349
دانش نامه اميرالمؤمنين علیه السلام بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج6

۱ / ۴

مارقين از ديدگاه امام

۲۶۴۲.امام حسين عليه السلام :هنگامى كه با على عليه السلام درباره اهل نهروان ۱ گفتگو شد كه : آيا مشرك بودند ؟ فرمود : «از شرك گريخته اند» .
گفته شد : اى امير مؤمنان! آيا منافق بودند؟
گفت : «منافقان ، خدا را فقط اندكى ياد مى كنند» .
به وى گفته شد : پس اينها چيستند؟
گفت : «گروهى بودند كه بر ما سركشى كردند و خداوند ، ما را بر ايشان پيروز كرد» .

۲۶۴۳.الفتوح :حبيب بن عاصم اَزْدى از على عليه السلام پرسيد : اى امير مؤمنان! اينان كه ما با ايشان مى جنگيم ، آيا كافرند؟
على عليه السلام گفت : «از كفر گريختند ، و [ امّا ]در آن افتادند» .
گفت : پس آيا منافق اند؟
على عليه السلام گفت : «همانا منافقان ، خدا را تنها كمى ياد مى كنند» .
گفت : اى امير مؤمنان! پس بگو اينان چيستند تا با بينايى و يقين ، با ايشان بجنگم .
على عليه السلام گفت : «ايشان گروهى هستند كه از دين اسلام بيرون رفتند ، آن گونه كه تير از هدف در مى گذرد ؛ قرآن را قرائت مى كنند ، امّا [ اين قرائت] از تَرقُوه شان فراتر نمى رود . پس خوشا به حال كسى كه ايشان را بكُشد يا آنان وى را بكشند» .

۲۶۴۴.المستدرك على الصّحيحينـ به نقل از عامر بن واثله ـ: شنيدم على عليه السلام ايستاد و گفت : «پيش از آن كه مرا از دست دهيد ، بپرسيدم ، كه پس از من ، كسى همانندم نيست تا از او سؤال كنيد» .
ابن كَوّاء برخاست و گفت : «كسانى كه [ شكرِ ]نعمت خدا را به كفر بدل ساختند و مردمِ خويش را به سراى هلاكت درآوردند» ، كيان اند؟
گفت : «منافقان قريش» .
پرسيد : «كسانى كه تلاش ايشان در زندگى دنيا تباه شده و مى پندارند كه كار نيكو مى كنند» ، كيان اند؟
گفت : «از جمله ايشان ، اهل حَروراء ۲ هستند» .

1.نهروان ، منطقه وسيعى در شرق بغداد و واسط است كه منتهى اليه آن از سمت بالا ، بغداد است . در اين منطقه ، تعدادى شهرك هاى كوچك قرار دارد . در همين جا ، ميان امير مؤمنان عليه السلام و خوارج ، جنگ مشهور نهروان رخ داد (معجم البلدان : ج ۵ ص ۳۲۴) .

2.دهى در پشت كوفه است . گفته اند در دو ميلى كوفه قرار دارد . خوارج كه با على عليه السلام دشمنى داشتند ، در همين جا گرد آمدند و از اين رو ، به آن جا منسوبند (معجم البلدان : ج ۲ ص ۲۴۵) .


دانش نامه اميرالمؤمنين علیه السلام بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج6
348

۱ / ۴

المارِقونَ مِن وِجهَةِ نَظرِ الإِمامِ

۲۶۴۲.الإمام الحسين عن الإمام عليّ عليهماالسلام :أنَّهُ سُئِلَ عَن أهلِ النَّهرَوانِ أ مُشرِكينَ كانوا ؟ قالَ : مِنَ الشِّركِ فَرّوا ، فَقيلَ : يا أميرَ المُؤمِنينَ ، مُنافِقينَ كانوا ؟ قالَ : المُنافِقونَ لا يَذكُرونَ اللّهَ إلّا قَليلاً ، فَقيلَ لَهُ : فَما هُم ؟ قالَ : قَومٌ بَغَوا عَلَينا ، فَنَصَرَنَا اللّهُ عَلَيهِم . ۱

۲۶۴۳.الفتوح عن حبيب بن عاصم الأزديـ لِلإِمامِ عَلِيٍّ عليه السلام ـ: يا أميرَ المُؤمِنينَ ، هؤُلاءِ الَّذينَ نُقاتِلُهُم ، أ كُفّارٌ هُم ؟
فَقالَ عَلِيٌّ : مِنَ الكُفرِ هَرَبوا ، وفيهِ وَقَعوا . قالَ : أفَمُنافِقونَ ؟ فَقالَ عَلِيٌّ : إنَّ المُنافِقينَ لا يَذكُرونَ اللّهَ إلّا قَليلاً . قالَ : فَما هُم يا أميرَ المُؤمِنينَ حَتّى اُقاتِلَهُم عَلى بَصيرَةٍ ويَقينٍ ؟ فَقالَ عَلِيٌّ : هُم قَومٌ مَرَقوا مِن دينِ الإِسلامِ ، كَما مَرَقَ السَّهمُ مِنَ الرَّمِيَّةِ ؛ يَقرَؤونَ القُرآنَ فَلا يَتَجاوَزُ تَراقِيَهُم ، فَطوبى لِمَن قَتَلَهُم أو قَتَلوهُ . ۲

۲۶۴۴.المستدرك على الصحيحين عن عامر بن واثلة :سَمِعتُ عَلِيّا رضى الله عنه قامَ فَقالَ : سَلوني قَبلَ أن تَفقِدوني ، ولَن تَسأَلوا بَعدي مِثلي .
فَقامَ ابنُ الكَوّاءِ فَقالَ :مَنِ «الَّذِينَ بَدَّلُواْ نِعْمَتَ اللَّهِ كُفْرًا وَ أَحَلُّواْ قَوْمَهُمْ دَارَ الْبَوَارِ » ۳ ؟ قالَ : مُنافِقو قُرَيشٍ قالَ : فَمَنِ «الَّذِينَ ضَلَّ سَعْيُهُمْ فِى الْحَيَوةِ الدُّنْيَا وَ هُمْ يَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ يُحْسِنُونَ صُنْعًا » ؟ ۴
قالَ : مِنهُم أهلُ حَرَوْراءَ . ۵

1.الجعفريّات : ص ۲۳۴ ، مسند زيد : ص ۴۱۰ وفيه «أهل الجمل وصفّين وأهل النهروان» بدل «أهل النهروان» ؛ السنن الكبرى : ج ۸ ص ۳۰۲ ح ۱۶۷۲۲ عن شقيق بن سلمة ، المصنّف لابن أبي شيبة : ج ۸ ص ۷۴۳ ح ۶۲ عن طارق بن شهاب ، تفسير القرطبي : ج ۱۶ ص ۳۲۳ عن الحارث الأعور وفيه «أهل البغي من أهل الجمل وصفّين» بدل «أهل النهروان» ، البداية والنهاية : ج ۷ ص ۲۹۰ عن علقمة بن عامر والأربعة الأخيرة من دون إسنادٍ إلى المعصوم وكلّها نحوه .

2.الفتوح : ج ۴ ص ۲۷۲ .

3.إبراهيم : ۲۸ .

4.الكهف : ۱۰۴ .

5.المستدرك على الصحيحين : ج ۲ ص ۳۸۳ ح ۳۳۴۲ ، السنّة لابن أحمد بن حنبل : ص ۲۷۸ ح ۱۴۴۳ نحوه ، المناقب لابن المغازلي : ص ۵۸ ح ۸۴ وفيه «ويلك هم أهل حَرَورا» ؛ العمدة : ص ۴۶۱ ح ۹۶۷ كلّها نحوه وراجع تفسير الطبري : ج ۹ الجزء ۱۶ ص ۳۴ .

  • نام منبع :
    دانش نامه اميرالمؤمنين علیه السلام بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج6
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ریشهری، با همکاری: سیّد محمّدکاظم طباطبایی و سیّد محمود طباطبایی‏نژاد، ترجمه: عبدالهادی مسعودی، محمّد علی سلطانی، مهدی مهریزی، سیّد ابوالقاسم حسینی(ژرفا)، و جواد محدّثی
    تعداد جلد :
    14
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1386
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 32373
صفحه از 604
پرینت  ارسال به