اوست كه ستارگان را براى راهيابى شما در تاريكى هاى خشكى و دريا قرار داد. ما نشانه ها را براى عالمان ، تفصيل مى دهيم» .
امّا بايد توجّه داشت همان طور كه پيش از اين توضيح داديم ، ^۱ تنها كسانى مى توانند از اين درس ها در مسير خداشناسى و توحيد ، بهره بردارى كنند كه موانع شناخت را از جلوىِ ديد عقل و فهم خود برداشته اند :
«قَدْ فَصَّلْنَا الاْيَـتِ لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ . ما ، براى عالمان ، نشانه ها را مفصّل مى آوريم» .
اينان ، همان كسانى اند كه هر مقدار معرفتشان به اسرار آسمان و آيات نهفته در آن بيشتر شود ، بر ايمان و يقينشان افزوده شود ، همان گونه در روايتى به نقل از امير مؤمنان ، آمده است :
مَنِ اقتَبَسَ عِلما مِن عِلمِ النُّجومِ مِن حَمَلَةِ القُرآنِ ازدادَ بِهِ إيمانا ويَقينا ، ثُمَّ تَلا : «إِنَّ فِى اخْتِلَـفِ الَّيْلِ وَ النَّهَارِ وَ مَا خَلَقَ اللَّهُ فِى السَّمَـوَ تِ وَ الْأَرْضِ لاَيَـتٍ لِّقَوْمٍ يَتَّقُونَ» . ^۲ هر يك از حاملان قرآن كه دانستنى اى از علم نجوم را بر گيرد ، بر ايمان و يقينش افزوده مى شود. سپس تلاوت كرد: «بى گمان ، در آفرينش شب و روز و آنچه خدا در آسمان ها و زمين آفريده است ، نشانه هايى براى پرهيزگاران است» . ^۳

بى گمان ، خدا آسمان ها و زمين را از زوال نگاه مى دارد و اگر بخواهند زوال يابند ، كسى جز او نگهشان نمى دارد. او بردبار آمرزنده است» .
و نيز مى فرمايد :
«أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ سَخَّرَ لَكُم مَّا فِى الْأَرْضِ وَ الْفُلْكَ تَجْرِى فِى الْبَحْرِ بِأَمْرِهِ وَ يُمْسِكُ السَّمَاءَ أَن تَقَعَ عَلَى الْأَرْضِ إِلاَّ بِإِذْنِهِ إِنَّ اللَّهَ بِالنَّاسِ لَرَءُوفٌ رَّحِيمٌ . ^۱ آيا نينديشده اى كه خدا ، آنچه را در زمين است و كشتى ها را كه به فرمان او در دريا روان اند ، برايتان مسخّر كرد و آسمان را نگاه داشت تا بر زمين نيفتد ، جز به اذن او. بى گمان ، خداوند با مردم ، رئوف و مهربان است» .

شش . جهت يابى به وسيله ستارگان

درس حكمت آموز ديگر آسمان از نگاه قرآن ، تأمّل در نقش ستارگان در جهت يابى است . امكان جهت يابى به وسيله ستارگان ، يكى از بركات نظم حاكم بر آسمان است . اگر حركت ستارگان ، منظّم و مدارشان معيّن نبود ، چگونه انسان مى توانست در وسط درياها و صحراهاى خشك زمين و جاده هاى بى نام و نشان آسمان ، با استفاده از آنها جهت يابى كند و با بهره گيرى از مدار ستارگان ، راه خود را پيدا نمايد؟! ^۲
قرآن كريم ، درباره اين درس توحيد ، چنين مى فرمايد :
«وَهُوَ الَّذِى جَعَلَ لَكُمُ النُّجُومَ لِتَهْتَدُواْ بِهَا فِى ظُـلُمَـتِ الْبَرِّ وَالْبَحْرِ قَدْ فَصَّلْنَا الاْيَـتِ لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ . ^۳