13
دانش نامه عقايد اسلامي ج4

مسائل مختلف مربوط به «شناخت» از ديدگاه قرآن و حديث ، مورد بررسى قرار گرفت .
در اين مجموعه ، متون (نصوص) اسلامى درباره خداشناسى جمع آورى شده اند كه با نظمى نوين و سهل الوصول ، به همراه تحليل ها و تبيين هاى مورد نياز ، در اختيار پژوهشگران قرار مى گيرند .
بخش اوّل اين مجموعه ، با عنوان «آشنايى با خدا» ، شامل ده فصل است كه به ترتيب : ارزش خداشناسى ، راهنمايان خداشناسى ، سرچشمه هاى خداشناسى ، راه هاى خداشناسى ، نقش شناخت موجودات در شناخت خالق ، راه هاى رسيدن به بالاترين مراتب خداشناسى ، آثار خداشناسى ، آفاق خداشناسى ، آنچه در باره حجاب هاى خداشناسى نقل شده ، و موانع خداشناسى را از نگاه قرآن و حديث ، مورد بررسى قرار مى دهد .
بخش دوم با عنوان : «آشنايى با يگانگى خدا» ، شامل دو فصل است : فصل يكم ، درباره ارزش توحيد كه در واقع ، اين فصل ، مكمّل فصل اوّل از بخش اوّل است ؛ زيرا خداشناسى حقيقى ، چيزى جز توحيد نيست؛ و فصل دوم ، درباره مراتب توحيد است كه در ضمن آن ، توحيد در ذات ، توحيد در صفات ، توحيد در افعال ، توحيد در طاعت و توحيد در عبادت ، تبيين شده است.
بخش سوم با عنوان : «آشنايى با نام هاى خدا» ، شامل پنج فصل است كه در آنها ، ضمن تبيين مقصود از نام هاى خداوند متعال ، معانى : اله ، اللّه ، اللّه اكبر و بسم اللّه ، از نگاه احاديث اسلامى تفسير شده است .
همچنين ، اقسام «اسماء اللّه » ، اسماى لفظى ، اسماى تكوينى ، اسماى برگزيده ، عدد اسماى لفظى و تكوينى ، تفسير اسم اعظم و نقش اسماى الهى در


دانش نامه عقايد اسلامي ج4
12

پيش بيايد كه حجّيت قرآن و حديث ، متّكى به اثبات وجود خداست و اگر اثبات وجود خدا هم متّكى به قرآن و حديث شود ، دور است و عقلاً باطل ؛ بلكه مقصود ، بهره گيرى از ادلّه و برهان هاى عقلى مستفاد از قرآن و حديث است ، به گونه اى كه عقل با تأمّل در هر يك از آن براهين ، جدا از اين كه گوينده آن كيست ، بتواند به وجود آفريدگار و صفات او پى ببرد . بنا بر اين ، تعقّل ، مبناى پذيرفتن وجود خدا خواهد بود ، نه تعبّد .
بر اين اساس ، براى بهره گيرى از احاديث خداشناسى ، بررسى سندهاى آنها و تحقيق درباره انتساب آنها به اهل بيت عليهم السلامضرورتى ندارد ؛ زيرا آنچه در اين احاديث كارايى دارد ، برهان هاى عقلى اى است كه در آنهاست ، نه انتساب آنها به اهل بيت عليهم السلام .
آرى . پس از اثبات عقلى توحيد و نبوّت ، و حجّيت سخنان اهل بيت عليهم السلام ، اگر از طريق نقل ، سخنى از آنان درباره صفات خداوند متعال بازگو شود كه متّكى بر برهان نباشد ، بايد انتساب آن سخن به آنان ، مورد نقد و بررسى قرار گيرد و در صورتى كه به طور قطع ثابت شود كه آن سخن ، فرموده اهل بيت عليهم السلام است ، عقل مى گويد كه تعبّدا بايد آن سخن را پذيرفت .

خداشناسى از نگاه قرآن و حديث

با عنايت به نكاتى كه بدانها اشاره شد ، مجموعه اى كه اينك با نام «شناخت خدا» در برابر شماست ، كوششى است در راه آشنايى با خداوند متعال بر پايه رهنمودهاى خود او .
اين مجموعه ، در واقع ، دومين حلقه از حلقه هاى دانش نامه عقايد اسلامى از نگاه قرآن و حديث و ادامه مبحث مقدّماتىِ «معرفت شناسى» است كه در آن،

  • نام منبع :
    دانش نامه عقايد اسلامي ج4
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدى رى‏شهرى، با همکاری: رضا برنجكار، ترجمه: عبدالهادى مسعودى، مهدى مهریزى، على نقى خدایارى، محمّد مرادی و جعفر آریانی
    تعداد جلد :
    10
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1385
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 60385
صفحه از 604
پرینت  ارسال به