۳۱۳۴.امام باقر عليه السلام :امّا سخن خداوند متعال : «و از ميان مردم، كسى است كه جان خود را براى خشنودى خدا مى فروشد، و خدا نسبت به بندگان، مهربان است» ، درباره على بن ابى طالب عليه السلام نازل شده است ؛ هنگامى كه وى با خوابيدن در بستر پيامبر خدا ، در شبى كه كافران قريش درپى او بودند، جان خويش را براى خدا و پيامبر او بخشيد .

۳۱۳۵.تاريخ دمشقـ به نقل از ابن عبّاس ـ: در شبى كه پيامبر خدا از دسترس مشركانْ خارج شد، على عليه السلام در جاى وى خوابيد تا خروج او را براى قريشيان، سرپوشيده دارد . درباره وى، آيه «و از ميان مردم، كسى است كه جان خود را براى خشنودى خدا مى فروشد» نازل شد.

۳۱۳۶.اُسد الغابةـ به نقل از ثعلبى ـ: خداوند عز و جل هنگامى كه پيامبر خدا به سوى مدينه مى رفت، اين آيه را درباره على عليه السلام بر او نازل كرد : «و از ميان مردم، كسى است كه جان خود را براى خشنودى خدا مى فروشد» .

۳۱۳۷.الأمالى ، طوسىـ به نقل از ابو زيد سعيد بن اوس ـ: هرگاه ابوعمرو بن علا آيه «و از ميان مردم، كسى است كه جان خود را براى خشنودى خدا مى فروشد» را مى خواند، مى گفت : خداوند، على عليه السلام را گرامى داشت. اين آيه درباره وى نازل شده است.

۳۱۳۸.المناقب ، ابن شهرآشوب :ثعلبى در تفسيرش ، ابن عقب در الملحمة ، ابو السعادات در الفضائل العشرة، غزّالى در الإحياء و همچنين در كيمياى سعادت، در نقل هايشان از ابويقظان و گروهى از شيعيان و يا كسانى كه منسوب به شيعه اند، از قبيل : ابن بابويه، ابن شاذان، كلينى، طوسى، ابن عقده، برقى، ابن فيّاض، عبدلى، صفوانى و ثقفى، به اسناد خود از ابن عبّاس و ابو رافع و هند بن ابى هاله آورده اند كه پيامبر خدا فرمود: «خداوند بر جبرئيل و ميكائيل ، وحى كرد : من بين شما دو تن، برادرى قرار دادم و عمر يكى از شما را طولانى تر از ديگرى كردم. كدام يك از شما ، برادرِ خود را بر خويش مقدّم مى دارد؟ .
هر دو ، مرگ را ناگوار شمردند. خداوند به آن دو وحى كرد : چرا شما همچون ولىّ من، على بن ابى طالب نيستيد؟ بين او و محمّد، فرستاده خويش، برادرى برقرار كردم. وى او را در زنده بودن، بر خويش مقدّم داشت و بر جاى وى بيدار ماند تا او را با خونش حفاظت كند. هر دو به زمين فرود آييد و او را از دشمنانش محفوظ داريد .
جبرئيل عليه السلام فرود آمد و بالاى سرِ آن حضرت نشست و ميكائيل عليه السلام پايين پاى او . جبرئيل مى گفت : آفرين، آفرين! چه كسى مانند توست، اى پسر ابو طالب؟ خداوند به وى بر فرشتگانش مباهات مى كند.
پس خداوند، اين آيه را نازل كرد : «و از ميان مردم، كسى است كه جان خود را براى خشنودى خدا مى فروشد، و خدا نسبت به بندگان، مهربان است» .

۳۱۳۴.الإمام الباقر عليه السلام :أمّا قَولُهُ تَعالى : «وَمِنَ النَّاسِ مَن يَشْرِى نَفْسَهُ ابْتِغَآءَ مَرْضَاتِ اللَّهِ وَاللَّهُ رَءُوفٌ بِالْعِبَادِ» فَإِنَّها اُنزِلَت في عَلِيِّ بنِ أبي طالِبٍ عليه السلام حينَ بَذَلَ نَفسَهُ للّهِِ ولِرَسولِهِ صلى الله عليه و آله لَيلَةَ اضطَجَعَ عَلى فِراشِ رَسولِ اللّهِ صلى الله عليه و آله لَمّا طَلَبَتهُ كُفّارُ قُرَيشٍ . ^۱

۳۱۳۵.تاريخ دمشق عن ابن عبّاس :باتَ عَلِيٌّ لَيلَةَ خَرَجَ رَسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله إلَى المُشرِكينَ عَلى فِراشِهِ لِيُعمِيَ عَلى قُرَيشٍ ، وفيهِ نَزَلَت هذِهِ الآيَةُ : «وَمِنَ النَّاسِ مَن يَشْرِى نَفْسَهُ ابْتِغَآءَ مَرْضَاتِ اللَّهِ» . ^۲

۳۱۳۶.اُسد الغابة عن الثعلبي :أنزَلَ اللّهُ عَزَّ وجَلَّ عَلى رَسولِهِ صلى الله عليه و آله وهُوَ مُتَوَجِّهٌ إلَى المَدينَةِ في شَأنِ عَلِيٍّ : «وَمِنَ النَّاسِ مَن يَشْرِى نَفْسَهُ ابْتِغَآءَ مَرْضَاتِ اللَّهِ» . ^۳

۳۱۳۷.الأمالي للطوسي عن أبي زيد سعيد بن أوس :كانَ أبو عَمرِو بنُ العَلاءِ إذا قَرَأَ : «وَمِنَ النَّاسِ مَن يَشْرِى نَفْسَهُ ابْتِغَآءَ مَرْضَاتِ اللَّهِ» قالَ : كَرَّمَ اللّهُ عَلِيّا ، فيهِ نَزَلَت هذِهِ الآيَةُ . ^۴

۳۱۳۸.المناقب لابن شهر آشوب :الثَّعلَبِيُّ في تَفسيرِهِ ، وَابنُ عَقِبٍ في مَلحَمَتِهِ ، وأبُو السَّعاداتِ في فَضائِلِ العَشَرَةِ ، وَالغَزّالِيُّ فِي الإِحياءِ ، وفي كِيمياءِ السَّعادَةِ أيضا ، بِرِواياتِهِم عَن أبِي اليَقظانِ ، وجَماعَةٌ مِن أصحابِنا ومَن يَنتَمي إلَينا نَحوُ ابنِ بابَوَيهِ ، وَابنِ شاذانَ ، وَالكُلَينِيِّ ، وَالطّوسِيِّ ، وَابنِ عُقدَةَ ، وَالبَرقِيِّ ، وَابنِ فَيّاضٍ ، وَالعَبدَلِيِّ ، وَالصَّفوانِيِّ ، وَالثَّقَفِيِّ بِأَسانيدِهِم عَنِ ابنِ عَبّاسٍ ، وأبي رافِعٍ ، وهِندِ بنِ أبي هالَةَ ، أنَّهُ قالَ رَسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله :
أوحَى اللّهُ إلى جَبرَئيلَ وميكائيلَ : إنّي آخَيتُ بَينَكُما ، وجَعَلتُ عُمُرَ أحَدِكُما أطوَلَ مِن عُمُرِ صاحِبِهِ ، فَأَيُّكُما يُؤثِرُ أخاهُ ؟ فَكِلاهُما كَرِهَا المَوتَ .
فَأَوحَى اللّهُ إلَيهِما : أ لّا كُنتُما مِثلَ وَلِيّي عَلِيِّ بن أبي طالِبٍ ؟ آخَيتُ بَينَهُ وبَينَ مُحَمَّدٍ نَبِيّي ، فَآثَرَهُ بِالحَياةِ عَلى نَفسِهِ ، ثُمَّ ظَلَّ أورَقَه ^۵ عَلى فِراشِهِ يَقيهِ بِمُهجَتِهِ ! اهبِطا إلَى الأَرضِ جَميعا ، فَاحفَظاهُ مِن عَدُوِّهِ .
فَهَبَطَ جِبريلُ فَجَلَسَ عِندَ رَأسِهِ ، وميكائيلُ عِندَ رِجلَيهِ ، وجَعَلَ جَبرَئيلُ يَقولُ : بَخٍ بخٍ ! مَن مِثلُكَ يَابنَ أبي طالِبٍ وَاللّهُ يُباهي بِكَ ^۶ المَلائِكَةَ ؟ فَأَنزَلَ اللّهُ : «وَمِنَ النَّاسِ مَن يَشْرِى نَفْسَهُ ابْتِغَآءَ مَرْضَاتِ اللَّهِ» . ^۷