435
دانش نامه اميرالمؤمنين علیه السلام بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج9

۴۰۹۰. شرح نهج البلاغة ـ به نقل از عمر بن خطّاب ـ : امّا تو ، اى على! به خدا سوگند ، اگر ايمان تو با ايمان مردم روى زمين سنجيده شود ، بر ايمان آنان برترى خواهد يافت .

۱ / ۶

خداوند ، دل او را به ايمان آزمود

۴۰۹۱. سُنن التِّرمِذى ـ به نقل از ربعى بن حراش ، از امام على عليه ‏السلام ، در رُحبه ـ : در روز حديبيّه ، گروهى از مشركان كه از جمله آنان سهيل بن عمرو و گروهى از پيشوايان مشركان بودند ، به سوى ما آمدند و گفتند : اى پيامبر خدا! گروهى از فرزندان ، برادران و بردگان ما به سوى تو آمده‏اند . آنان نسبت به دين ، آگاهى ندارند ؛ بلكه به خاطر فرار از كار در اموال و مزارع ما فرار كرده‏اند . آنان را به سوى ما برگردان .
فرمود : «اگر آنان به دين آگاهى ندارند ، آگاهشان خواهيم ساخت» .
سپس پيامبر خدا فرمود : «اى قريشيان! دست بكشيد ، وگرنه كسى را به سويتان گسيل مى‏دارم كه به خاطر دين ، گردنتان را با شمشير بزند ؛ آن كه خداوند ، دلش را به ايمان آزموده است» .
[ ياران ] گفتند : او كيست اى پيامبر خدا؟
ابو بكر گفت : او كيست ، اى پيامبر خدا؟
عمر گفت : او كيست ، اى پيامبر خدا؟
فرمود : «آن ، وصله كننده كفش است» و ايشان كفش خود را به على عليه ‏السلام داده بود تا وصله كند .
آن‏گاه ، على عليه ‏السلام به ما رو كرد و گفت : پيامبر خدا فرمود : «هر كس آگاهانه به من دروغ ببندد ، نشيمنگاهش آتش خواهد بود» .

۴۰۹۲. امام على عليه ‏السلام : هنگامى كه پيامبر خدا مكّه را فتح كرد ، گروهى از قريشيان نزد او آمدند و گفتند : اى محمّد! ما هم‏پيمانان و خويشان توايم . گروهى از بردگان ما به شما
پيوسته‏اند . آنان گرايشى به اسلام ندارند ؛ بلكه از كار فرار كرده‏اند . آنان را به ما برگردان .
[ پيامبر صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله ] درباره آنان (فراريان) با ابو بكر مشورت كرد . وى گفت : راست مى‏گويند . به عمر گفت : تو چه مى‏گويى؟ گفت : همان گونه كه ابو بكر مى‏گويد . پيامبر خدا فرمود : «اى قريشيان ! خداوند ، يكى از شما را به سويتان گسيل خواهد داشت كه قلبش را به ايمان آزموده و گردن شما را براى دين ، خواهد زد» .
ابو بكر گفت : آيا من همانم ، اى پيامبر خدا؟
فرمود : «نه» .
عمر گفت : آن كس منم ، اى پيامبر خدا؟
فرمود : «نه ؛ بلكه او وصله كننده كفش در مسجد است» و ايشان ، كفشش را به على عليه ‏السلام داده بود تا وصله كند . ۱

1.ر . ك : ج ۸ ص ۶۷ (جانِ من) .


دانش نامه اميرالمؤمنين علیه السلام بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج9
434

۴۰۹۰. شرح نهج البلاغة عن عمر بن الخطّاب : أمّا أنتَ يا عَلِيُّ ، فَوَاللّه‏ِ لَو وُزِنَ إيمانُكَ‏بِإِيمانِ أهلِ‏الأَرضِ لَرَجَحَهُم! ۱

۱ / ۶

اِمتَحَنَ اللّه‏ُ قَلبَهُ لِلإِيمانِ

۴۰۹۱. سنن الترمذي عن ربعي بن حراش عن الإمام عليّ عليه ‏السلام ـ بِالرَّحَبَةِ ـ : لَمّا كانَ يَومُ الحُدَيبِيَةِ خَرَجَ إلَينا ناسٌ مِنَ المُشرِكينَ ، فيهِم : سُهَيلُ بنُ عَمرٍو ، واُناسٌ مِن رُؤَساءِ المُشرِكينَ ، فَقالوا : يا رَسولَ اللّه‏ِ ، خَرَجَ إلَيكَ ناسٌ مِن أبنائِنا وإخوانِنا وأرِقّائِنا ، ولَيسَ لَهُم فِقهٌ فِي الدّينِ ، وإنَّما خَرَجوا فِرارا مِن أموالِنا وضِياعِنا ، فَاردُدهُم إلَينا .
قالَ : فَإِن لَم يَكُن لَهُم فِقهٌ فِي الدّينِ سَنُفَقِّهُهُم .
فَقالَ النَّبِيُّ صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله : يا مَعشَرَ قُرَيشٍ ! لَتَنتَهُنَّ ، أو لَيَبعَثَنَّ اللّه‏ُ عَلَيكُم مَن يَضرِبُ رِقابَكُم بِالسَّيفِ عَلَى الدّينِ ، قَدِ امتَحَنَ اللّه‏ُ قَلبَهُ عَلَى الإِيمانِ .
قالوا : مَن هُوَ يا رَسولَ اللّه‏ِ ؟ فَقالَ لَهُ أبو بَكرٍ : مَن هُوَ يا رَسولَ اللّه‏ِ ؟ وقالَ عُمَرُ : مَن هُوَ يا رَسولَ اللّه‏ِ ؟
قالَ صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله : هُوَ خاصِفُ النَّعلِ ـ وكانَ أعطى عَلِيّا عليه ‏السلام نَعلَهُ يَخصِفُها ـ .
ثُمَّ التَفَتَ إلَينا عَلِيٌّ عليه ‏السلام فَقالَ : إنَّ رَسولَ اللّه‏ِ صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله قالَ : مَن كَذَبَ عَلَيَّ مُتَعَمِّدا فَليَتَبَوَّأ مَقعَدَهُ مِنَ النّارِ . ۲

۴۰۹۲. الإمام عليّ عليه ‏السلام : لَمَّا افتَتَحَ رَسولُ اللّه‏ِ صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله مَكَّةَ أتاهُ ناسٌ مِن قُرَيشٍ ، فَقالوا : يا مُحَمَّدُ ، إنّا حُلَفاؤُكَ وقَومُكَ ، وإنَّهُ لَحِقَ بِكَ أرِقّاؤُنا ؛ لَيسَ لَهُم رَغبَةٌ فِي الإِسلامِ ، وإنَّما فَرّوا مِنَ
العَمَلِ ، فَاردُدهُم عَلَينا .
فَشاوَرَ أبا بَكرٍ في أمرِهِم ، فَقالَ : صَدَقوا يا رَسولَ اللّه‏ِ . فَقالَ لِعُمَرَ : ما ترى ؟ فَقالَ مِثلَ قَولِ أبي بَكرٍ . فَقالَ رَسولُ اللّه‏ِ صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله : يا مَعشَرَ قُرَيشٍ ! لَيَبعَثَنَّ اللّه‏ُ عَلَيكُم رَجُلاً مِنكُمُ ؛ امتَحَنَ اللّه‏ُ قَلبَهُ لِلإِيمانِ ، فَيَضرِبُ رِقابَكُم عَلَى الدّينِ ! .
فَقالَ أبو بَكرٍ : أنَا هُوَ يا رَسولَ اللّه‏ِ ؟
قالَ : لا .
قالَ عُمَرُ : أنَا هُوَ يا رَسولَ اللّه‏ِ ؟
قالَ : لا ، ولكِنَّهُ خاصِفُ النَّعلِ فِي المَسجِدِ ـ وقَد كانَ ألقى نَعلَهُ إلى عَلِيٍّ يَخصِفُها ـ . ۳

1.شرح نهج البلاغة : ج ۱۲ ص ۲۵۹ .

2.سنن الترمذي : ج ۵ ص ۶۳۴ ح ۳۷۱۵ ، فضائل الصحابة لابن حنبل : ج ۲ ص ۶۴۹ ح ۱۱۰۵ نحوه ، اُسد الغابة : ج ۴ ص ۹۹ الرقم ۳۷۸۹ ، المناقب للخوارزمي : ص ۱۲۸ ح ۱۴۲ نحوه ، المناقب لابن المغازلي : ص ۴۳۹ ح ۲۴ نحوه ؛ إعلام الورى : ج ۱ ص ۳۷۲ نحوه .

3.المستدرك على الصحيحين : ج ۲ ص ۱۴۹ ح ۲۶۱۴ ، خصائص أمير المؤمنين للنسائي : ص ۸۶ ح ۳۱ ، المصنّف لابن أبي شيبة : ج ۷ ص ۴۹۷ ح ۱۸ وفيه من «يا معشر ...» ، تاريخ بغداد : ج ۱ ص ۱۳۳ الرقم ۱ و ج ۸ ص ۴۳۳ الرقم ۴۵۴۰ ، تاريخ دمشق : ج ۴۲ ص ۳۴۲ ح ۸۹۱۳ ، مسند البزّار : ج ۳ ص ۱۱۸ ح ۹۰۵ ، المناقب لابن المغازلي : ص۰ ۴۴ ح ۲۵ كلّها عن ربعي ، كنز العمّال : ج ۱۳ ص ۱۲۷ ح ۳۶۴۰۲ نقلاً عن ابن حنبل وابن جرير وسنن سعيد بن منصور ، المحاسن والمساوئ : ص ۴۱ ؛ الإرشاد : ج ۱ ص ۱۲۲ ، بشارة المصطفى : ص ۲۱۶ عن ربعي وفيهما من «يا معشر ...» وكلّها نحوه . راجع : ج ۸ ص ۶۶ (نفسي) .

  • نام منبع :
    دانش نامه اميرالمؤمنين علیه السلام بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج9
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ریشهری، با همکاری: سیّد محمّدکاظم طباطبایی و سیّد محمود طباطبایی‏نژاد، ترجمه: عبدالهادی مسعودی، محمّد علی سلطانی، مهدی مهریزی، سیّد ابوالقاسم حسینی(ژرفا)، و جواد محدّثی
    تعداد جلد :
    14
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1386
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 40239
صفحه از 551
پرینت  ارسال به