503
دانش نامه اميرالمؤمنين علیه السلام بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج5

ر . ك : ص ۴۷۹ (اهداف معاويه از نبرد تبليغاتى و حكمتِ پاسخ هاى امام) .

۵ / ۴

سوء استفاده از پيراهن عثمان

۲۴۱۲.تاريخ الطبرىـ به نقل از محمّد و طلحه ـ: آن گاه كه نعمان بن بشير ، پيراهن خونين عثمان را كه به گاه كشته شدن در بر داشت ، براى شاميان آورد ، معاويه آن را بر منبر نهاد و خبر را با نوشتن نامه به آگاهىِ شهرها و روستاها رسانيد . همراه آن پيراهن ، انگشتانِ نائله ، همسر عثمان نيز بود ؛ دو انگشتِ قطع شده از مفصل و بخشى از كف دست و دو انگشتِ بريده از بيخ و نيمى از انگشت شست .
مردم [براى ديدن] به سوى پيراهن گسيل شدند و چندى گريستند،در حالى كه پيراهن بر منبر قرار داشت و انگشتان از آن آويزان بود . مردان شام سوگند خوردند كه هرگز با زنان خويش درنياميزند و آبِ غسل ، جز براىِ [ رفعِ ]احتلام، به بدنشان نرسد ، و بر بستر نيارامند تا آن گاه كه يا كشندگان عثمان و كسى را كه از آنان به گونه اى حمايت مى كند،بكشند و يا جانشان را از كف بدهند.پس يك سال، پيرامون پيراهن ماندند ، در حالى كه هر روز پيراهن بر منبر نهاده مى شد و گاه آن را فرو مى پوشاندند و جامه اى بر آن مى افكندند،و انگشتانِ نائله از رشته هاى آن آويزان بود.

۲۴۱۳.وقعة صِفّينـ به نقل از عمر بن سعد ـ: معاويه در دمشق ، منبر [ مسجد ]دمشق را با پيراهن خون آلود عثمان پوشانيده بود و گرداگردِ منبر ، هفتاد هزار بزرگْ سال مى گريستند و اشكشان در سوگ عثمان خشك نمى شد . همين كه خبر رفتن امام على عليه السلام به نخيله و بر پا كردن لشكرگاه در آن نقطه به معاويه رسيد معاويه براى شاميان به سخن ايستاد و چنين گفت :
اى مردم شام! شما سخن مرا درباره على ناراست مى شمرديد . اكنون حال وى بر شما آشكار گشته است . خداى را سوگند ، جز او كسى خليفه شما را نكشته است . اوست كه به قتل او فرمان داد و مردم را بر او شوراند و كشندگانش را پناه داد ؛ همانان اند كه سپاهيان و ياران و ياوران اويند و وى ايشان را روانه شهر و ديارتان كرده تا شما را نابود كنند .
اى مردم شام! خدا را ، خدا را ، درباره عثمان [ در نظر بگيريد]! من ولىّ عثمان و سزاوارترين كس براى خونخواهى اويم . و همانا خداوند ، سرپرست مظلوم را [ براى خونخواهى اش] قدرتى بخشيده است . پس خليفه مظلوم خود را يارى كنيد كه آن قوم با او چنان كردند كه مى دانيد و او را ستمكارانه و تجاوزگرانه كشتند . و خداوند فرمان داده است با گروه تجاوزگر نبرد شود تا آن گاه كه به حكم خدا گردن نهند . [ اين را بگفت] و از منبر به زير آمد.


دانش نامه اميرالمؤمنين علیه السلام بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج5
502

۵ / ۴

اِستِغلالُ قَميصِ عُثمانَ

۲۴۱۲.تاريخ الطبري عن محمّد وطلحة :كانَ أهلُ الشّامِ لَمّا قَدِمَ عَلَيهِمُ النُّعمانُ بنُ بَشيرٍ بِقَميصِ عُثمانَ الَّذي قُتِلَ فيهِ مُخَضَّبا بِدَمِهِ ، وبِأَصابِعِ نائِلَةَ زَوجَتِهِ مَقطوعَةً بِالبَراجِمِ ؛ إصبَعانِ مِنها ، وشَيءٌ مِنَ الكَفِّ ، وإصبَعانِ مَقطوعَتانِ مِن اُصولِهِما ، ونِصفُ الإِبهامِ ، وَضَعَ مُعاوِيَةُ القَميصَ عَلَى المِنبَرِ ، وكَتَبَ بِالخَبَرِ إلَى الأَجنادِ .
وثابَ إلَيهِ النّاسُ ، وبَكَوا سَنَةً ۱ وهُوَ عَلَى المِنبَرِ وَالأَصابِعُ مُعَلَّقَةٌ فيهِ ، وآلَى الرِّجالُ مِن أهلِ الشّامِ ألّا يَأتُوا النِّساءَ ، ولا يَمَسَّهُمُ الماءُ لِلغُسلِ إلّا مِنِ احتِلامٍ ، ولا يَناموا عَلَى الفُرُشِ حَتّى يَقتُلوا قَتَلَةَ عُثمانَ ، ومَن عَرَضَ دونَهُم بِشَيءٍ أو تَفنى أرواحُهُم . فَمكَثوا حَولَ القَميصِ سَنَةً ، وَالقَميصُ يوضَعُ كُلَّ يَومٍ عَلَى المِنبَرِ ويُجَلَّلُهُ أحيانا فَيُلبَسُهُ ، وعُلِّقَ في أردانِهِ أصابِعُ نائِلَةَ. ۲

۲۴۱۳.وقعة صفّين عن عمر بن سعد :لَمّا بَلَغَ مُعاوِيَةَ بنَ أبي سُفيانَ مَكانُ عَلِيٍّ عليه السلام بِالنُّخَيلَةِ ومُعَسكَرِهِ بِها ـ ومُعاوِيَةُ بِدِمَشقَ قَد ألبَسَ مِنبَرَ دِمَشقَ قَميصَ عُثمانَ ـ وهُوَ مُخَضَّبٌ بِالدَّمِ ، وحَولَ المِنبَرِ سَبعونَ ألفَ شَيخٍ يَبكونَ حَولَهُ لا تَجِفُّ دُموعُهُم عَلى عُثمانَ ـ خَطَبَ مُعاوِيَةُ أهلَ الشّامِ فَقالَ :
يا أهلَ الشّامِ ! قَد كُنتُم تُكَذِّبوني في عَلِيٍّ ، وقَدِ استَبانَ لَكُم أمرُهُ ، وَاللّهِ ، ما قَتَلَ خَليفَتَكُم غَيرُهُ ، وهُوَ أمَرَ بِقَتلِهِ ، وألَّبَ النّاسَ عَلَيهِ ، وآوى قَتَلَتَهُ ، وهُم جُندُهُ وأنصارُهُ وأعوانُهُ ، وقَد خَرَجَ بِهِم قاصِدا بِلادَكُم ودِيارَكُم لِاءِبادَتِكُم .
يا أهلَ الشّامِ ! اللّهَ اللّهَ في عُثمانَ ! فَأَنَا وَلِيُّ عُثمانَ وأحَقُّ مَن طَلَبَ بِدَمِهِ ، وقَد جَعَلَ اللّهُ لِوَلِيِّ المَظلومِ سُلطانا ، فَانصُروا خَليفَتَكُمُ المَظلومَ ؛ فَقَدَ صَنَعَ بِهِ القَومُ ما تَعلَمونَ ، قَتَلوهُ ظُلما وبَغيا ، وقَد أمَرَ اللّهُ بِقِتالِ الفِئَةِ الباغِيَةِ حَتّى تَفيءَ إلى أمرِ اللّهِ . ثُمَّ نَزَلَ . ۳

1.في الكامل في التاريخ : «فبكوا على القميص مدّة» ، وهو الأصحّ .

2.تاريخ الطبري : ج ۴ ص ۵۶۲ ، الكامل في التاريخ : ج ۲ ص ۳۵۹ نحوه وراجع البداية والنهاية : ج ۷ ص ۲۲۸ .

3.وقعة صفّين : ص ۱۲۷ وراجع البداية والنهاية : ج ۷ ص ۲۳۰ .

  • نام منبع :
    دانش نامه اميرالمؤمنين علیه السلام بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج5
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ریشهری، با همکاری: سیّد محمّدکاظم طباطبایی و سیّد محمود طباطبایی‏نژاد، ترجمه: عبدالهادی مسعودی، محمّد علی سلطانی، مهدی مهریزی، سیّد ابوالقاسم حسینی(ژرفا)، و جواد محدّثی
    تعداد جلد :
    14
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1386
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 34920
صفحه از 611
پرینت  ارسال به