فصل يكم : على از زبان قرآن
على عليه السلام ، رازدار بزرگ قرآن كريم و رمزْ آشناى والاى اين كتاب الهى، همبَر و زبان گوياى اين پيك آسمانى است. پيوند على عليه السلام و قرآن، پيوندى ژرف و ناگسستنى است كه تا دامنه قيامت و كنار حوض كوثر، ادامه خواهد داشت. پيامبر خدا، از اين حقيقت بزرگ در حديث گرانسنگ ثَقَلين سخن گفته و نيز در حديث ديگرى فرموده است:
على با قرآن است و قرآن با على. از هم جدا نمى شوند تا در حوض بر من وارد شوند. ۱
اين گفتار پربها گوياى آن است كه على عليه السلام ، هم تراز قرآن و مدافع خستگى ناپذير معارف آن، و هم پيمان بزرگ و شارح آموزه هاى والاى آن است، چنان كه خود فرموده است:
اين، قرآن است. آن را به سخن درآوريد، و هرگز سخن نمى گويد؛ ولى من شما را از آن مى آگاهانم . ۲
و فرموده :
سوگند به خدا ، هيچ آيه اى نازل نشده، جز آن كه تحقيقا مى دانم درباره چه و در كجا و به چه كسى نازل شده است. ۳
و اين ، حقيقتى است كه از همان روزگاران نخست ، همگان به آن اذعان داشتند و صحابيان و همراهان رسول خدا بر آن معترف بودند. ۴
از سوى ديگر، از اين سخن بلند رسول خدا مى توان فهميد كه قرآن، برترين سند راهنما بر عظمت على ، گوياى شأن و منزلت و ارجمندى هاى اوست كه :
قرآن با على است. ۵
اين نكته از همان روزگاران نزول قرآن، بر هيچ كس پوشيده نبود كه پيامبر خدا فرمود :
خداوند، آيه اى نفرستاد كه در آن «اى كسانى كه ايمان آورده ايد» باشد، جز آن كه على در قلّه آن و امير آن بود.
مفسّر بزرگ قرآن، عبد اللّه بن عباس، نيز گفته است:
در قرآن، آيه اى نيست كه در آن، «اى كسانى كه ايمان آورده ايد» باشد، جز آن كه على، قلّه، امير و شريف آن است. خداوند، ياران محمّد را در قرآن، مورد سرزنش قرار داده و از على، جز به نيكى ياد نكرده است.
و نيز گفته است :
درباره هيچ كسى آن مقدار آيه قرآنى نازل نشده كه درباره على نازل شده است.
حذيفة بن يمان نيز گفته است:
در قرآن، آيه اى با خطاب «اى كسانى كه ايمان آورده ايد» نازل نشده، مگر آن كه على هسته و كانون آن است.
مجاهد گفته است :
درباره على، هفتاد آيه نازل شده كه هيچ كس در آنها با وى شريك نيست.
عبد الرحمان بن ابى ليلى گفته است :
درباره على، هشتاد آيه روشن و شفاف از كتاب خدا نازل شده است و هيچ كس از اين امّت با او در اين آيه ها سهيم نيست.
آنچه در سطور اين مجموعه در اين باره گزارش مى كنيم ، اندكى است از بسيار. البته ما در عرضه اين حقايق، راه اختصار پيش گرفته ايم و از آوردن بسيارى از آيات كه بر اساس منابع فريقين، شأن نزول آنها على عليه السلام و يا اهل بيت عليهم السلام است ، تن زده ايم.
1.ر . ك : ج ۲ ص ۱۸۹ (على با قرآن است) .
2.. ر . ك : ج ۱۰ ص ۵۴۷ (دانش كتاب) .
3.ر . ك : ج ۱۰ ص ۵۴۷ (دانش كتاب) .
