419
دانش نامه عقايد اسلامي ج6

۴۶ / ۱

معناى ناپيدايى او

۴۹۵۶.امام باقر عليه السلامـ درباره آيه : «بگو : او خداى يگانه است» ـ: «هُوَ (او) » ، نامى پوشيده است كه [با آن] به غايبى اشاره شده و «هاء» ، آگاهى دادن به معنايى ثابت و «واو» ، اشاره به پنهان ماندن از حواس است ، همچنان كه گفتار تو : «هذا (اين) » ، اشاره به پيدا در نزد حواس است .
[نزول آيه] از آن رو بود كه كافران با حرف اشاره[ى مخصوص موجودِ ]پيداى قابل ادراك، خدايان خود را نشان دادند و گفتند : اينها خدايان محسوس [و] دريافت شده ما با ديده ها هستند . پس تو [نيز] ـ اى محمّد ـ به خدايت كه به سوى او مى خوانى، اشاره كن تا او را ببينيم و دريابيم و در او سرگشته نشويم.
پس خداى والا و بلندپايه ، فرو فرستاد : «بگو : او خداى يگانه است» . پس «هاء» ، تثبيتى براى [ حقيقت ] ثابت و «واو» ، اشاره به پنهان بودن از دريافت ديده ها و تماس حواس است.

۴۹۵۷.امام زين العابدين عليه السلامـ به جابر ـ: اى جابر ! آيا مى دانى شناخت چيست؟ شناخت، اثبات يكتاپرستى در مرحله اوّل و سپس ، شناخت معانى ۱ در مرحله دوم است ... . امّا اثبات يگانه پرستى ، شناخت خداى ديرينه ناپيدايى است كه انديشه ها او را در نمى يابند و او انديشه ها را در مى يابد و اوست ريزبينِ آگاه . او نهانى باطن است كه او را در خواهى يافت، آن سان كه خود را وصف كرده است ... .

۴۶ / ۲

ناپيداى شاهد

۴۹۵۸.امام صادق عليه السلام :خدايا! ... تو خدايى. جز تو خدايى نيست؛ ناپيداىِ شاهدى.

1.آن گونه كه در ادامه حديث آمده، مراد از معانى، ائمّه عليهم السلام هستند (ر.ك : بحار الأنوار : ج ۲۶ ص ۹۴) .


دانش نامه عقايد اسلامي ج6
418

۴۶ / ۱

مَعنى غَيبَتِهِ

۴۹۵۶.الإمام الباقر عليه السلامـ في قَولِ اللّهِ عز و جل : «قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ» ـ: «هُوَ» اسمٌ مُكَنَّى مُشارٌ إِلى غائِبٍ ، فَالهاءُ تَنبيهٌ عَلى مَعنَى ثابِتٍ ، وَالواوُ إِشارَةٌ إِلَى الغائِبِ عَنِ الحَواسِّ ، كَما أَنَّ قَولَكَ: «هذا» إِشارَةٌ إِلَى الشّاهِدِ عِندَ الحَواسِّ ، وذلِكَ أَنَّ الكُفّارَ نَبَّهوا عَن آلِهَتِهِم بِحَرفِ إِشارَةِ الشّاهِدِ المُدرَكِ ، فَقالوا: هذِهِ آلِهَتُنَا المَحسوسَةُ المُدرَكَةُ بِالأَبصارِ ، فَأَشِر أَنتَ يا مُحَمَّدُ إِلى إِلهِكَ الَّذي تَدعو إِلَيهِ حَتّى نَراهُ ونُدرِكَهُ ولا نَألَهَ فيهِ . فَأَنزَلَ اللّهُ ـ تَبارَكَ وتَعالى ـ : «قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ) فَالهاءُ تَثبيتٌ لِلثّابِتِ ، وَالواوُ إِشارَةٌ إِلَى الغائِبِ عَن دَركِ الأَبصارِ ولَمسِ الحَواسِّ . ۱

۴۹۵۷.الإمام زين العابدين عليه السلامـ لِجابِرٍ ـ: يا جابِرُ أَوَ تَدري مَا المَعرِفَةُ ؟ المَعرِفَةُ إِثباتُ التَّوحيدِ أَوَّلاً ، ثُمَّ مَعرِفَةُ المَعاني ثانِيا ... أَمّا إِثباتُ التَّوحيدِ : مَعرِفَةُ اللّهِ القَديمِ الغائِبِ الَّذي لا تُدرِكُهُ الأَبصارُ وهُوَ يُدرِكُ الأَبصارَ وهُوَ اللَّطيفُ الخَبيرُ ، وهُوَ غَيبٌ باطِنٌ سَتُدرِكُهُ ، كَما وَصَفَ بِهِ نَفسَهُ ... . ۲

۴۶ / ۲

الغائِبُ الشَّاهِدُ

۴۹۵۸.الإمام الصادق عليه السلام :اللّهُمَّ... أَنتَ اللّهُ لا إِلهَ إِلاّ أَنتَ، الغائِبُ الشّاهِدُ. ۳

1.التوحيد: ص ۸۸ ح ۱ عن وهب بن وهب القرشي عن الإمام الصادق عليه السلام ، بحار الأنوار: ج ۳ ص ۲۲۱ ح ۱۲ .

2.بحار الأنوار: ج ۲۶ ص ۱۳ .

3.الكافي: ج ۲ ص ۵۸۳ ح ۱۸ عن عمرو بن أبي المقدام .

  • نام منبع :
    دانش نامه عقايد اسلامي ج6
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدى رى‏شهرى، با همکاری: رضا برنجكار، ترجمه: عبدالهادى مسعودى، مهدى مهریزى، على نقى خدایارى، محمّد مرادی و جعفر آریانی
    تعداد جلد :
    10
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1385
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 39511
صفحه از 593
پرینت  ارسال به