فصل هشتاد و چهارم : ناصر ، نصير
واژه شناسى «ناصر» و «نصير»
صفت «ناصر (يارى رسان) » ، اسم فاعل است و صفت «نصير (ياور)» ، صيغه «فعيل» به معناى «فاعل»، و هر دو ، از ريشه «نصر» گرفته شده اند كه بر انجام دادن خير و خير خواهى ، دلالت مى كند. عبارت «نصرتُه على عدوّه» يعنى: او را بر ضدّ دشمنش كمك و تقويت كردم و «نَصَر اللّه المسلمين» يعنى: خدا به مسلمانان [ در برابر دشمنشان ] پيروزى داد.
ناصر و نصير ، در قرآن و حديث
در قرآن كريم ، برگرفته ها از ريشه «نصر» ، در حدود ۵۴ بار به خداى سبحان نسبت داده شده است و صفت «ناصر» ، يك بار در اين سخن خداى متعال: «هُوَ خَيْرُ النَّـصِرِينَ؛ او بهترينِ يارى رسان هاست» ، و صفت «نصير» دو بار به صورت «نِعْمَ النَّصِيرُ ؛ نيكو ياورى است» و دو بار به صورت «كَفَى بِالِلَّهِ نَصِيرًا ؛ خدا، براى ياورى ، بسنده است» و نُه بار با مضمون اين سخن خدا: «مَا لَكُم مِّن دُونِ اللَّهِ مِن وَلِىٍّ وَ لاَنَصِيرٍ ؛ براى شما جز خدا ، سرپرست و ياورى نيست» ، و دو بار با مضمون اين سخن خدا : «وَ اجْعَل لِّى مِن لَّدُنكَ سُلْطَـنًا نَّصِيرًا ؛ و براى من از نزد خويش ، بُرهانى يارى رسان قرار بده» به كار رفته است.
در آيات قرآن آمده است كه خدا ، نيكو ياور و بهترينِ يارى رسان هاست ؛ بلكه يارى كردن ، در خداى سبحان ، منحصر شده است، همان طور كه در اين سخن خدا آمده است: «ويارى، جز از سوى خداى شكست ناپذير فرزانه نيست» .
دليل اين مطلب ، آن است كه همه خيرات جهان ، از سوى خداست و معناى اصلى «نَصْر» هم ، به جا آوردن خير است. البتّه بايد توجّه داشت كه يارى الهى ، دو نوع است : يكى يارى عام كه همه موجودات جهان را فرا مى گيرد ، و ديگرى يارى خاص كه ويژه مؤمنان و كسانى است كه اهل فرمان بردارى از خدا هستند و دين خدا را يارى مى كنند. خداى سبحان مى فرمايد: «اگر خدا را يارى كنيد ، او [نيز ]شما را يارى مى كند و قدم هايتان را استوار مى گرداند» .
