47
دانش نامه عقايد اسلامي ج6

حديث

۴۴۷۹.امام على عليه السلام :پس هر گاه اذان گو بگويد «اللّه اكبر»، او مى گويد : خداوند، كسى است كه آفرينش و فرمان ، از آنِ اوست و آفرينش به خواست اوست و هرچه براى آفريدگان است ، از اوست.

۴۴۸۰.امام صادق عليه السلام :خداوند ، مشيّت (خواست) را به خود آن آفريد و آن گاه ، اشيا را با مشيّت ، خلق نمود .

۲۲ / ۱ ـ ۵

مبادى فراگير آفرينش

۴۴۸۱.امام صادق عليه السلام :چيزى در زمين و در آسمان پديد نمى آيد ، مگر با اين ويژگى هاى هفتگانه : با خواست ، اراده ، قدر ، قضا ، اذن ، كتاب (نوشته) و اجل (هنگام معيّن) . پس هر كه پندارد كه بر شكستن يكى [ از آنها ] تواناست، بى گمان ، كافر شده است .

۴۴۸۲.امام كاظم عليه السلام :چيزى در آسمان ها و در زمين پديد نمى آيد ، مگر با هفت [چيز] : با قضا ، و قدر ، اراده ، مشيّت ، كتاب (نوشته) و اجل (هنگام معيّن) و اذن . پس هر كه جز اين گمان ببرد، حتما بر خداوند ، دروغ بسته يا ۱ ] حكمى را [بر خداوند عز و جل رد كرده است.

۴۴۸۳.الكافىـ به نقل از على بن ابراهيم هاشمى ـ: از ابو الحسن موسى بن جعفر عليهماالسلام شنيدم كه فرمود : «چيزى پديد نمى آيد، مگر آن كه خداوند بخواهد ، اراده كند ، تقدير نمايد و قضا براند» .
گفتم : «بخواهد» به چه معناست ؟
فرمود : «آغاز فعل».
گفتم : «تقدير نمايد» به چه معناست؟
فرمود : «اندازه گيرى شى ء از درازا و پهناى آن» .
گفتم : معناى «قضا براند» چيست؟
فرمود : «هر گاه ]درباره چيزى] قضا براند، آن را محقّق سازد و آن، همان است كه بازگشت ناپذير است» .

1.ترديد از راوى است (مرآة العقول : ج ۲ ص ۱۵۱) .


دانش نامه عقايد اسلامي ج6
46

الحديث

۴۴۷۹.الإمام عليّ عليه السلام :فَإِذا قالَ المُؤَذِّنُ «اللّهُ أَكبَرُ» فَإِنَّهُ يَقولُ : اللّهُ الَّذي لَهُ الخَلقُ وَالأَمرُ ، وبِمَشيئَتِهِ كانَ الخَلقُ ، ومِنهُ كانَ كُلُّ شَيءٍ لِلخَلقِ . ۱

۴۴۸۰.الإمام الصادق عليه السلام :خَلَقَ اللّهُ المَشيئَةَ بِنَفسِها ، ثُمَّ خَلَقَ الأَشياءَ بِالمَشيئَةِ . ۲

۲۲ / ۱ ـ ۵

جَوامِعُ مَبادِئِ الخِلقَةِ

۴۴۸۱.الإمام الصادق عليه السلام :لا يَكونُ شَيءٌ فِي الأَرضِ ولا فِي السَّماءِ إِلاّ بِهذِهِ الخِصالِ السَّبعِ : بِمَشيئَةٍ وإِرادَةٍ وقَدَرٍ وقَضاءٍ وإِذنٍ وكتِابٍ وأَجَلٍ ؛ فَمَن زَعَمَ أَنَّهُ يَقدِرُ عَلى نَقضِ واحِدَةٍ فَقَد كَفَرَ . ۳

۴۴۸۲.الإمام الكاظم عليه السلام :لا يَكونُ شَيءٌ فِي السَّماواتِ ولا فِي الأَرضِ إِلاّ بِسَبعٍ : بِقَضاءٍ وقَدَرٍ وإِرادَةٍ ومَشيئَةٍ وكِتابٍ وأَجَلٍ وإِذنٍ ؛ فَمَن زَعَمَ غَيرَ هذا فَقَد كَذِبَ عَلَى اللّهِ أَو رَدَّ عَلَى اللّهِ عز و جل . ۴

۴۴۸۳.الكافي عن عليّ بن إبراهيم الهاشمي :سَمِعتُ أَبَا الحَسَنِ موسَى بنَ جَعفَرٍ عليهماالسلام يَقولُ :
لا يَكونُ شَيءٌ إِلاّ ما شاءَ اللّهُ وأَرادَ وقَدَّرَ وقَضى .
قُلتُ : ما مَعنى شاءَ ؟
قالَ : اِبتِداءُ الفِعلِ .
قلُتُ : ما مَعنى قَدَّرَ ؟
قالَ : تَقديرُ الشَّيءِ مِن طولِهِ وعَرضِهِ.
قُلتُ: ما مَعنى قَضى؟
قالَ: إِذا قَضى أَمضاهُ، فَذلِكَ الَّذي لا مَرَدَّ لَهُ. ۵

1.التوحيد : ص ۲۳۸ ح ۱ ، معاني الأخبار : ص ۳۸ ح ۱ كلاهما عن أبي يزيد بن الحسن عن الإمام الكاظم عن آبائه عليهم السلام ، بحار الأنوار : ج ۸۴ ص ۱۳۱ ح ۲۴ .

2.الكافي : ج ۱ ص ۱۱۰ ح ۴ ، التوحيد : ص ۱۴۸ ح ۱۹ كلاهما عن عمر بن اُذينة ، بحار الأنوار : ج ۴ ص ۱۴۵ ح ۱۹ و۲۰ .

3.الكافي : ج ۱ ص ۱۴۹ ح ۱ ، المحاسن : ج ۱ ص ۳۷۹ ح ۸۳۸ كلاهما عن حريز بن عبد اللّه وعبد اللّه بن مسكان .

4.الكافي : ج ۱ ص ۱۴۹ ح ۲ ، الخصال : ص ۳۵۹ ح ۴۶ كلاهما عن زكريّا بن عمران .

5.الكافي : ج ۱ ص ۱۵۰ ح ۱ ، المحاسن : ج ۱ ص ۳۸۰ ح ۸۳۹ عن يونس بن عبد الرحمن عن الإمام الرضا عليه السلامنحوه ، بحار الأنوار : ج ۵ ص ۱۲۲ ح ۶۸ .

  • نام منبع :
    دانش نامه عقايد اسلامي ج6
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدى رى‏شهرى، با همکاری: رضا برنجكار، ترجمه: عبدالهادى مسعودى، مهدى مهریزى، على نقى خدایارى، محمّد مرادی و جعفر آریانی
    تعداد جلد :
    10
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1385
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 39527
صفحه از 593
پرینت  ارسال به