91
دانش نامه عقايد اسلامي ج4

۳ / ۱ ـ ۱

ميثاق فطرى

قرآنابزارهاى معرفت خدا

«و [به ياد آور] هنگامى را كه پروردگارت ، از پشت فرزندان آدم ، ذرّيه آنان را بر گرفت و ايشان را بر خودشان گواه گرفت كه آيا پروردگار شما نيستم؟! گفتند : «چرا ، گواهى داديم» تا مبادا روز قيامت بگوييد كه ما از اين امر غافل بوديم» .

«اى فرزندان آدم ! آيا با شما عهد نبسته بودم كه شيطان را نپرستيد ، زيرا او دشمن آشكارِ شماست؟! و اين كه مرا بپرستيد . راه راست ، اين است» .

حديث

۳۴۱۶.تفسير العيّاشىـ به نقل از زراره ـ: از امام باقر عليه السلام در باره اين گفته خدا پرسيدم كه مى فرمايد : «و هنگامى را كه پروردگارت ، از پشت فرزندان آدم ، ذرّيه آنان را بر گرفت و ايشان را بر خودشان گواه گرفت» .
فرمود : «خداوند ، از پشت آدم ، ذريّه او را تا روز قيامت بيرون كشيد و آنان در حالى كه به خُردىِ مورچه مى ماندند ، بيرون آمدند . سپس خود را به آنان شناساند و نماياند و اگر اينچنين نبود ، هيچ كس ، پروردگارش را نمى شناخت و اين همان گفته خداست : «و اگر از ايشان بپرسى : چه كسى آسمان ها و زمين را آفريد ؟ بى گمان ، مى گويند : خداوند» » .

۳۴۱۷.امام باقر عليه السلامـ درباره سخن خداوند متعال : «و هنگامى را كه پروردگارت ، از پشت فرزندان آدم» تا «گواهى داديم» ـ: معرفت ، استوار شد و جايگاه [پيمان و ميثاق ]را از ياد بردند و به زودى ، آن را به ياد خواهند آورد و اگر چنين نبود ، هيچ كس ، نه خالق خود را مى شناخت و نه روزى رسان خود را .


دانش نامه عقايد اسلامي ج4
90

۳ / ۱ ـ ۱

الميثاقُ الفِطرِيُّ

الكتاب

«وَ إِذْ أَخَذَ رَبُّكَ مِن بَنِى ءَادَمَ مِن ظُهُورِهِمْ ذُرِّيَّتَهُمْ وَأَشْهَدَهُمْ عَلَى أَنفُسِهِمْ أَلَسْتُ بِرَبِّكُمْ قَالُواْ بَلَى شَهِدْنَا أَن تَقُولُواْ يَوْمَ الْقِيَـمَةِ إِنَّا كُنَّا عَنْ هَـذَا غَـفِلِينَ » . ۱

«أَلَمْ أَعْهَدْ إِلَيْكُمْ يَـبَنِى ءَادَمَ أَن لاَّ تَعْبُدُواْ الشَّيْطَـنَ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُّبِينٌ * وَ أَنِ اعْبُدُونِى هَـذَا صِرَ طٌ مُّسْتَقِيمٌ » . ۲

الحديث

۳۴۱۶.تفسير العيّاشي عن زرارة :سَأَلتُ أبا جَعفَرٍ عليه السلامعَن قَولِ اللّهِ : «وَ إِذْ أَخَذَ رَبُّكَ مِن بَنِى ءَادَمَ» إِلى قوله : «أَنفُسِهِمْ» .
قالَ : أَخرَجَ اللّهُ مِن ظَهرِ آدَمَ ذُرِّيَّتَهُ إِلى يَومِ القِيامَةِ ، فَخَرَجوا وهُم كَالذَّرِّ ۳ ، فَعَرَّفَهُم نَفسَهُ وأَراهُم نَفسَهُ ، ولَولا ذلِكَ ما عَرَفَ أَحَدٌ رَبَّهُ ، وذلِكَ قَولُهُ : «وَ لَئِن سَأَلْتَهُم مَّنْ خَلَقَ السَّمَـوَ تِ وَ الْأَرْضَ لَيَقُولُنَّ اللَّهُ» ۴ . ۵

۳۴۱۷.الإمام الباقر عليه السلامـ في قَولِهِ تَعالى : «وَ إِذْ أَخَذَ رَبُّكَ مِن بَنِى ءَادَمَ» إِلى قَولِهِ : «شَهِدْنَا» ـ: ثَبَتَتِ المَعرِفَةُ ونَسُوا المَوقِفَ وسَيَذكُرونَهُ ، ولَولا ذلِكَ لَم يَدرِ أحَدٌ مَن خالِقُهُ ولا مَن رازِقُهُ . ۶

1.الأعراف : ۱۷۲ .

2.يس : ۶۰ و ۶۱ .

3.في بيان معنى عالَم الذّر وتفسير الآية الكريمة راجع الميزان في تفسير القرآن : ج ۸ ص ۳۰۶ ـ ۳۳۰ .

4.لقمان : ۲۵ .

5.تفسير العيّاشي : ج ۲ ص ۴۰ ح ۱۱۱ ، التوحيد : ص ۳۳۰ ح ۹ نحوه ، بحار الأنوار : ج ۳ ص ۲۷۹ ح ۱۱ .

6.تفسير العيّاشي : ج ۲ ص ۴۰ ح ۱۱۲ ، علل الشرائع : ص ۱۱۷ ح ۱ وفيه «الموقت» بدل «الموقف» والظاهر أنّه تصحيف وكلاهما عن زرارة ، الثاقب في المناقب : ص ۵۶۷ ح ۵۰۸ ، كشف الغمّة : ج ۳ ص ۲۰۹ ، مختصر بصائر الدرجات: ص۱۶۱ والثلاثة الأخيرة عن أبيهاشم عن الإمام العسكري عليه السلام، بحار الأنوار: ج ۵ ص ۲۴۳ ح ۳۲ .

  • نام منبع :
    دانش نامه عقايد اسلامي ج4
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدى رى‏شهرى، با همکاری: رضا برنجكار، ترجمه: عبدالهادى مسعودى، مهدى مهریزى، على نقى خدایارى، محمّد مرادی و جعفر آریانی
    تعداد جلد :
    10
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1385
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 60252
صفحه از 604
پرینت  ارسال به