225
دانش نامه عقايد اسلامي ج6

۳۲ / ۳

آنچه شنوايى او ، به آن ، وصف نمى شود

۴۷۲۰.امام على عليه السلام :[ خداوند ، ] همان شنوا نه با ابزار.

۴۷۲۱.امام على عليه السلام :[ خداوند ، ] شنواست ؛ امّا نه با ابزار.

۴۷۲۲.امام على عليه السلام :[ خداوند ، ] شنواست ؛ امّا نه با پراكندن ابزار.

۴۷۲۳.امام على عليه السلام :[ خداوند ، ] شنواى آواهاى گوناگون است ، بى آن كه اندام هاى سازوارى براى او باشد.

۴۷۲۴.امام صادق عليه السلامـ در پاسخ به اين سؤال كه : آيا مى گويى او شنواى بيناست؟ ـ: او شنواى بيناست. شنواست ، بى اندامى ، و بيناست ، بى ابزارى ؛ بلكه با ذات خود مى شنود و با ذات خود مى بيند و [ اين ] سخنم كه او با ذات خود مى شنود، بدان معنا نيست كه او چيزى است و ذاتْ چيز ديگرى ؛ ولى چون از من سؤال شده، [از اين سخن] بيان [مقصود] درونىِ خود و فهماندن به تو را ـ چون پرسيدى ـ اراده كردم. پس مى گويم : به كلّيت [و تمام ذاتِ ]خود مى شنود ، نه اين كه كلّيتِ او بعض داشته باشد ؛ زيرا كلّيتِ ما داراى بعض است ، ولى من فهماندن به تو و بيان [اعتقاد ]درونىِ خود را اراده كردم و بازگشت [سخن ]من در تمامى آنها ، جز اين نيست كه اوست شنواى بيناى داناى آگاه، بى اختلاف ذات و بى اختلاف معنا. ۱

1.يعنى : تعدّد صفات الهى، موجب تعدّد جهات و حيثيات ذات الهى نمى شود و همه به يك حقيقت ـ كه همه اين صفات را با هم دارد ـ اشاره مى كنند. م.


دانش نامه عقايد اسلامي ج6
224

۳۲ / ۳

ما لا يُوصَفُ سَمعُهُ بِهِ

۴۷۲۰.الإمام عليّ عليه السلام :السَّميعُ لا بِأَداةٍ . ۱

۴۷۲۱.عنه عليه السلام :سَميعٌ لا بِآلَةٍ . ۲

۴۷۲۲.عنه عليه السلام :السَّميعُ لا بِتَفريقِ آلَةٍ . ۳

۴۷۲۳.عنه عليه السلام :سَميعٌ لِلأَصواتِ المُختَلِفَةِ ، بِلا جَوارِحَ لَه مُؤتَلِفَةٍ . ۴

۴۷۲۴.الإمام الصادق عليه السلامـ لَمّا قيلَ لَهُ : أَتَقولُ إِنَّهُ سَميعٌ بَصيرٌ ؟ ـ: هُوَ سَميعٌ بَصيرٌ ، سَميعٌ بِغَيرِ جارِحَةٍ ، وبَصيرٌ بِغَيرِ آلَةٍ ، بَل يَسمَعُ بِنَفسِهِ ويُبصِرُ بِنَفسِهِ ، ولَيسَ قَولي : إِنَّهُ سَميعٌ بِنَفسِهِ أَنَّهُ شَيءٌ وَالنَّفسُ شَيءٌ آخَرُ ، ولكِنّي أَرَدتُ عِبارَةً عَن نَفسي إِذ كُنتُ مَسؤولاً ، وإِفهاما لَكَ إِذ كُنتَ سائِلاً .
فَأَقولُ : يَسمَعُ بِكُلِّهِ لا أَنَّ كُلَّهُ لَهُ بَعضٌ ؛ لِأَنَّ الكُلَّ لَنا (لَهُ) بَعضٌ ، ولكِن أَرَدتُ إِفهامَكَ ، وَالتَّعبيرَ عَن نَفسي ولَيسَ مَرجِعي في ذلِكَ كُلِّهِ إِلاّ أَنَّهُ السَّميعُ البَصيرُ العالِمُ الخبَيرُ ، بِلاَ اختِلافِ الذّاتِ ولا اختِلافِ مَعنىً . ۵

1.نهج البلاغة : الخطبة ۱۵۲ ، التوحيد : ص ۵۶ ح ۱۴ عن فتح بن يزيد الجرجاني عن الإمام الرضا عليه السلام ، بحار الأنوار : ج ۴ ص ۲۸۵ ح ۱۷ .

2.الكافي : ج ۱ ص ۱۳۹ ح ۴ عن الإمام الصادق عليه السلام ، التوحيد : ص ۳۰۸ ح ۲ عن عبد اللّه بن يونس عن الإمام الصادق عنه عليهماالسلام ، عيون أخبار الرضا : ج ۱ ص ۱۵۱ ح ۵۱ عن محمّد بن يحيى بن عمر والقاسم بن أيّوب العلوي عن الإمام الرضا عليه السلام ، الأمالي للمفيد : ص ۲۵۵ ح ۴ عن محمّد بن زيد الطبري عن الإمام الرضا عليه السلام ، الأمالي للطوسي : ص ۲۳ ح ۲۸ عن محمّد بن يزيد الطبري عن الإمام الرضا عليه السلام ، بحار الأنوار : ج ۴ ص ۲۲۹ ح ۳ .

3.الكافي : ج ۱ ص ۱۴۰ ح ۵ عن إسماعيل بن قتيبة عن الإمام الصادق عليه السلام وراجع: بحار الأنوار : ج ۴ ص ۲۸۵ ح ۱۷ .

4.حلية الأولياء : ج ۱ ص ۷۳ عن النعمان بن سعد ، كنز العمّال : ج ۱ ص ۴۰۹ ح ۱۷۳۷ .

5.الكافي : ج ۱ ص ۱۰۸ ح ۲ وص ۸۳ ح ۶ ، التوحيد : ص ۲۴۵ ح ۱ وص ۱۴۴ ح ۱۰ كلّها عن هشام بن الحكم نحوه ، بحار الأنوار : ج ۴ ص ۶۹ ح ۱۵ .

  • نام منبع :
    دانش نامه عقايد اسلامي ج6
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدى رى‏شهرى، با همکاری: رضا برنجكار، ترجمه: عبدالهادى مسعودى، مهدى مهریزى، على نقى خدایارى، محمّد مرادی و جعفر آریانی
    تعداد جلد :
    10
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1385
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 39566
صفحه از 593
پرینت  ارسال به