335
دانش نامه عقايد اسلامي ج7

فصل هشتاد و هشتم : وَدود

واژه شناسى «وَدود»

صفت «ودود» ( دوستدار)، [بر وزنِ] «فعول» به معناى «فاعل» و از ريشه «ودد» است كه بر دوست داشتن دلالت مى كند و در معناى آرزو كردن نيز به كار مى رود. گفته مى شود: «وَددتُه» يعنى: او را دوست داشتم. همچنين گفته مى شود: «وددتُ أنّ ذاك كان ؛ يعنى آرزو داشتم چنان مى بود»، هنگامى كه آرزوى چيزى در ميان باشد. «وُدّ» بر دوست داشتن دلالت مى كند و «وَدادة» بر آرزو كردن.
ابن اثير گفته است: در صفات خداى متعال، «ودود» يا بر وزن «فعول» به معناى «مفعول» است، يعنى: در دل هاى پيروانش محبوب است، يا بر وزن «فعول» به معناى «فاعل» است، يعنى: بندگان شايسته اش را دوست دارد، به اين معنا كه از آنان خشنود است.

ودود، در قرآن و حديث

صفت «ودود» در قرآن كريم يك بار با صفت «رحيم» و يك بار با صفت «غفور» به كار رفته است .
صفت «ودود» در آيات و احاديث، بر وزن «فعول» به معناى «فاعل» است، نه «مفعول»، و بر دوستى خدا نسبت به بندگانش دلالت مى كند. آنچه اين مطلب را تأييد مى كند، آن است كه اين صفت، همراه با صفت هايى همچون: «رحيم (آمرزنده)» و «غفور (مهربان)» (هر كدام يك بار) ـ كه معناى فاعلى دارند ـ به كار رفته است.


دانش نامه عقايد اسلامي ج7
334

الفصل الثامن والثمانون: الودود

الودود لغةً

«الودود» فعول بمعنى فاعل من مادّة «ودّ» وهو يدلّ على المحبّة ويُستعمل في التمنّي . يقال : وَدِدتُه ، أي : أَحببتُه . ويُقال : وَدِدْتُ أنّ ذاك كان ، إذا تمنّيتَه . «الودّ» يدلّ على المحبّة و«الودادة» تدلّ على التمنّي ۱ .
قال ابن الأَثير : في أَسماء اللّه تعالى «الودود» هو فعول بمعنى مفعول . أي : محبوب في قلوب أَوليائه ، أو هو فعول بمعنى فاعل ، أي : إنّه يحبّ عباده الصالحين ، بمعنى أنّه يرضى عنهم ۲ .

الودود في القرآن والحديث

لقد وردت صفة «الودود» في القرآن الكريم مرّةً واحدةً مع صفة «الرحيم» ۳ ومرّة واحدة مع صفة «الغفور» ۴ .
أَمّا صفة «الودود» في الآيات والأَحاديث ففعول بمعنى فاعل لا مفعول ، وتدلّ على محبّة اللّه لعباده ، وممّا يؤيّد هذا المطلب أَنّ الصفة المذكورة وردت مع صفات مثل «الغفور» و «الرَّحيم» بمعناها الفاعليّ .

1.معجم مقاييس اللغة : ج ۶ ص ۷۵ .

2.النهاية : ج ۵ ص ۱۶۵ .

3.هود : ۹۰ .

4.البروج : ۱۴ .

  • نام منبع :
    دانش نامه عقايد اسلامي ج7
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدى رى‏شهرى، با همکاری: رضا برنجكار، ترجمه: عبدالهادى مسعودى، مهدى مهریزى، على نقى خدایارى، محمّد مرادی و جعفر آریانی
    تعداد جلد :
    10
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1385
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 19065
صفحه از 507
پرینت  ارسال به