فصل هفتاد و هفتم : مُقدِّر
واژه شناسى «مُقدِّر»
صفت «مُقدِّر (اندازه گذارنده) » ، اسم فاعل از «قَدَّرَ، يُقَدِّرُ»، از ريشه «قدر» است كه بر اندازه و حقيقت و نهايت چيز، دلالت مى كند. بنا بر اين ، مُقدِّر ، كسى است كه مقدار و نهايت و اندازه چيزى را كه اراده كرده، معيّن مى كند.
مُقدِّر ، در قرآن و حديث
برگرفته ها از مصدر «تقدير» ، ۲۳ بار در قرآن كريم درباره خدا به كار رفته است ، امّا صفت مُقدِّر ، در قرآن به كار نرفته است . در احاديث ، تقدير ، يكى از مراحل آفرينش موجودات به شمار مى آيد كه پس از مشيّت و اراده و قبل از قضاست : «چيزى موجود نمى شود ، مگر آن كه خدا بخواهد و اراده كند و تقدير كند و حكم كند» .
در تفسير تقدير نيز سخنانى از اين دست ، گفته شده است : «اندازه طول و عرض و بقا» ، «اندازه نهادن طول و عرض چيزى» و «قرار دادن اندازه هاى مهلت ها و روزى ها و بقا و نابودى» .
اين احاديث ، نشان مى دهند كه در نظام آفرينش ، همه چيز بر اساس اندازه گيرى و تقدير خاصّى از جهات مختلف ، چون طول و عرض و دوام و مهلت ها و روزى ها استوار است.
