فصل هشتاد و دوم : مُنشِئ
واژه شناسى «مُنشِئ»
صفت «مُنشئ (نو پديدآور) » ، اسم فاعل از «أنشَأَ ، يُنشِئُ، إنشاءً»، از ريشه «نشأ» است كه بر بلندى و والايى در چيزى دلالت مى كند و «إنشاء» يعنى آغازگرى . «نشأ الشى ء» ، يعنى آن چيز از نو پديد آمد و نو شد. «أنشأ السحابُ يمطر» ، يعنى ابر شروع به باريدن كرد . «فلانٌ يُنشئُ الأحاديث» ، يعنى فلانى احاديث را جعل مى كند. «أنشأه اللّه » ، يعنى خدا آفرينش آن را آغاز كرد و آن را آفريد. پس «مُنشئ» ، آفريننده آغازين هر چيز است، و مناسبت و ارتباط ميان آفرينش آغازين و بلندى و والايى ، اين است كه پديده در آفرينش آغازين ، از پستىِ نيستى بالا مى رود و به كمال هستى دست مى يابد.
منشئ ، در قرآن و حديث
در قرآن كريم ، برگرفته ها از ريشه «إنشاء» ، ۶۲ بار به خدا نسبت داده شده اند و صفت «منشئ» يك بار در اين سخن خداى متعال: «نَحْنُ الْمُنشِئُونَ؛ ما نو پديد آورنده هستيم» به كار رفته است . در قرآن و احاديث ، خداى متعال ، نو پديد آورنده همه چيز دانسته شده است .
در احاديث ، «إنشاء» به معناى آفرينش آغازين و بدون داشتن مثال، صورت و الگوست. همچنين تصريح شده كه نو پديدآورى خدا ، بدون انديشه ، تجربه ، پيروى از ديگران و شريك داشتن است.
