لا تَجهَل نَفسَكَ فَإِنَّ الجاهِلَ مَعرِفَةِ نَفسِهِ جاهِلٌ بِكُلِّ شَيءٍ . ۱ از خود بى خبر مباش كه بى خبر از خود ، از همه چيز بى خبر است. مَن لَم يَعرِف نَفسَهُ بَعُدَ عَن سَبيلِ النَّجاةِ ، وخَبَطَ فِي الضَّلالِ وَالجَهالاتِ . ۲ كسى كه خود را نشناسد ، از راه رهايى دور مى افتد و در گم راهى و نادانى فرو مى غلتد.
۳ . كليد هستى شناسى
دسته سوم ، احاديثى كه تصريح مى كنند خودشناسى ، مقدّمه و كليدهستى شناسى است ، چنان كه از امام على عليه السلام نقل شده است :
مَن عَرَفَ نَفسَهُ فَهُوَ لِغَيرِهِ أعرَفُ . ۳ آن كه خود را بشناسد ، ديگران را بهتر مى شناسد. مَن عَرَفَ نَفسَهُ فَقَدِ انتَهى إِلى غايَةِ كُلِّ مَعرِفَةٍ وعِلمٍ . ۴ آن كه خود را بشناسد ، به نهايت هر شناخت و دانشى مى رسد.
۴ . كليد خداشناسى
دسته چهارم ، احاديثى كه خودشناسى را كليد خداشناسى ، بلكه برابر با خداشناسى مى دانند كه در فصل چهارم ملاحظه شد و مشهورترينِ آنها اين حديث شريف است كه از پيامبر خدا صلى الله عليه و آله و امام على عليه السلامروايت شده كه فرموده اند :
