۱۰ / ۱۳
سرزنش اهل بصره از سوى امام
۲۲۹۴.الجمل:چون اميرمؤمنان، نامه هاى پيروزى را نوشت ، در ميان مردم به سخنرانى برخاست و خداوند متعال را حمد كرد و بر او ثنا گفت و بر محمّد و خاندانش درود فرستاد. سپس فرمود:
«امّا بعد؛ به راستى كه خداوند ، بخشنده مهربان و عزيزِ صاحب انتقام است. گذشت و آمرزش خود را براى اهل طاعت نهاده ، و عذاب و كيفرش را براى كسى كه نافرمانى كند و دستورش را مخالفت نمايد و در دين ، بدعت گذارَد. صالحان با رحمت او مدد يافتند.
اى اهل بصره! خداوند ، مرا بر شما قدرت بخشيد و شما را به خاطر رفتارتان تسليم كرد. پس مبادا به كارهايى مانند كارهاى گذشته باز گرديد ؛ چرا كه شما نخستين كسانى بوديد كه پيكار و اختلاف را آغاز كرديد و حق و انصاف را كنار نهاديد».
۲۲۹۵.الجملـ به نقل از حارث بن سريع ـ: چون اميرمؤمنان بر مردم بصره پيروز شد و آنچه را در لشكرگاه دشمن بود ، تقسيم كرد، به سخنرانى در ميان آنان ايستاد و خداوند را ستود و ثنا گفت و بر پيامبر او درود فرستاد و فرمود:
«اى مردم! به راستى كه خداوند عز و جل داراى رحمت گسترده و آمرزش هميشگى براى اهل طاعت است و چنين مقدّر كرده كه كيفر و عِقابش براى گناهكاران باشد.
اى مردم بصره! اى اهالى شهرِ زير و رو شده! و اى سربازان زن! و اى پيروان چارپا! [ همين كه آن حيوانْ ]صدا كرد ، پاسخ گفتيد و چون پِى شد ، عقب نشستيد. مغزتان كوچك است و پيمانتان تفرقه ، و دينتان دورويى است ، و شما فاسقانى از دين به در رفته ايد.
اى اهل بصره! شما بدترينِ آفريدگانِ خداونديد. زمين شما به آب ، نزديك است و از آسمان ، دور . سبُك مغزيد و پست آرزو . شمشيرهايتان را بيرون كشيديد و خونتان را ريختيد و با پيشوايتان مخالفت كرديد . پس شما خوراكِ خورنده هاييد و شكار درندگان، كه آتش براى شما ذخيره شده و ننگ براى شما فخر گشته است .
اى مردم بصره! بيعت مرا شكستيد و دشمنانم را عليه من پشتيبانى كرديد . اينك اى بصريان! چه گمان داريد؟».
