فصل هفتاد و هشتم : مَنّان
واژه شناسى مَنّان
واژه «منّان (گشاده دست / بسيار بخشنده) » ، صيغه مبالغه از ريشه «منن» است كه بر نيكى كردن دلالت مى كند. «مَنّ» ، يعنى بخشيدن . پس «مَنّان» ، نعمت دهنده و بخشنده است . در زبان عربى ، در بسيارى موارد ، «مَنّ» به معناى نيكى كردن به كسى است كه نيكى كننده ، از او پاداش نمى جويد و در برابر نيكى ، عوض نمى خواهد.
منّان ، در قرآن و حديث
در قرآن كريم ، برگرفته هاى ريشه «منن» ، دوازده بار به خداى متعال نسبت داده شده، امّا صفت «مَنّان» ، به كار نرفته است. برخى احاديث ، اين صفت را به خدا اختصاص داده اند؛ زيرا بخشنده نخستين ، خداست و همه نعمت ها ، در نهايت به خدا باز مى گردند و او سرچشمه نهايىِ همه نعمت هاست و ديگر موجودات ، واسطه هاى رسيدن بخشش به مردمان هستند.
در احاديث ، امور گوناگونى به عنوان منّت ذكر شده اند؛ از جمله: دانش، عقل، فرمان روايى، عدالت، يارى، پيامبرى، شريعت و طاعات، ايمان، راهيابى، ولايت اهل بيت عليهم السلام و بهشت . همه اين امور ، در واقعْ نعمت هاى الهى هستند؛ امّا از ميان نعمت هاى الهى، بيشتر بر نعمت هاى معنوى تأكيد شده است تا نعمت هاى مادّى .
