383
دانش نامه عقايد اسلامي ج4

«أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ يَسْجُدُ لَهُ مَن فِى السَّمَـوَ تِ وَ مَن فِى الْأَرْضِ وَ الشَّمْسُ وَ الْقَمَرُ . ۱ آيا نمى بينى كه همه آسمانيان و زمينيان و خورشيد و ماه براى خدا سجده مى كنند؟» .

چهار . تسخير خورشيد و ماه براى انسان

مهم ترين نكته قابل تأمّل در جهت خداشناسى در آفرينش خورشيد و ماه اين كه : خورشيد ، با حجمى معادل يك ميليون و ۳۹۱ هزار برابر حجم كره زمين ۲ و ماه با حجمى معادل يكْ چهل و نهم حجم كره زمين ۳ كه در برابر فرمان آفريدگار جهان ، ساجد و خاضع اند ، در نظام آفرينش ، مسخّر انسان و در خدمت زندگى او هستند . اين نكته در قرآن كريم ، مكرّر مورد تأكيد قرار دارد :
«وَ سَخَّرَ لَكُمُ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ دَائبَيْنِ وَ سَخَّرَ لَكُمُ الَّيْلَ وَ النَّهَارَ . ۴ و برايتان خورشيد و ماه را ، كه همواره روان اند ، و شب و روز را مسخّرتان كرد» .
امّا اين كه مسخّر بودن خورشيد و ماه براى انسان چه سودى دارد و به سخن ديگر ، پاسخ اين سؤال را كه نقش آنها در زندگى انسان چيست ، در بند ۵ و ۶

1.حج : آيه ۱۸ .

2.بنا بر اين ، حجم كره خورشيد ، يك ميليارد ميليارد و ۵۶۰ ميليون ميليارد و ۸۰۸ هزار و ۱۲۰ ميليارد كيلومتر مكعب است (جهان آفرينش : ص ۱۲۶) . گفتنى است كه ظاهرا اين حجم كه منبع مذكور از كتاب جهان هاى دور (ص ۲۲۹) نقل شده ، تقريبى است. لذا برخى منابع ديگر ، حجم خورشيد را يك ميليون و سيصد هزار برابر حجم زمين و جرم آن را ۳۳۱ هزار برابر جرم زمين گفته اند (دائرة المعارف فارسى) .

3.جهان آفرينش : ص ۲۶۵ .

4.ابراهيم : آيه ۳۳. نيز ، ر . ك : رعد : آيه ۲ .


دانش نامه عقايد اسلامي ج4
382

و خورشيد ، به قرارگاه خود روان است. اين تقدير آن عزيز فرزانه است و براى ماه ، منزل هايى معيّن كرده ايم تا چون شاخه خشك و نازك خرما [شود و ]بازگردد. نه خورشيد را سزد كه به ماه رسد و نه شب كه بر روز ، پيشى گيرد و هر كدام در مدارى شناورند» .

دو . حركت خورشيد و ماه

هر چند «خورشيد» ، مركز منظومه شمسى و زمين بر گِرد آن در حركت است ؛ امّا خورشيد نيز ساكن نيست و داراى حركات وضعى ، به سوى شمال و به دور مركز كهكشان است . همچنين ، ماه داراى حركات انتقالى و وضعى به دور خورشيد و همراه با كاروان منظومه شمسى است .
آيات متعدّدى دلالت بر حركت منظّم خورشيد و ماه و دلالت آنها بر توحيد دارند . از جمله :
«وَ سَخَّرَ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ كُلٌّ يَجْرِى لِأَجَلٍ مُّسَمًّى . ۱ و خورشيد و ماه را مسخّر كرد. هر يك تا مدّتى معيّن روان اند» .

سه . سجود خورشيد و ماه براى خداوند

مقصود از سجود خورشيد و ماه براى خداى متعال ، نهايت خضوع و فرمانبَرى تكوينىِ آنها از اوست ، به گونه اى كه در ظرف ميليون ها سال ، كم ترين كوتاهى اى در انجام وظيفه اى كه در نظام آفرينش به عهده آنها گذاشته ، ندارند و ذرّه اى از مدارى كه براى آنان تعيين شده ، تجاوز نمى كنند :

1.رعد : آيه ۲ . نيز ، ر . ك : ابراهيم : آيه ۳۳ يس : آيه ۳۸ ـ ۴۰ ، زمر : آيه ۵ .

  • نام منبع :
    دانش نامه عقايد اسلامي ج4
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدى رى‏شهرى، با همکاری: رضا برنجكار، ترجمه: عبدالهادى مسعودى، مهدى مهریزى، على نقى خدایارى، محمّد مرادی و جعفر آریانی
    تعداد جلد :
    10
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1385
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 60278
صفحه از 604
پرینت  ارسال به