161
دانش نامه اميرالمؤمنين علیه السلام بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج7

۸ / ۷

غارت عبد الرحمان بن قباث

۲۸۵۷.الكامل فى التاريخـ در رخدادهاى سال ۳۹ هجرى ـ: و در اين سال، معاويه، عبد الرحمان بن قباث بن اشيم را به سوى شهرهاى جزيره فرستاد و شبيب بن عامر ـ جدّ كرمانى كه در خراسان بود ـ آن جا بود. شبيب در نَصيبين ۱ بود. نامه اى به كُميل بن زياد كه در هِيْت بود ، نوشت و خبر آنان را به او اطّلاع داد.
كميل براى كمك به او همراه ششصد سوار حركت كرد. به عبد الرحمان رسيدند كه معن بن يزيد سلمى هم همراهش بود. كميل با آنان جنگيد و فرارى شان داد و سپاهشان را شكست داد و از شاميان بسيار كشت و دستور داد كه فرارى را تعقيب نكنند و زخمى را نكشند.
از ياران كميل نيز دو نفر كشته شدند. خبر پيروزى را به على عليه السلام نوشت. على عليه السلام هم به او پاداش خوبى داد و پاسخى نيكو نوشت و از او راضى شد، در حالى كه قبلاً از او ناراحت بود... .
شبيب بن عامر از نصيبين آمد و كميل را ديد كه با آن گروه جنگيده است. بر پيروزى تبريكش گفت و شاميان را تعقيب كرد، ولى به آنان نرسيد. از فرات گذشت و سپاه خود را هر سو پراكنْد و بر شاميان شبيخون زد تا به بعلبك ۲ رسيد.
معاويه حبيب بن مَسلَمه را در پى او روان كرد، ولى به او نرسيد. شبيب بازگشت و بر اطراف رَقّه ۳ شبيخون زد. هيچ هوادار عثمان را پياده نديد، مگر آن كه [ به اسارت] به همراه آورد و هيچ اسب و سلاحى را نگذاشت ، مگر آن كه به غنيمت گرفت و به نصيبين برگشت و به على عليه السلام گزارش داد.
على عليه السلام به او نامه نوشت و از گرفتن اموال، بجز اسب و اسلحه اى كه با آن مى جنگند، نهى كرد و فرمود: «رحمت خدا بر شبيب! شبيخون را دور ساخت و پيروزى را نزديك كرد».

1.شهرى آباد بر سر راه كاروان هايى كه از موصل به شام مى روند، در نُه فرسخى سنجار . اين شهر به دست روميان ساخته شده بود و انوشيروان آن را فتح كرد (ر . ك : معجم البلدان : ج ۵ ص ۲۸۸) .

2.شهرى قديمى از شهرهاى لبنان كه فاصله آن تا دمشق، سه روز است (ر . ك : معجم البلدان : ج ۱ ص ۴۵۳) .

3.از شهرهاى فعلى سوريه . شهرى مشهور بر كرانه فرات كه فاصله آن تا حَرّان سه روز است (ر . ك : معجم البلدان : ج ۳ ص ۵۹) .


دانش نامه اميرالمؤمنين علیه السلام بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج7
160

۸ / ۷

غارَةُ عَبدِ الرَّحمنِ بنِ قَباثٍ

۲۸۵۷.الكامل في التاريخـ في أحداثِ سَنَةِ تِسعٍ وثَلاثينَ هجريّة ـ: وفيها سَيَّرَ مُعاوِيَةُ عَبدَ الرَّحمنِ بنَ قَباثِ بنِ أشيَمَ إلى بِلادِ الجَزيرَةِ وفيها شَبيبُ بنُ عامِرٍ ـ جَدُّ الكِرمانِيِّ الَّذي كانَ بِخُراسانَ ـ وكانَ شَبيبٌ بِنَصيبينَ ، فَكَتَبَ إلى كُمَيلِ بنِ زِيادٍ ، وهُوَ بِهيتَ ، يُعلِمُهُ خَبَرَهُم .
فَسارَ كُمَيلٌ إلَيهِ نَجدَةً لَهُ في سِتِّمِئَةِ فارِسٍ ، فَأَدرَكوا عَبدَ الرَّحمنِ ومَعَهُ مَعَنُ بنُ يَزيدَ السُّلَمِيُّ ، فَقاتَلَهُما كُميلٌ وهَزَمَهُما ، فَغَلَبَ عَلى عَسكَرِهِما ، وأكثَرَ القَتلَ في أهلِ الشّامِ ، وأمَرَ أن لا يُتبَعُ مُدبِرٌ ولا يُجهَزَ عَلى جَريحٍ ، وقُتِلَ مِن أصحابِ كُمَيلٍ رَجُلانِ .
وكَتَبَ إلى عَلِيٍّ بِالفَتحِ فَجَزاهُ خَيرا ، وأجابَهُ جَوابا حَسَنا ورَضِيَ عَنهُ ، وكانَ ساخِطا عَلَيهِ ... .
وأقبَلَ شَبيبُ بنُ عامِرٍ مِن نَصيبينَ فَرَأى كُمَيلاً قَد أوقَعَ بِالقَومِ فَهَنَّأَهُ بِالظَّفَرِ ، وأتبَعَ الشّامِيّينَ فَلَم يَلحَقهُم ، فَعَبَرَ الفُراتَ ، وبَثَّ خَيلَهُ ، فَأَغارَت عَلى أهلِ الشّامِ حَتّى بَلَغَ بَعلَبَكَّ .
فَوَجَّهَ مُعاوِيَةُ إلَيهِ حَبيبَ بنَ مَسلَمَةَ فَلَم يُدرِكهُ ، ورَجَعَ شَبيبٌ فَأَغارَ عَلى نَواحِي الرَّقَّةِ ؛ فَلَم يَدَع لِلعُثمانِيَّةِ بِها ماشِيةً إلَا استاقَها ، ولا خَيلاً ولا سِلاحا إلّا أخَذَهُ ، وعادَ إلى نَصيبينَ وكَتَبَ إلى عَلِيٍّ .
فَكَتَبَ إلَيهِ عَلِيٌّ يَنهاهُ عَن أخذِ أموالِ النّاسِ إلَا الخَيلَ وَالسِّلاحَ الَّذي يُقاتِلونَ بِهِ ، وقالَ : رَحِمَ اللّهُ شَبيبا ، لَقَد أبعَدَ الغارَةَ وعَجَّلَ الِانتِصارَ . ۱

1.الكامل في التاريخ : ج ۲ ص ۴۲۸ ، أنساب الأشراف : ج ۳ ص ۲۳۱ ، الفتوح : ج ۴ ص ۲۲۷ و ۲۲۸ كلاهما نحوه .

  • نام منبع :
    دانش نامه اميرالمؤمنين علیه السلام بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج7
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ریشهری، با همکاری: سیّد محمّدکاظم طباطبایی و سیّد محمود طباطبایی‏نژاد، ترجمه: عبدالهادی مسعودی، محمّد علی سلطانی، مهدی مهریزی، سیّد ابوالقاسم حسینی(ژرفا)، و جواد محدّثی
    تعداد جلد :
    14
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1386
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 35185
صفحه از 580
پرینت  ارسال به