385
دانش نامه اميرالمؤمنين علیه السلام بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج6

۲۶۶۶.الكامل فى التاريخ :آن گاه كه على عليه السلام از صِفّين بازگشت ، خوارج از وى جدا شدند و به حَروراء درآمدند و دوازده هزار تن از ايشان در آن منزل گزيدند و منادى شان ندا در داد : «پيشواى جنگ ، شَبَث بن رِبعى تميمى و پيشواى نماز ، عبد اللّه بن كوّاء يَشْكُرى است و پس از پيروزى ، كار خلافت به شورا برگزار مى شود و بيعت از آنِ خداى عز و جل و [ كار بر پايه ]امر به معروف و نهى از منكر است» .
چون على عليه السلام و يارانش اين را شنيدند ، شيعيان برخاستند و به وى گفتند : در عهده ما بيعتى ديگر افتاد . ما دوستارِ آن كسيم كه تو دوست مى دارى و دشمن آنيم كه تو دشمن مى شمارى .
خوارج گفتند : شما و شاميان ، همچون اسبان مسابقه ، يكسان به سوى كفر مى تازيد . شاميان بر پايه خشنودى و ناخشنودىِ خود ، با معاويه بيعت كردند و شما نيز با على بيعت كرده ايد بر اين مبنا كه دوستار دوست او و دشمن شمارِ دشمن او هستيد .
زياد بن نَضْر به آنان گفت : به خدا سوگند ، على دست خويش نگشود و ما با وى بيعت نكرديم ، جز بر پايه كتاب خدا و سنّت پيامبرش . امّا آن گاه كه شما مخالفت ورزيديد ، شيعيانش نزد او آمده ، گفتند : ما با آن كه تو دوستش مى دانى ، دوستيم و با هر كس تو دشمن شمارى ، دشمنيم . ما نيز چنين هستيم ؛ و على بر حق و هدايت است و هر كس با وى به مخالفت برخيزد ، گم راه است و گم راه كننده .

۲۶۶۷.تاريخ الطبرىـ به نقل از زُهْرى ـ: آن گاه كه داوران ، به داورى گماشته شدند ، اهل صِفّين پراكنده شدند ... پس چون على عليه السلام بازگشت ، حروريّه مخالفت و خروج كردند ـ و اين نخستين نشانه اى بود كه [ از سرپيچى آنان] ظهور يافت ـ . پس به وى اعلام جنگ نمودند و مايه مخالفتشان با وى اين بود كه او بنى آدم را در حكم خداى عز و جل به داورى گماشت ؛ و گفتند : «حكم ، تنها از آنِ خداى منزّه است!» و [ بر اين باور ]جنگيدند .


دانش نامه اميرالمؤمنين علیه السلام بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج6
384

۲۶۶۶.الكامل في التاريخ :لَمّا رَجَعَ عَلِيٌّ مِن صِفّينَ فارَقَهُ الخَوارِجُ وأتَوا حَرَوراءَ ، فَنَزَلَ بِها مِنهُمُ اثنا عَشَرَ ألفا ، ونادى مُناديهِم : إنَّ أميرَ القِتالِ شَبَثُ بنُ رِبعِيٍّ التَّميمِيُّ ، وأميرَ الصَّلاةِ عَبدُ اللّهِ بنُ الكَوَّاء اليَشكُرِيُّ ، وَالأَمرُ شورى بَعدَ الفَتحِ ، وَالبَيعَةُ للّهِِ عَزَّ وجَلَّ ، وَالأَمرُ بِالمَعروفِ ، وَالنَّهيُ عَنِ المُنكَرِ .
فَلَمّا سَمِعَ عَلِيٌّ ذلِكَ وأصحابُهُ قامَتِ الشّيعَةُ ، فَقالوا لَهُ : في أعناقِنا بَيعَةٌ ثانِيَةٌ ، نَحنُ أولِياءُ مَن والَيتَ ، وأعداءُ مَن عادَيتَ .
فَقالَتِ الخَوارِجُ : اِستَبَقتُم أنتُم وأهلُ الشّامِ إلَى الكُفرِ كَفَرَسَي رِهانٍ ۱ ؛ بايَعَ أهلُ الشّامِ مُعاوِيَةَ عَلى ما أحَبّوا وكَرِهوا ، وبايَعتُم أنتُم عَلِيّا عَلى أنَّكُم أولِياءُ مَن والى ، وأعداءُ مَن عادى .
فَقالَ لَهُم زِيادُ بنُ النَّضرِ : وَاللّهِ ، ما بَسَطَ عَلِيٌّ يَدَهُ فَبايَعناهُ قَطُّ إلّا عَلى كِتابِ اللّهِ ، وسُنَّةِ نَبِيِّهِ ، ولكِنَّكُم لَمّا خالَفتُموهُ جاءَتهُ شيعَتُهُ فَقالوا لَهُ : نَحنُ أولِياءُ مَن والَيتَ ، وأعداءُ مَن عادَيتَ ، ونَحنُ كَذلِكَ ، وهُوَ عَلَى الحَقِّ وَالهُدى ، ومَن خالَفَهُ ضالٌّ مُضِلٌّ . ۲

۲۶۶۷.تاريخ الطبري عن الزهري :تَفَرَّقَ أهلُ صِفّينَ حينَ حُكِّمَ الحَكَمانِ . . . فَلَمَّا انصَرَفَ عَلِيٌّ خالَفَتِ الحَرَورِيَّةُ وخَرَجَت ـ وكانَ ذلِكَ أوَّلَ ما ظَهَرَت ـ فَآذَنوهُ بِالحَربِ ، ورَدّوا عَلَيهِ أن حَكَّمَ بَني آدَمَ في حُكمِ اللّهِ عَزَّ وجَلَّ ، وقالوا : لا حُكمَ إلّا للّهِِ سُبحانَهُ ! وقاتَلوا . ۳

1.هما كفَرَسَي رِهان : يُضرب لاثنين يستبقان إلى غاية فيستويان (تاج العروس : ج ۸ ص ۳۹۴ «فرس») .

2.الكامل في التاريخ : ج ۲ ص ۳۹۳ ، تاريخ الطبري : ج ۵ ص ۶۳ و ص ۶۴ عن عمارة بن ربيعة .

3.تاريخ الطبري : ج ۵ ص ۵۷ وراجع الكامل في التاريخ : ج ۲ ص ۳۹۰ .

  • نام منبع :
    دانش نامه اميرالمؤمنين علیه السلام بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج6
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ریشهری، با همکاری: سیّد محمّدکاظم طباطبایی و سیّد محمود طباطبایی‏نژاد، ترجمه: عبدالهادی مسعودی، محمّد علی سلطانی، مهدی مهریزی، سیّد ابوالقاسم حسینی(ژرفا)، و جواد محدّثی
    تعداد جلد :
    14
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1386
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 32536
صفحه از 604
پرینت  ارسال به