483
دانش نامه اميرالمؤمنين علیه السلام بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج9

۴۱۳۳. اُسد الغابة ـ به نقل از احمد بن محمّد بن ابراهيم ثعلبى ـ : در كتابى ديدم كه چون پيامبر خدا تصميم به هجرت گرفت ، على بن ابى طالب عليه ‏السلام را در مكّه براى اداى دَين‏ها و پس دادن امانت‏هايى كه در نزدش بود ، به جا گذاشت و در شبى كه به طرف غار حركت كرد ، در حالى كه مشركان ، اطراف خانه را گرفته بودند ، به او دستور داد تا در جايش بخوابد و به او فرمود : «بُردِ حَضْرَمى ۱ سبزم را به خودت بپيچ و به خواست خداوند متعال ، هيچ بدى‏اى به تو نخواهد رسيد» و او چنين كرد .
خداوند متعال به جبرئيل و ميكائيل عليهماالسلام وحى كرد كه : «من ، بين شما پيمان برادرى بستم و عمر يكى از شما را از عمر ديگرى طولانى‏تر قرار دادم . كدام‏يك از شما ديگرى را براى زندگى ترجيح مى‏دهد؟». هر دو زنده بودن را برگزيدند .
خداوند عز و جل به آن دو وحى كرد : «آيا شما مثل على بن ابى طالب نيستيد؟ بين او و
بين محمّد ، پيامبرم ، پيمان برادرى بستم و على ، در جاى او خوابيد و جانش را فداى او كرد و زندگى را براى او خواست . به زمين فرود آييد و او را از شرّ دشمنانش محفوظ داريد» .
هر دو فرود آمدند . جبرئيل عليه ‏السلام بالاى سر على عليه ‏السلام بود و ميكائيل عليه ‏السلام پايين پايش و جبرئيل عليه ‏السلام فرياد مى‏زد : آفرين ، آفرين به فردى چون تو ـ اى على بن ابى طالب ـ كه خداوند عز و جل به تو بر فرشتگانش مباهات مى‏كند !
خداوند عز و جل به پيامبرش ـ به هنگامى كه به سوى مدينه مى‏رفت ـ ، درباره على عليه ‏السلام اين آيه را فرو فرستاد : «و از ميان مردم ، كسى هست كه جان خود را براى طلب خشنودى خدا مى‏فروشد» .

1.جامه‏اى منسوب به منطقه حَضرَموت يمن .


دانش نامه اميرالمؤمنين علیه السلام بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج9
482

۴۱۳۳. اُسد الغابة عن أحمد بن محمّد بن إبراهيم الثعلبي : رَأَيتُ في بَعضِ الكُتُبِ أنَّ رَسولَ اللّه‏ِ صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله لَمّا أرادَ الهِجرَةَ خَلَّفَ عَلِيَّ بنَ أبي طالِبٍ عليه ‏السلام بِمَكَّةَ ؛ لِقَضاءِ دُيونِهِ ، ورَدِّ الوَدائِعِ الَّتي كانَت عِندَهُ ، وأمَرَهُ لَيلَةَ خَرَجَ إلَى الغارِ ـ وقَد أحاطَ المُشرِكونَ بِالدّارِ ـ أن يَنامَ عَلى فِراشِهِ ، وقالَ لَهُ : اِتَّشِح ۱ بِبُردِي الحَضرَمِيِّ الأَخضَرِ ؛ فَإِنَّهُ لا يَخلُصُ إلَيكَ مِنهُم مَكروهٌ إن شاءَ اللّه‏ُ تَعالى . فَفَعَلَ ذلِكَ .
فَأَوحَى اللّه‏ُ إلى جَبرَئيلَ وميكائيلَ عليهماالسلام : إنّي آخَيتُ بَينَكُما ، وجَعَلتُ عُمُرَ أحدِكُما أطوَلَ مِن عُمُرِ الآخَرِ ، فَأَيُّكُما يُؤثِرُ صاحِبَهُ بِالحَياةِ ؟ فَاختارا كِلاهُمَا الحَياةَ ، فَأَوحَى اللّه‏ُ عَزَّ وجَلَّ إلَيهِما : أ فَلا كُنتُما مِثلَ عَلِيِّ بنِ أبي طالِبٍ ؛ آخَيتُ بَينَهُ وبَينَ
نَبِيّي مُحَمَّدٍ فَباتَ عَلى فِراشِهِ يَفديهِ بِنَفسِهِ ، ويُؤثِرُهُ بِالحَياةِ . اِهبِطا إلَى الأَرضِ ؛ فَاحفَظاهُ مِن عَدُوِّهِ . فَنَزَلا ، فَكانَ جَبرَئيلُ عِندَ رأسِ عَلِيٍّ عليه ‏السلام ، وميكائيلُ عِندَ رِجلَيهِ ، وجِبريلُ يُنادي : بَخٍ بَخٍ ، مَن مِثلُكَ يَابنَ أبي طالِبٍ يُباهِي اللّه‏ُ عَزَّ وجَلَّ بِكَ ۲ المَلائِكَةَ ! !
فَأَنزَلَ اللّه‏ُ عَزَّ وجَلَّ عَلى رَسولِهِ صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله ـ وهُوَ مُتَوَجِّهٌ إلَى المَدينَةِ ـ في شَأنِ عَلِيٍّ عليه ‏السلام : «وَمِنَ النَّاسِ مَن يَشْرِى نَفْسَهُ ابْتِغَآءَ مَرْضَاتِ اللَّهِ» ۳ . ۴

1.التَّوشُّح بالرداء : هو أن يُدخل الثوب من تحت يده اليمنى فيلقيه على منكبه الأيسر ؛ كما يفعل المحرم (لسان العرب : ج ۲ ص ۶۳۳ «وشح») .

2.في المصدر : «به» ، والصواب ما أثبتناه كما في جميع المصادر الاُخرى .

3.البقرة : ۲۰۷ .

4.اُسد الغابة : ج ۴ ص ۹۸ الرقم ۳۷۸۹ ، تذكرة الخواصّ : ص ۳۵ عن ابن عبّاس ، إحياء علوم الدين : ج ۳ ص ۳۷۹ ، شواهد التنزيل : ج ۱ ص ۱۲۳ ح ۱۳۳ عن أبي سعيد الخدري ؛ الأمالي للطوسي : ص ۴۶۹ ص ۱۰۳۱ عن أبي يقظان ، تنبيه الخواطر : ج ۱ ص ۱۷۳ ، الفضائل لابن شاذان : ص ۸۱ ، إرشاد القلوب : ص ۲۲۴ عن أبي سعيد الخدري ، كشف الغمّة : ج ۱ ص ۳۱۰ وليس في السبعة الأخيرة صدره ، خصائص الوحي المبين : ص ۹۲ ح ۶۲ .

  • نام منبع :
    دانش نامه اميرالمؤمنين علیه السلام بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج9
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ریشهری، با همکاری: سیّد محمّدکاظم طباطبایی و سیّد محمود طباطبایی‏نژاد، ترجمه: عبدالهادی مسعودی، محمّد علی سلطانی، مهدی مهریزی، سیّد ابوالقاسم حسینی(ژرفا)، و جواد محدّثی
    تعداد جلد :
    14
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1386
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 40306
صفحه از 551
پرینت  ارسال به