267
دانش نامه اميرالمؤمنين علیه السلام بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج5

۲۲۹۶.الأخبار الطوال:على عليه السلام وارد بصره شد و به مسجد بزرگ شهر ، در آمد . مردم ، نزد او گِرد آمدند. بر فراز منبر شد ، خداوند را ستود و ثنا گفت و بر پيامبر صلى الله عليه و آله درود فرستاد . سپس فرمود:
«امّا بعد؛ به راستى كه خداوند ، داراى رحمتى گسترده و كيفرى دردناك است . اى بصريان! نسبت به من ، چه گمان داريد؟ اى لشكريان زن! و اى پيروان چارپا! [ آن حيوانْ ]صدا كرد و شما پيكار كرديد ، و [ چون ]پِى شد ، گريختيد . خُلق و خوى شما سبُك [و بى مايه] است ، و پيمان شما تفرقه ، و آبتان تلخ. زمينتان به آبْ ، نزديك است و از آسمان ، دور . به خدا سوگند ، روزى بر اين [ شهر] خواهد گذشت كه از آن جز كنگره مسجدها مانند سينه كشتى در دريا چيزِ ديگرى ديده نشود. به خانه هاى خود بازگرديد».
آن گاه از منبر ، پايين آمد و به لشكرگاه خود بازگشت.

۲۲۹۷.امام على عليه السلامـ در نكوهش مردم بصره ، پس از جنگ جمل ـ: شما سربازان زن و پيروان چارپا بوديد . صدا كرد ، پاسخ گفتيد ، و پِى شد ، پس فرار كرديد. خلق و خوى شما سبُك است ، و پيمان شما تفرقه ، و دينتان دورويى ، و آب شما تلخ. آن كه در ميان شما به سر بَرَد، به كيفر گناهش گرفتار آيد ، و آن كه شما را ترك گويد ، مشمول آمرزش پروردگار شود . گويى مسجد شما را مى بينم كه چون سينه كشتى اى است كه خداوند ، بر آن از هر سو عذاب فرستاده، و هركه در آن است ، غرق شده است.


دانش نامه اميرالمؤمنين علیه السلام بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج5
266

۲۲۹۶.الأخبار الطوال :دَخَلَ عَلِيٌّ رضى الله عنه البَصرَةَ ، فَأَتى مَسجِدَها الأَعظَمَ ، وَاجتَمَعَ النّاسُ إلَيهِ ، فَصَعِدَ المِنبَرَ ، فَحَمِدَ اللّهَ وأثنى عَلَيهِ ، وصَلّى عَلَى النَّبِيِّ صلى الله عليه و آله ، ثُمَّ قالَ :
أمّا بَعدُ ؛ فَإِنَّ اللّهَ ذو رَحمَةٍ واسِعَةٍ وعِقابٍ أليمٍ ، فَما ظَنُّكُم بي يا أهلَ البَصرَةِ ؛ جُندَ المَرأةِ ، وأتباعَ البَهيمَةِ ؟ رَغا فَقاتَلتُم ، وعُقِرَ فَانهَزَمتُم ، أخلاقُكُم دِقاقٌ ، وعَهدُكُم شِقاقٌ ، وماؤُكُم زُعاقٌ . ۱ أرضُكُم قَريبَةٌ مِنَ الماءِ ، بَعيدَةٌ مِنَ السَّماءِ ، وَايمُ اللّهِ لَيَأتِيَنَّ عَلَيها زَمانٌ لا يُرى مِنها إلّا شُرُفاتُ مَسجِدِها فِي البَحرِ ، مِثلُ جُؤجُؤِ ۲ السَّفينَةِ . اِنصَرِفوا إلى مَنازِلِكُم .
ثُمَّ نَزَلَ ، وَانصَرَفَ إلى مُعَسكَرِهِ . ۳

۲۲۹۷.الإمام عليّ عليه السلامـ في ذَمِّ أهلِ البَصرَةِ بَعدَ وَقعَةِ الجَمَلِ ـ: كُنتُم جُندَ المَرأَةِ ، وأتباعَ البَهيمَةِ ؛ رَغا فَأَجَبتُم ، وعُقِرَ فَهَرَبتُم . أخلاقُكُم دِقاقٌ ، وعَهدُكُم شِقاقٌ ، ودينُكُم نِفاقٌ ، وماؤُكُم زُعاقٌ ، وَالمُقيمُ بَينَ أظهُرِكُم مُرتَهَنٌ بِذَنبِهِ ، وَالشّاخِصُ عَنكُم مُتدارَكٌ بِرَحمَةٍ مِن رَبِّهِ . كَأَنّي بِمَسجِدِكُم كَجُؤجُؤِ سَفينَةٍ قَد بَعَثَ اللّهُ عَلَيهَا العَذابَ مِن فَوقِها ومِن تَحتِها ، وغَرِقَ مَن في ضِمنِها . ۴

1.ماءٌ زُعاق : مرٌّ غليظ لا يطاق شربه من اُجوجته (لسان العرب : ج ۱۰ ص ۱۴۱ «زعق») .

2.الجؤجؤ : الصدر (النهاية : ج ۱ ص ۲۳۲ «جؤجؤ») .

3.الأخبار الطوال : ص ۱۵۱ .

4.نهج البلاغة : الخطبة ۱۳ ؛ المناقب للخوارزمي : ص ۱۸۹ .

  • نام منبع :
    دانش نامه اميرالمؤمنين علیه السلام بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج5
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ریشهری، با همکاری: سیّد محمّدکاظم طباطبایی و سیّد محمود طباطبایی‏نژاد، ترجمه: عبدالهادی مسعودی، محمّد علی سلطانی، مهدی مهریزی، سیّد ابوالقاسم حسینی(ژرفا)، و جواد محدّثی
    تعداد جلد :
    14
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1386
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 35028
صفحه از 611
پرینت  ارسال به