207
دانش نامه عقايد اسلامي ج7

«و اگر فزون بخشىِ خدا و رحمت او در دنيا و آخرت بر شما نبود ، هر آينه بدانچه در آن وارد شده ايد ، عذابى بزرگ به شما مى رسيد» .

حديث

۵۳۵۲.امام على عليه السلام :... ولى خداوند ، حقّ خود بر بندگان را فرمان بردارى از خودش قرار داده و جزاى آنها را در برابر فرمان بردارى ، پاداش نيكو قرار داده است؛ از روى فزون بخشى اش و گشاده دستى به بزرگوارى اش، و به خاطر گستردگىِ فزونى اى كه او خود ، سزاوار آن است.

۵۳۵۳.امام على عليه السلام:خدايا! اگر سزاوار آنچه از رحمتت اميد دارم، نيستم ، پس تو به بزرگوارى ات ، اهل بخششِ بيش از استحقاق بر منى.

۵۳۵۴.امام على عليه السلامـ در دعا ـ: اى بيش از استحقاقْ بخشنده! با فزون بخشى ات ، زندگى مى كنم و به تو اميد دارم و به تو تكيه مى زنم . پس ، از فزون بخشى ات برمن بگستران و از روزىِ حلالت به من روزى ده... . اى نعمت دهنده! نعمت ها را پيش از استحقاقِ آنها و پيش از آن كه از تو خواسته شود، آغاز كردى . پس همين طور ، به انجام رساندن آنها با كمال و فزونى هم ، از فضل توست . اى داراى فزون بخشى، اى بيش از استحقاقْ بخشنده! اگر فزون بخشى ات نبود ، نابود مى شديم . پس فزون بخشى ات را از ما كم مكن.

۵۳۵۵.امام على عليه السلام:اگر خدا بخواهد مرا عذاب دهد، كه من بنده اويم [ و نمى توانم او را باز بدارم ]، و اگر بخواهد به من رحم كند، كه به واسطه فزون بخشى اش به من است [ و نه استحقاق من ] .

۵۳۵۶.امام زين العابدين عليه السلام:خدايا! پس بر محمّد و خاندان او درود فرست و با بزرگوارى ات ، مرا به بخششِ بيش از استحقاق وا گذار، و مرا با عدالتت ، به شايستگى[ام] وا مگذار.

۵۳۵۷.امام زين العابدين عليه السلامـ از دعاى ايشان ، معروف به دعاى ابو حمزه ثمالى ـ: اى خوبى كننده، اى نيكى كننده، اى نعمت دهنده، اى بيش از استحقاقْ بخشنده! در رهايى از كيفرت ، بر اعمالمان تكيه نمى كنم؛ بلكه به فزون بخشى ات بر ما [تكيه مى كنم].


دانش نامه عقايد اسلامي ج7
206

«وَ لَوْلاَ فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَ رَحْمَتُهُ فِى الدُّنْيَا وَالاْخِرَةِ لَمَسَّكُمْ فِى مَا أَفَضْتُمْ فِيهِ عَذَابٌ عَظِيمٌ» . ۱

الحديث

۵۳۵۲.الإمام عليّ عليه السلام :... لكِن جَعَلَ [ اللّهُ عز و جل ] حَقَّهُ عَلَى العِبادِ أَن يُطيعوهُ ، وجَعَلَ كَفّارَتَهُم عَلَيهِ بِحُسنِ الثَّوابِ تَفَضُّلاً مِنهُ وتَطَوُّلاً بِكَرَمِهِ ، وَتَوسُّعا بِما هُوَ مِنَ المَزيدِ لَهُ أَهلاً . ۲

۵۳۵۳.عنه عليه السلام :إِلهي إِن كُنتُ غَيرَ مُستَوجِبٍ لِما أَرجو مِن رَحمَتِكَ ، فَأَنتَ أَهلُ التَّفَضُّلِ عَلَيَّ بِكَرَمِكَ . ۳

۵۳۵۴.عنه عليه السلامـ فِي الدُّعاءِ ـ: يا مُفضِلُ ، بِفَضلِكَ أَعيشُ ولَكَ أَرجو وعَلَيكَ أَعتَمِدُ ، فَأَوسِع عَلَيَّ مِن فَضلِكَ ، وَارزُقني مِن حَلالِ رِزقِكَ ... يا مُنعِمُ ، بَدَأتَ بِالنِّعَمِ قَبلَ استِحقاقِها وقَبلَ السُّؤالِ بِها ، فَكَذلِكَ إِتمامُها بِالكَمالِ وَالزِّيادَةِ مِن فَضلِكَ ، يا ذَا الإِفضالِ ، يا مُفضِلُ لَولا فَضلُكَ هَلَكنا ، فَلا تُقَصِّر عَنّا فَضلَكَ . ۴

۵۳۵۵.عنه عليه السلام :إِن شاءَ اللّهُ أَن يُعَذِّبَني فَأَنَا عَبدُهُ ، وإِن شاءَ أَن يَرحَمَني فَبِتَفَضُّلٍ مِنهُ عَلَيَّ . ۵

۵۳۵۶.الإمام زين العابدين عليه السلام :اللّهُمَّ فَصَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وآلِهِ ، وَاحمِلني بِكَرَمِكَ عَلَى التَّفَضُّلِ ، ولا تَحمِلني بِعَدلِكَ عَلَى الاِستِحقاقِ . ۶

۵۳۵۷.عنه عليه السلامـ مِن دُعائِهِ المَعروفِ بِدُعاءِ أَبي حَمزَةَ الثُّماليِّ ـ: يا مُحسِنُ يا مُجمِلُ يا مُنعِمُ يا مُفضِلُ لَستُ أَتَّكِلُ فِي النَّجاةِ مِن عِقابِكَ عَلى أَعمالِنا ، بَل بِفَضلِكَ عَلَينا . ۷

1.النور : ۱۴ .

2.الكافي : ج ۸ ص ۳۵۳ ح ۵۵۰ عن جابر عن الإمام الباقر عليه السلام ، نهج البلاغة : الخطبة ۲۱۶ نحوه ، بحار الأنوار : ج ۲۷ ص ۲۵۱ ح ۱۴ .

3.البلد الأمين : ص ۳۱۵ عن الإمام العسكريّ عن آبائه عليهم السلام ، بحار الأنوار : ج ۹۴ ص ۱۰۵ ح ۱۴ .

4.الإقبال : ج ۲ ص ۳۶۴ ـ ۳۶۷ .

5.الأربعون حديثا لمنتجب الدين : ص ۶۲ ح ۳۱ عن ثوبان .

6.الصحيفة السجّاديّة : ص ۵۸ الدعاء ۱۳ .

7.مصباح المتهجّد : ص ۵۸۵ ، الإقبال : ج ۱ ص ۱۶۰ ، المصباح للكفعمي : ص ۷۸۴ ، البلد الأمين : ص ۲۰۶ كلّها عن أبي حمزة الثمالي ، بحار الأنوار : ج ۹۸ ص ۸۴ ح ۲ .

  • نام منبع :
    دانش نامه عقايد اسلامي ج7
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدى رى‏شهرى، با همکاری: رضا برنجكار، ترجمه: عبدالهادى مسعودى، مهدى مهریزى، على نقى خدایارى، محمّد مرادی و جعفر آریانی
    تعداد جلد :
    10
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1385
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 19222
صفحه از 507
پرینت  ارسال به