307
دانش نامه اميرالمؤمنين علیه السلام بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج5

۲۳۱۳.مقتل الحسين ، خوارزمىـ به نقل از احمد بن اعثم كوفى ـ: چون معاويه ، آخرين حجّ خود را به جاى آورد ، از مكّه كوچ كرد. چون به سرزمين ابواء ۱ رسيد و در آن جا توقّف كرد، نيمه هاى شب براى قضاى حاجت برخاست . همين كه به چاه ابواء رسيد، بر پوستش لرزه افتاد و مرض لَقْوه او را گرفت و يك طرف صورتش كج شد. تا هنگام صبح به دليل بروز اين بيمارى اندوهگين بود. مردم براى عيادت به نزد او مى آمدند و برايش دعا مى كردند و بيرون مى رفتند.
معاويه به جهت پيشامدى كه برايش رُخ داده بود ، مى گريست. مروان به وى گفت : بى تابى مى كنى، اى اميرمؤمنان!
گفت : نه اى مروان؛ ليكن چيزى را به ياد آوردم كه از آن ، دورى مى جُستم . سپس بر كينه هاى خود و آنچه از جانب من بر سرِ مردم مى آيد ، گريستم . پس ترسيدم كه اين ، كيفرى باشد كه به سبب كنار نهادن حقّ على بن ابى طالب و آنچه با حجر بن عدى و ياران على انجام دادم، خيلى زودْ گريبانگيرم شده است. اگر عشق من به يزيد نبود، حقيقت را مى يافتم و راه صحيح را مى شناختم.

۲ / ۱ ـ ۱

نَسَب معاويه

۲۳۱۴.ربيع الأبرار:معاويه به چهار نفر نسبت داده مى شد: مسافر بن ابى عمرو ، عمارة بن وليد ، عبّاس بن عبد المطّلب و صباح ـ آوازه خوان سيه چُرده اى كه برده عمّارة بن وليد بود ـ . گفته اند كه ابو سفيان ، زشت و كوتاه قد بود و صباح ، اجير ابو سفيان و جوانى زيباروى بود. هند ، او را به همبستر شدن با خود فرا خوانْد .

1.ابواء ، روستايى است در اطراف مدينه كه با جُحفه ، ۲۳ ميل فاصله دارد (معجم البلدان : ج ۱ ص ۷۹) .


دانش نامه اميرالمؤمنين علیه السلام بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج5
306

۲۳۱۳.مقتل الحسين للخوارزمي عن أحمد بن أعثم الكوفي :إنَّ مُعاوِيَةَ لَمّا حَجَّ حِجَّتَهُ الأخيرَةَ ارتَحَلَ مِن مَكَّةَ ، فَلَمّا صارَ بِالأَبواءِ ۱ ونَزَلَها قامَ في جَوفِ اللَّيلِ لِقَضاءِ حاجَتِهِ ، فَاطَّلَعَ في بِئرِ الأَبواءِ ، فَلَمَّا اطَّلَعَ فيهَا اقشَعَرَّ جِلدُهُ ، وأصابَتهُ اللَّقوَةُ ۲ في وَجهِهِ ، فَأَصبَحَ وهُوَ لِما بِهِ مَغمومٌ ، فَدَخَلَ عَليهِ النّاسُ يَعودونَهُ ، فَدعَوا لَهُ وخَرَجوا مِن عِندِهِ ، وجَعَلَ مُعاوِيَةُ يَبكي لِما قَد نَزَلَ بِهِ ، فَقالَ لَه مَروانُ بنُ الحَكَمِ : أ جَزِعتَ يا أميرَ المُؤمِنينَ ؟ فَقالَ : لا يا مَروانُ ، ولكِنّي ذَكَرتُ ما كُنتُ عَنهُ عَزوفا ، ثُمَّ إنّي بَكَيتُ في إحَني ، ۳ وما يَظهَرُ لِلنّاسِ مِنّي ، فَأَخافُ أن يَكونَ عُقوبَةً عُجِّلَت لي لِما كانَ مِن دَفعي حَقَّ عَلِيِّ بنِ أبي طالِبٍ ، وما فَعَلتُ بِحُجرِ بنِ عَدِيٍّ وأصحابِهِ ، ولَولا هَوايَ مِن يَزيدَ لأَبصَرتُ رُشدي ، وعَرَفتُ قَصدي . ۴

۲ / ۱ ـ ۱

نَسَبُهُ

۲۳۱۴.ربيع الأبرار :كانَ مُعاوِيَةُ يُعزى إلى أربَعَةٍ : مُسافِرِ بنِ أبي عَمروٍ ، وإلى عُمارَةَ بنِ الوَليدِ ، وإلَى العَبّاسِ بنِ عَبدِ المُطَّلِبِ ، وإلَى الصَّباحِ؛ مُغَنٍّ أسوَدُ كانَ لِعُمارَةَ . قالوا : وكانَ أبو سُفيانَ دَميما ، قَصيرا ، وكانَ الصَّباحُ عَسيفا ۵ لِأَبي سُفيانَ ، شابّا وَسيما ، فَدَعَتهُ هِندٌ إلى نَفسِها . ۶

1.الأَبْوَاء : قرية من أعمال الفُرع من المدينة ، بينها وبين الجُحفة ثلاثة وعشرون ميلاً (معجم البلدان : ج ۱ ص ۷۹) .

2.اللَّقْوَة : مرض يعرض للوجه ، فيُميله إلى أحد جانبيه (النهاية : ج ۴ ص ۲۶۸ «لقا») .

3.الإحَن : جمع إحنة ؛ الحقد (النهاية : ج ۱ ص ۲۷ «أحن») .

4.مقتل الحسين للخوارزمي : ج ۱ ص ۱۷۳ .

5.العسيف : الأجير (مجمع البحرين : ج ۲ ص ۱۲۱۴ «عسف») .

6.ربيع الأبرار : ج ۳ ص ۵۵۱ ، شرح نهج البلاغة : ج ۱ ص ۳۳۶ ؛ بحار الأنوار : ج ۳۳ ص ۲۰۱ ح ۴۸۹ .

  • نام منبع :
    دانش نامه اميرالمؤمنين علیه السلام بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج5
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ریشهری، با همکاری: سیّد محمّدکاظم طباطبایی و سیّد محمود طباطبایی‏نژاد، ترجمه: عبدالهادی مسعودی، محمّد علی سلطانی، مهدی مهریزی، سیّد ابوالقاسم حسینی(ژرفا)، و جواد محدّثی
    تعداد جلد :
    14
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1386
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 34623
صفحه از 611
پرینت  ارسال به