271
دانش نامه عقايد اسلامي ج4

۹ . اختلاف زبان ها و شكل ها

اختلاف زبان ها ، شكل ها و رنگ هاى مردم ، يكى ديگر از دلايل خداشناسى است ؛ زيرا اگر كارخانه آفرينش شعور نداشت ، مانند همه ماشين هاى ديگر ، توليدات آن يك نواخت بود .
از سوى ديگر ، زندگى اجتماعى بشر ، بدون شناخت يكديگر ميسّر نيست . فرض كنيد در يك جامعه همه انسان ها داراى يك شكل و قيافه ، يك رنگ و با يك نوع گويش هستند و هيچ كس از ديگرى قابل شناسايى نيست ؛ نه پدر از فرزند ، نه همسر از بيگانه ، نه مجرم از بيگناه ، نه بدهكار از طلبكار ، نه فرمانده از فرمانبر ، نه رئيس از مرئوس ، و نه دوست از دشمن ، چگونه مى توان در اين جامعه زندگى كرد ؟ ! از اين رو ، قرآن تأكيد مى فرمايد :
«وَ مِنْ ءَايَـتِهِ خَلْقُ السَّمَـوَ تِ وَ الْأَرْضِ وَاخْتِلَـفُ أَلْسِنَتِكُمْ وَ أَلْوَ نِكُمْ ۱ إِنَّ فِى ذَ لِكَ لاَيَـتٍ لِّلْعَــلِمِينَ ۲ . و از نشانه هاى اوست آفرينش آسمان ها و زمين و اختلاف زبان ها و رنگ هايتان. در اين ، نشانه هايى براى دانايان است» . ۳

1.«الوان» ، هم به معناى اختلاف صورت ها و هم به معناى اختلاف رنگ ها تفسير شده است . هر دو تفسير ، صحيح است و اختلاف الوان ، به هر دو معنا از ادلّه توحيد است (ر . ك : مفردات ألفاظ القرآن : ذيل : «اللون» ، التفسير الكبير : ج ۲۵ ص ۹۲ ، الجواهر : ج ۱۵ ص ۴۹۹ ، تفسير نمونه : ج۱۶ ص۳۹۴) .

2.روم : آيه ۲۲ .

3.ر . ك : ص ۲۴۵ (اختلاف زبان ها و رنگ ها).


دانش نامه عقايد اسلامي ج4
270

«وَاللَّهُ أَخْرَجَكُم مِّنم بُطُونِ أُمَّهَـتِكُمْ لاَ تَعْلَمُونَ شَيْـئا وَجَعَلَ لَكُمُ السَّمْعَ وَ الْأَبْصَـرَ وَ الْأَفْـئدَةَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ . ۱ و خداوند ، شما را از دل مادرانتان بيرون كشيد ، در حالى كه چيزى نمى دانستيد و برايتان گوش و چشمان و دل ها قرار داد ، باشد كه سپاس بگزاريد» .
و از سوى ديگر ، انواع لوازم و ابزارهايى كه براى خواندن و نوشتن و تحصيل دانشْ ضرورى است ، فراهم آورد .
نكته قابل تأمّل ، اين كه قرآن ، در ميان ابزارهاى متنوّع تعليم و تعلّم ، به «قلم» و «نوشته» سوگند مى خورد :
«ن وَ الْقَلَمِ وَ مَا يَسْطُرُونَ . ۲ نون. سوگند به قلم و آنچه مى نگارند!» .
و اين ، بدان جهت است كه قلم و نوشته ، ابزار بيرونى همه علوم و معارف انسانى است و از اين رو ، اين كتاب آسمانى ، موضوع «قلم» و «نوشته» را از آيات الهى و نشانه وجود شعور و تدبير در نظام هستى مى داند :
«الَّذِى عَلَّمَ بِالْقَلَمِ* عَلَّمَ الاْءِنسَـنَ مَا لَمْ يَعْلَمْ . ۳ خدايى كه به وسيله قلم ياد داد ، به انسان آنچه را نمى دانست ، ياد داد»

ر . ك : ص ۲۶۳ (ابزارهاى يادگيرى) .

1.نحل : آيه ۷۸ .

2.قلم : آيه ۱ .

3.قلم : آيه ۴ ـ ۵ .

  • نام منبع :
    دانش نامه عقايد اسلامي ج4
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدى رى‏شهرى، با همکاری: رضا برنجكار، ترجمه: عبدالهادى مسعودى، مهدى مهریزى، على نقى خدایارى، محمّد مرادی و جعفر آریانی
    تعداد جلد :
    10
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1385
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 60348
صفحه از 604
پرینت  ارسال به