ديگرى بر زنى ذمّى ، وارد شده و خلخال ، دستبند ، گردنبند و گوشواره او را از او جدا كرده است و او با چيزى جز كلمه استرجاع (إنا للّه‏ و إنا إليه راجعون گفتن) و طلب ترحّم از وى مانع نشده است و آن‏گاه ، آنان (مزدوران معاويه) غنيمت بسيار به دست آورده‏اند و در حالى كه هيچ يك زخمى برنداشته‏اند و خونى ريخته نشده ، برگشته‏اند . اگر شخص مسلمانى از تأسّف بر اين واقعه بميرد ، جاى سرزنش ندارد ؛ بلكه در نظر من ، شايسته آن است .

۴۱۳۸. امام على عليه ‏السلام : به من خبر رسيده است كه گروهى از شاميان ، بر زن مسلمانى و گروهى ديگر بر زنى ذمّى ، وارد شده‏اند و پوشش او را دريده‏اند ، روسرى از سرش كشيده‏اند، گوشواره را از گوشش و جواهرات را از دست و پا و مچ دستش ، و خلخال و شلوار از پايش به در آورده‏اند و او را جز گفتنِ : «إنّا للّه‏ وإنّا إليه راجعون»
و فرياد : «اى مسلمانان!» ، كمكْ كارى نبوده است . نه فريادرسى به فرياد او رسيده است و نه ياورى او را يارى كرده است . اگر مؤمنى از غم اين جريان بميرد ، از نظر من جاى سرزنش ندارد ؛ بلكه به نظرم دلسوزى نيكوكار است .


دانش نامه اميرالمؤمنين علیه السلام بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج9
486

۴۱۳۶. شرح نهج البلاغة : رُوِيَ عَنهُ أنَّهُ كانَ يَسقي بِيَدِهِ لِنَخلِ قَومٍ مِن يَهودِ المَدينَةِ حَتّى مَجِلَت ۱ يَدُهُ ، ويَتَصَدَّقُ بِالاُجَرةِ ، ويَشُدُّ عَلى بَطنِهِ حَجَرا . ۲

راجع : ج ۷ ص ۵۵۴ (الذي يشري نفسه ابتغاء مرضاة اللّه‏) .
ج ۱ ص ۲۲۴ (الإيثار الرائع ليلة المبيت) .

۲ / ۱۰

شِدَّةُ الغيرَةِ

۴۱۳۷. الإمام عليّ عليه ‏السلام ـ مِن خُطبَتِهِ بَعدَ هُجومِ عُمّالِ مُعاوِيَةَ عَلى مَدينَةِ الأَنبارِ ـ : قَد بَلَغَني أنَّ الرَّجُلَ مِنهُم كانَ يَدخُلُ عَلَى المَرأَةِ المُسلِمَةِ ، وَالاُخرَى المُعاهَدَةِ ، فَيَنتَزِعُ حِجلَها وقُلبَها ۳ وقَلائِدَها ورِعاثَها ۴ ، ما تُمنَعُ مِنهُ إلّا بِالاِستِرجاعِ وَالاِستِرحامِ ، ثُمَّ انصَرَفوا وافِرينَ ، ما نالَ رَجُلاً مِنهُم كَلمٌ ، ولا اُريقَ لَهُ دَمٌ . فَلَو أنَّ امرَأً مُسلِما ماتَ مِن بَعدِ هذا أسَفا ما كانَ بِهِ مَلوما ، بَل كانَ عِندي بِهِ جَديرا . ۵

۴۱۳۸. عنه عليه ‏السلام : لَقَد بَلَغَني أنَّ العُصبَةَ مِن أهلِ الشّامِ كانوا يَدخُلونَ عَلَى المَرأَةِ المُسلِمَةِ ، وَالاُخرَى المُعاهَدَةِ ، فَيَهتِكونَ سِترَها ، ويَأخُذونَ القِناعَ مِن رَأسِها ، وَالخُرصَ مِن اُذُنِها ، وَالأَوضاحَ ۶ مِن يَدَيها ورِجلَيها وعَضُدَيها ، وَالخَلخالَ وَالمِئزَرَ مِن سوقِها ،
فَما تَمتَنِعُ إلّا بِالاِستِرجاعِ وَالنِّداءِ: يالَلمُسلِمينَ، فَلا يُغيثُها مُغيثٌ، ولا يَنصُرُها ناصِرٌ. فَلَو أنَّ مُؤمِنا ماتَ مِن دونِ هذا أسَفا ما كانَ عِندي مَلوما ، بَل كانَ عِندي بارّا مُحسِنا . ۷

1.مَجَلَت يدُه ومَجِلَت : ثَخُن جلدها وتعجّر ، وظهر فيها ما يُشبه البَثْر ؛ من العمل بالأشياء الصلبة الخشنة (النهاية : ج ۴ ص ۳۰۰ «مجل») .

2.شرح نهج البلاغة : ج ۱ ص ۲۲ ؛ بحار الأنوار : ج ۴۱ ص ۱۴۴ .

3.القُلْب : السِّوار (النهاية : ج ۴ ص ۹۸ «قلب») .

4.الرِّعاث : القِرَطَة ، وهي من حلي الاُذن ، واحدتها : رَعْثَة ورَعَثَة (النهاية : ج ۲ ص ۲۳۴ «رعث») .

5.الكافي : ج ۵ ص ۵ ح ۶ عن أبي عبد الرحمن السلمي ، نهج البلاغة : الخطبة ۲۷ ، شرح الأخبار : ج ۲ ص ۷۵ ح ۴۴۲ عن أبي صادق ، معاني الأخبار : ص ۳۱۰ ح ۱ ، نثر الدرّ : ج ۱ ص ۲۹۸ ، الغارات : ج ۲ ص ۴۷۶ ، دعائم الإسلام : ج ۱ ص ۳۹۰ ؛ الكامل للمبرّد : ج ۱ ص ۳۰ ، البيان والتبيين : ج ۲ ص ۵۴ ، العقد الفريد : ج ۳ ص ۱۲۲ ، الأخبار الطوال : ص ۲۱۲ والثمانية الأخيرة نحوه .

6.الأوضاح: نوع من الحُليّ يُعمل من الفضّة، سمّيت بها لبياضها، واحدها : وَضَح (النهاية : ج۵ ص۱۹۶ «وضح»).

7.الإرشاد : ج ۱ ص ۲۸۳ ، الاحتجاج : ج ۱ ص ۴۱۶ ح ۸۹ .

  • نام منبع :
    دانش نامه اميرالمؤمنين علیه السلام بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج9
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ریشهری، با همکاری: سیّد محمّدکاظم طباطبایی و سیّد محمود طباطبایی‏نژاد، ترجمه: عبدالهادی مسعودی، محمّد علی سلطانی، مهدی مهریزی، سیّد ابوالقاسم حسینی(ژرفا)، و جواد محدّثی
    تعداد جلد :
    14
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1386
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 40034
صفحه از 551
پرینت  ارسال به