209
دانش نامه اميرالمؤمنين علیه السلام بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج5

۹ / ۱۰

پيكار مالك اشتر و ابن زبير

۲۲۴۴.الجمل:عبد اللّه بن زبير ، خود را به شتر [ عايشه ]رساند و افسارش را با دست گرفت. عايشه گفت: اين كيست كه افسار شترم را گرفته است؟
گفت: منم عبد اللّه ، پسر خواهرت.
عايشه گفت: اى واى از داغ اسماء!
آن گاه ، مالك اشتر به سوى عبد اللّه شتافت. عبد اللّه ، افسار را رها ساخت و به سمت مالك رفت و به جاى او برده اى سياه ، افسار را گرفت. عبد اللّه و اشتر به پيكار پرداختند. هر دو بر زمين افتادند، در حالى كه مالك ، گردن عبد اللّه را گرفته بود . عبد اللّه فرياد مى زد: مرا و مالك را بكشيد ! مالك را با من بكشيد!
[ بعدها] مالك اشتر گفت: چيزى مرا خوش حال نكرد ، جز اين سخن او كه گفت : «مالك را» و اگر مى گفت: «اَشتر را»، آنها مرا مى كشتند. ۱ به خدا سوگند ، در شگفتم از حماقت عبد اللّه بن زبير؛ چرا كه به كشته شدن خودش و من فرياد مى زد . اگر من كشته مى شدم و او نيز همراه من كشته مى شد ، مرگ به حال او سودى نداشت ؛ و هيچ زنى از طايفه نَخَع ، چون من نزاده است . آن گاه ، او را رها ساختم و او گريخت، درحالى كه ضربتى سختْ كارى بر صورتش واردشده بود.

1.شايد از آن رو بود كه وى با نام مالك چندان شناخته نبود ، بلكه او را با نام اشتر مى شناختند . (م)


دانش نامه اميرالمؤمنين علیه السلام بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج5
208

۹ / ۱۰

مُقاتَلَةُ الأَشتَرِ وَابنِ الزُّبَيرِ

۲۲۴۴.الجمل :لاذَ بِالجَمَلِ عَبدُ اللّهِ بنُ الزُّبَير وتَناوَلَ خِطامَهُ بِيَدِهِ ، فَقالَت عائِشَةُ : مَن هذَا الَّذي أخَذَ بِخِطامِ جَمَلي ؟ قالَ : أنَا عَبدُ اللّهِ ؛ اِبنُ اُختِكِ . فَقالَت : وا ثُكلَ أسماءَ !
ثُمَّ بَرَزَ الأَشتَرُ إلَيهِ ، فَخَلّى الخِطامَ مِن يَدِهِ وأقبَلَ نَحوَهُ ، فَقامَ مَقامَهُ فِي الخِطامِ عَبدٌ أسوَدُ ، وَاصطَرَعَ عَبدُ اللّهِ وَالأَشتَرُ ، فَسَقَطا إلَى الأَرضِ ، فَجَعَلَ ابنُ الزُّبَيرِ يَقولُ ـ وقَد أخَذَ الأشتَرُ بِعُنُقِهِ ـ : اُقتُلوني ومالِكا ، وَاقتُلوا مالِكا مَعي !
قالَ الأَشتَرُ : فَما سَرَّني إلّا قَولُهُ «مالِكٌ» ؛ لَو قالَ «الأَشتَرُ» لَقَتَلوني . ووَاللّهِ لَقَد عَجِبتُ مِن حُمقِ عَبدِ اللّهِ ؛ إذ يُنادي بِقَتلِهِ وقَتلي ، وما كانَ يَنفَعُهُ المَوتُ إن قُتِلتُ وقُتِلَ مَعي ، ولَم تَلِدِ امرَأَةٌ مِنَ النَّخَعِ غَيري ! ! فَأَفرَجتُ عَنهُ ، فَانهَزَمَ وبِهِ ضَربَةٌ مُثخِنَةٌ في جانِبِ وَجهِهِ . ۱

1.الجمل : ص ۳۵۰ ؛ تاريخ الطبري : ج ۴ ص ۵۱۹ عن عبد اللّه بن الزبير و ص ۵۳۰ عن الشعبي ، الكامل في التاريخ : ج ۲ ص ۳۴۳ ، البداية والنهاية : ج ۷ ص ۲۴۴ كلّها نحوه وراجع أنساب الأشراف : ج ۳ ص ۳۹ وشرح نهج البلاغة : ج ۱ ص ۲۶۲ ومروج الذهب : ج ۲ ص ۳۷۶ والإمامة والسياسة : ج ۱ ص ۹۶ والبداية والنهاية : ج ۸ ص ۳۳۶ .

  • نام منبع :
    دانش نامه اميرالمؤمنين علیه السلام بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج5
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ریشهری، با همکاری: سیّد محمّدکاظم طباطبایی و سیّد محمود طباطبایی‏نژاد، ترجمه: عبدالهادی مسعودی، محمّد علی سلطانی، مهدی مهریزی، سیّد ابوالقاسم حسینی(ژرفا)، و جواد محدّثی
    تعداد جلد :
    14
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1386
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 34638
صفحه از 611
پرینت  ارسال به