9
دانش نامه عقايد اسلامي ج7

فصل شصتم : كريم، اَكرم

واژه شناسى «كريم» و «اَكرم»

صفت «كريم (بزرگوار) » ، بر وزن فعيل، به معناى فاعل و از ريشه «كَرَمَ» است و «اَكرم (بزرگوارترين ) » ، صفت برترين از همين ريشه است . ابن فارس مى گويد: كَرَم ، بر شرافت ذاتى يك چيز يا شرافت در خُلقى از اخلاق ، دلالت مى كند و كَرَم ، در اخلاق به گذشت از گناه گناهكار گفته مى شود.
عبد اللّه بن مسلم بن قتيبه گفته است: كريم، گذشت كننده است و خداى متعال ، كريمى است كه از گناهان بندگان مؤمنش مى گذرد.
فيّومى مى گويد: «كَرُمَ الشى ء كرماً» ، در معناى مرغوب و كمياب به كار رفته و اسم فاعلش كريم است... و «كَرَم» ، در مورد گذشت نيز به كار مى رود.
جوهرى مى گويد: كَرَم، متضادّ ملامت است... و كريم ، بسيار گذشت كننده است .
ابن اثير معتقد است: در اسامى خداى متعال، كريم ، به معناى بخشنده عطاكننده اى است كه عطاى او تمام نمى شود و اوست كريمِ مطلق كه داراى همه انواع خير و شرف و ارزش هاست .


دانش نامه عقايد اسلامي ج7
8

الفصل الستون: الكريم ، الأكرم

الكريم ، الأَكرم لغةً

«الكريم» فعيل بمعنى فاعل من مادّة «كرم» ، و«الأَكرم» أَفعل التفضيل . قال ابن فارس : «كرم» يدلّ على شرف في الشيء في نفسه أَو شرف في خلق من الأَخلاق . والكرم في الخلق يقال هو الصفح عن ذنب المذنب.
قال عبد اللّه بن مسلم بن قتيبة: الكريم : الصفوح واللّه تعالى هو الكريم الصفوح عن ذنوب عباده المؤمنين ۱ .
قال الفيوميّ : كَرُمَ الشيء كرما: نَفُسَ وعَزَّ فهو كريم ... ويطلق الكرم على الصفح ۲ .
وقال الجوهريّ : الكَرَم : ضد اللؤم ... والكريم: الصفوح ۳ .
قال ابن الأَثير : في أَسماء اللّه تعالى «الكريم» هو الجواد المعطي الذي لا ينفد عطاؤه وهو الكريم المطلق ، والكريم الجامع لأَنواع الخير والشرف والفضائل ۴ .

1.معجم مقاييس اللغة : ج ۵ ص ۱۷۱ .

2.المصباح المنير : ص ۵۳۱ .

3.الصحاح : ج ۵ ص ۲۰۱۹ .

4.النهاية : ج ۴ ص ۱۶۶ .

  • نام منبع :
    دانش نامه عقايد اسلامي ج7
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدى رى‏شهرى، با همکاری: رضا برنجكار، ترجمه: عبدالهادى مسعودى، مهدى مهریزى، على نقى خدایارى، محمّد مرادی و جعفر آریانی
    تعداد جلد :
    10
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1385
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 18987
صفحه از 507
پرینت  ارسال به