477
دانش نامه عقايد اسلامي ج4

۳۷۳۳.امام صادق عليه السلام :داناترينِ مردم به خدا ، خشنودترين ايشان به قضاى خداى عز و جلاست .

۳۷۳۴.مصباح الشريعةـ در آنچه به امام صادق عليه السلامنسبت داده شده است ـ: صفت رضايت، آن است كه به خوش و ناخوش ، خشنود باشد و رضايت ، پرتو نور معرفت است .

۳۷۳۵.موسى عليه السلامـ در خطاب به بارى تعالى ـ: پروردگار من ! سزاى عارف به تو آن است كه به هر چه كردى ، راضى باشد .

۷ / ۱۲

شادىِ برون و اندوه درون

۳۷۳۶.امام على عليه السلام :سيماى عارف، شاد و خندان ، و دلش بيمناك و غمگين است .

۳۷۳۷.امام على عليه السلام :هر عارفى ، اندوهناك است .

توضيح

پيشتر گذشت كه عارف، اندوهى ندارد ؛ امّا در اين حديث ، اندوه را از ويژگى هاى عارف مى داند . در جمع ميان دو حديث مى توان گفت : عارف، از يك جهت شاد و از جهتى ديگر، غمگين است . از اين سو كه به رحمت و صفات جمال خدا مى نگرد ، آكنده از اميد و شادى مى شود و از ناحيه اى ديگر كه به خشم خداى سبحان و صفات جلال او مى نگرد ، غمگين مى شود و مى توان
چنين گفت كه عارف، به گاه جلوه خداى متعال بر دلش ، شاد مى شود و آن گاه كه اين حالت را در خود نمى يابد ، اندوهگين مى گردد يا آن كه عارف با وصول به درجات والاى معرفت حق تعالى، شادمان مى شود و چون آن درجات را از دست بدهد ، اندوهگين مى گردد .


دانش نامه عقايد اسلامي ج4
476

۳۷۳۳.الإمام الصادق عليه السلام :إِنَّ أَعلَمَ النّاسِ بِاللّهِ أَرضاهُم بِقَضاءِ اللّهِ عز و جل . ۱

۳۷۳۴.مصباح الشريعةـ فيما نسب إلى الإمام الصَّادِقُ عليه السلام ـ: صِفَةُ الرِّضا أَن يَرضَى المَحبوبَ وَالمَكروه ، وَالرِّضا شُعاعُ نورِ المَعرِفَةِ . ۲

۳۷۳۵.موسى عليه السلامـ في خِطابِهِ لِلباري جَلَّ و عَلا ـ: يا رَبِّ ، حَقٌّ لِمَن عَرَفَكَ أَن يَرضى بِما صَنَعتَ . ۳

۷ / ۱۲

استِبشارُ الوَجهِ وحُزنُ القَلبِ

۳۷۳۶.الإمام عليّ عليه السلام :العارِفُ وَجهُهُ مُستَبشِرٌ مُتَبَسِّمٌ ، وقَلبُهُ وَجِلٌ مَحزونٌ . ۴

۳۷۳۷.عنه عليه السلام :كُلُّ عارِفٍ مَهمومٌ . ۵

تعليق:

تقدّم سابقا نفي الحزن عن العارف ، بيد أنّ في هذا الحديث قد جاء اعتبار الحزن من خصائصه ، وفي الجمع بين الحديثين يمكن القول : إنّ العارف مسرور من جهة ومحزون من جهة أُخرى ؛ فهو من ناحية مترع بالأمل والسرور حينما ينظر إلى رحمة اللّه وصفاته الجمالية ، ومن ناحية أُخرى محزون حينما يفكر بغضب اللّه
سبحانه وصفاته الجلالية ، ويمكن القول أيضا : إنّ العارف يصبح مسرورا حينما يتجلّى الخالق تعالى لقلبه ، ويضحى حزينا في غير ذلك لفقدانه تلك الحال ، أو أنّ العارف مسرور بالدرجات العُلى التي وصل إليها في معرفة الحقّ تعالى ، وحزين حينما يكون فاقدا لتلك الدرجات .

1.الكافي : ج ۲ ص ۶۰ ح ۲ عن ليث المرادي ، الفقه المنسوب إلى الإمام الرضا عليه السلام : ص ۳۵۹ ، مسكن الفؤاد : ص ۸۲ ، مشكاة الأنوار : ص ۷۳ ح ۱۳۳ ، غرر الحكم : ح ۳۱۳۰ ، بحار الأنوار : ج ۷۲ ص ۳۳۳ ح ۱۹ .

2.مصباح الشريعة : ص ۴۸۳ ، بحار الأنوار : ج ۷۱ ص ۱۴۹ ح ۴۵ .

3.المؤمن : ص ۱۹ ح ۱۴ عن ابن أبي عمير عن بعض أصحابه ، مشكاة الأنوار : ص ۵۰۲ ح ۱۶۸۲ عن الإمام الصادق عنه عليهماالسلام ، بحار الأنوار : ج ۱۳ ص ۳۵۰ ح ۳۸ .

4.غرر الحكم : ح ۱۹۸۵ ، عيون الحكم والمواعظ: ص ۶۰ ح ۱۵۱۵ .

5.غرر الحكم : ح ۶۸۲۷ ، عيون الحكم والمواعظ: ص ۳۷۶ ح ۶۳۴۱ .

  • نام منبع :
    دانش نامه عقايد اسلامي ج4
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدى رى‏شهرى، با همکاری: رضا برنجكار، ترجمه: عبدالهادى مسعودى، مهدى مهریزى، على نقى خدایارى، محمّد مرادی و جعفر آریانی
    تعداد جلد :
    10
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1385
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 60280
صفحه از 604
پرینت  ارسال به