93
دانش نامه عقايد اسلامي ج4

۳۴۱۸.تفسير العيّاشىـ به نقل از ابو بصير ـ: به امام صادق عليه السلام گفتم : مرا از [عالم ]«ذرّ» آگاه كن كه «[ خداوند ]آنان را بر خودشان گواه گرفت و [پرسيد :] آيا پروردگار شما نيستم؟ آنان گفتند : چرا» ، در حالى كه برخى ، درونشان با نمود بيرونى شان تفاوت داشت . پس چگونه توانستند به پرسشِ «آيا پروردگار شما نيستم ؟!» ، پاسخ دهند؟
امام عليه السلام فرمود : «خداوند ، در آنها چيزى قرار داد كه چون پرسيده شوند ، پاسخ دهند» .

۳۴۱۹.تفسير العياشىـ به نقل از ابو بصير ـ: از امام صادق عليه السلام درباره گفته خداى متعال : «آيا من پروردگار شما نيستم؟! گفتند : چرا» ، پرسيدم كه آيا به زبان هايشان گفتند؟
فرمود : «آرى ، و به دل هايشان نيز گفتند» .
گفتم : آن روز چه بودند؟
فرمود : «[خداوند ]مقدارى كه بتواند اين كارها را بكند ، از آنها ساخته بود» .

۳۴۲۰.امام صادق عليه السلامـ درباره گفته خداى متعال : «و [به ياد آور] هنگامى را كه پروردگارت از پشت فرزندان آدم ذرّيه آنان را بر گرفت و آنها را بر خودشان گواه گرفت» ـ: آن ، ديدارِ خدا بود . سپس خداوند ، آن ديدار را از يادشان برد و اقرار را در دل هايشان ثابت نگه داشت و اگر چنين نبود ، هيچ كس ، آفريننده و روزى دهنده خود را نمى شناخت و اين ، همان گفته خداست : «و اگر از ايشان بپرسى : چه كسى آسمان ها و زمين را آفريد ؟ بى گمان ، مى گويند : خداوند» .

۳۴۲۱.تفسير القمىـ به نقل از ابن مسكان ـ: درباره گفته خداى متعال : «و [به ياد آور ]هنگامى را كه پروردگارت ، از پشت فرزندان آدم ، ذريه آنان را برگرفت و آنان را بر خودشان گواه ساخت كه آيا من پروردگار شما نيستم؟! گفتند : چرا» از امام صادق عليه السلامپرسيدم كه آيا اين واقعه ، رو در رو بوده است؟
فرمود : «آرى . معرفت ، باقى ماند ، ولى آن جايگاه را از ياد بردند و به زودى ، به ياد خواهند آورد و اگر چنين نبود ، هيچ كس ، خالق و رازق خود را نمى شناخت . پس برخى از آنها ، در عالم ذرّ به زبان اقرار كردند ، ولى به دل ايمان نياوردند . از اين روست كه خدا فرمود : «آنان به آنچه پيش تر تكذيب كرده بودند ، ايمان نمى آوردند» » .


دانش نامه عقايد اسلامي ج4
92

۳۴۱۸.تفسير العيّاشي عن أبي بصير :قُلتُ لِأَبي عَبدِ اللّهِ عليه السلام : أَخبِرني عَن الذَّرِّ حَيثُ أَشهَدَهُم عَلى أَنفُسِهِم ، «أَلَسْتُ بِرَبِّكُمْ قَالُواْ بَلَى» ، وأَسَرَّ بَعضَهُم خِلافَ ما أظهَرَ ، فَقُلتُ : كَيفَ عَلِمُوا القَولَ حَيثُ قيلَ لَهُم : أَلَستُ بِرَبِّكُم ؟
قالَ : إِنَّ اللّهَ جَعَلَ فيهِم ما إِذا سَأَلَهُم أجابوهُ . ۱

۳۴۱۹.تفسير العيّاشي عن أبي بصير عن الإمام الصادق عليه السلامـ في قَولِهِ تَعالى : «أَلَسْتُ بِرَبِّكُمْ قَالُواْ بَلَى» ـ: قالوا بِأَلسِنَتِهِم ؟
قالَ : نَعَم ، وقالوا بِقُلوبِهِم .
فَقُلتُ : وأيُّ شَيءٍ كانوا يَومَئِذٍ ؟
قالَ : صَنَعَ مِنهُم ما اكتَفى بِهِ . ۲

۳۴۲۰.الإمام الصادق عليه السلامـ في قَولِهِ تَعالى : «وَ إِذْ أَخَذَ رَبُّكَ مِنم بَنِى ءَادَمَ مِن ظُهُورِهِمْ ذُرِّيَّتَهُمْ وَأَشْهَدَهُمْ عَلَى أَنفُسِهِمْ» ـ: كانَ ذلِكَ مُعايَنَةً للّهِِ ، فَأَنساهُمُ المُعايَنَةَ وأَثبَتَ الإِقرارَ في صُدورِهِم ، ولَولا ذلِكَ ما عَرَفَ أَحَدٌ خالِقَهُ ولا رازِقَهُ ، وهُوَ قَولُ اللّهِ : «وَ لَئِن سَأَلْتَهُم مَّنْ خَلَقَهُمْ لَيَقُولُنَّ اللَّهُ» ۳ . ۴

۳۴۲۱.تفسير القمّي عن ابن مسكان :قُلتُ لأبي عبد اللّه عليه السلام في قَولِهِ تَعالى : «وَ إِذْ أَخَذَ رَبُّكَ مِن وَأَشْهَدَهُمْ عَلَى أَنفُسِهِمْ أَلَسْتُ بِرَبِّكُمْ قَالُواْ بَلَى» : مُعايَنَةً كانَ هذا ؟
قالَ : نَعَم ، فَثَبَتَتِ المَعرِفَةُ ونَسُوا المَوقِفَ وسَيَذكُرونَهُ ، ولَولا ذلِكَ لَم يَدرِ أحَدٌ مَن خالِقُهُ ورازِقُهُ ، فَمِنهُم مَن أقَرَّ بِلِسانِهِ فِي الذَّرِّ ولَم يُؤمِن بِقَلبِهِ ، فَقالَ اللّهُ : «فَمَا كَانُواْ لِيُؤْمِنُواْ بِمَا كَذَّبُواْ مِن قَبْلُ» ۵ . ۶

1.تفسير العيّاشي : ج ۲ ص ۴۲ ح ۱۱۷ ، بحار الأنوار : ج ۵ ص ۲۵۸ ح ۶۳ .

2.تفسير العيّاشي : ج ۲ ص ۴۰ ح ۱۱۰ ، بحار الأنوار : ج ۶۷ ص ۱۰۲ ح ۲۰ .

3.الزخرف : ۸۷ .

4.المحاسن : ج ۱ ص ۴۳۸ ح ۱۰۱۵ عن زرارة ، بحار الأنوار : ج ۵ ص ۲۲۳ ح ۱۳ .

5.الأعراف : ۱۰۱ .

6.تفسير القمّي : ج ۱ ص ۲۴۸ ، مختصر بصائر الدرجات : ص ۱۶۸ ، بحار الأنوار : ج ۵ ص ۲۳۷ ح ۱۴ .

  • نام منبع :
    دانش نامه عقايد اسلامي ج4
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدى رى‏شهرى، با همکاری: رضا برنجكار، ترجمه: عبدالهادى مسعودى، مهدى مهریزى، على نقى خدایارى، محمّد مرادی و جعفر آریانی
    تعداد جلد :
    10
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1385
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 60435
صفحه از 604
پرینت  ارسال به