521
دانش نامه عقايد اسلامي ج4

۸ / ۳

حواس ، او را حس نمى كنند

۳۷۸۲.امام على عليه السلام:نه لمس كننده اى او را لمس مى كند و نه حس كننده اى او را احساس مى كند .

۳۷۸۳.الكافىـ به نقل از علىّ بن عقبه ـ: از امير مؤمنان سؤال شد: به چه چيز خدايت را شناختى؟
فرمود: «به همان چيز كه خود را معرّفى كرد» .
گفته شد: چگونه خود را معرّفى كرد؟
فرمود: «نه صورتى شبيه اوست، نه به حواسّ احساس مى شود، و نه با مردم سنجيده مى گردد» .

۳۷۸۴.امام صادق عليه السلامـ در تنزيه خداى والاى منزّه ـ: منزّه است آن كه كسى جز خود او نمى داند كه چگونه است . به مانند او چيزى نيست و او شنوا و بيناست . نه حد و مرز دارد و نه حس مى شود و نه لمس . نه ديده ها او را درمى يابند و نه حواسّ ديگر . هيچ چيز به او احاطه ندارد و جسم و صورت و نقش و نگار و حدّ و مرز ندارد .

۳۷۸۵.امام صادق عليه السلامـ چنان كه بارها مى فرمود ـ: ستايش، خدايى را كه نه حس مى شود و نه لمس و نه مس و نه با حواسّ پنجگانه درك مى شود . انديشه بر او احاطه نمى يابد و زبان ها توصيفش نمى توانند كرد و هر چيز كه حواسّ ما آن را حس كنند يا دست ها آن را لمس نمايند ، مخلوق است .


دانش نامه عقايد اسلامي ج4
520

۸ / ۳

لا تَحُسُّهُ الحَواسُّ

۳۷۸۲.الإمام عليّ عليه السلام :لا تَلمِسُهُ لامِسَةٌ ، ولا تُحِسُّهُ حاسَّةٌ . ۱

۳۷۸۳.الكافي عن عليّ بن عُقبة :سُئِلَ أَميرُ المُؤمِنينَ عليه السلام : بِمَ عَرَفتَ رَبَّكَ ؟
قالَ : بِما عَرَّفَني نَفسَهُ .
قيلَ : وكَيفَ عَرَّفَكَ نَفسَهُ ؟
قالَ : لا يُشبِهُهُ صورَةٌ ، ولا يُحَسُّ بِالحَواسِّ ، ولا يُقاسُ بِالنّاسِ . ۲

۳۷۸۴.الإمام الصادق عليه السلامـ في تَنزيهِهِ سُبحانَهُ وتَعالى ـ: سُبحانَ مَن لا يَعلَمُ أَحَدٌ كَيفَ هُوَ إِلاّ هُوَ ، لَيسَ كَمِثلِهِ شَيءٌ وهُوَ السَميعُ البَصيرُ ، لا يُحَدُّ ولا يُحَسُّ ولا يُجَسُّ ۳ ، ولا تُدرِكُهُ الأَبصارُ ولاَ الحَواسُّ ، ولا يُحيطُ بِهِ شَيءٌ ، ولا جِسمٌ ولا صورَةٌ ولا تَخطيطٌ ۴ ولا تَحديدٌ . ۵

۳۷۸۵.عنه عليه السلامـ كانَ يَقولُ ـ: الحَمدُ للّهِِ الَّذي لا يُحَسُّ ولا يُجَسُّ ولا يُمَسُّ ، ولا يُدرَكُ بِالحَواسِّ الخَمسِ ، ولا يَقَعُ عَلَيهِ الوَهمُ ، ولا تَصِفُهُ الأَلسُنُ ، وكُلُّ شيءٍ حَسَّتهُ الحَواسُّ أَو لَمَسَتهُ الأَيدي فَهُوَ مَخلوقٌ . ۶

1.الكافي : ج۱ ص۱۴۲ ح۷ ، التوحيد : ص۳۳ ح۱ كلاهما عن الحارث الأعور، بحار الأنوار : ج۴ ص۲۶۶ ح۱۴ .

2.الكافي : ج ۱ ص ۸۵ ح ۲ ، التوحيد : ص ۲۸۵ ح ۲ ، المحاسن : ج ۱ ص ۳۷۳ ح ۸۱۸ وفيه «بالقياس» بدل «بالناس» ، بحار الأنوار : ج ۳ ص ۳۷۰ ح ۸ وراجع : التوحيد : ص ۸۰ ح ۳۵ .

3.الجسّ : هو اللمس باليد (لسان العرب : ج ۶ ص ۳۸) .

4.في كنز الفوائد: «ولا هو جسم ولا صورة ، ولا بذي تخطيط ولا تحديد» .

5.الكافي: ج ۱ ص ۱۰۴ ح ۱ ، التوحيد: ص ۹۸ ح ۴ وفيه «ولا يُمسّ» بعد «ولا يُجسّ» وكلاهما عن عليّ بن أبي حمزة ، كنزالفوائد: ج ۲ ص ۴۱ ، بحار الأنوار: ج ۳ ص ۲۹۰ ح ۵ .

6.التوحيد : ص۷۵ ح ۲۹ وص۵۹ ح ۱۷ كلاهما عن عبداللّه بن جرير العبدي ، بحار الأنوار : ج ۳ ص۳۰۰ ح ۳۱.

  • نام منبع :
    دانش نامه عقايد اسلامي ج4
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدى رى‏شهرى، با همکاری: رضا برنجكار، ترجمه: عبدالهادى مسعودى، مهدى مهریزى، على نقى خدایارى، محمّد مرادی و جعفر آریانی
    تعداد جلد :
    10
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1385
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 60409
صفحه از 604
پرینت  ارسال به